W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych w sprawie dopłat do powierzchni upraw zielarskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało o dostępnych formach pomocy:

obecnie w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR), rolnicy uprawiający rośliny zielarskie mogą korzystać ze wsparcia w ramach systemu płatności bezpośrednich, tj. w szczególności z podstawowego wsparcia dochodów oraz płatności redystrybucyjnej.

Rolnicy mogą ubiegać się również o wsparcie w ramach tzw. ekoschematów – nowy rodzaj płatności bezpośrednich za realizację praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt. W ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi dostępnych jest osiem praktyk, w tym m. in. praktyka Zróżnicowana struktura upraw. Celem praktyki jest poprawa jakości gleby i odbudowa materii organicznej poprzez wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają zarówno na dodatni bilans materii organicznej, jak i na zwiększenie różnorodności biologicznej. Praktyka polega na prowadzeniu co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:

1) udział głównej uprawy w strukturze zasiewów nie przekracza 65% i udział trzeciej, lub w przypadku większej liczby upraw, łącznie trzeciej i kolejnych upraw nie może być mniejszy niż 10%,

2) co najmniej 20% w strukturze zasiewów stanowią uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej oraz

3) udział łącznie zbóż w strukturze zasiewów nie przekracza 65%,

4) udział upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej (m.in. okopowe) nie przekracza 30%,

5) w przypadku uprawy rzepaku słomę po zbiorze plonu głównego rozdrabnia się i miesza z glebą lub przyoruje.

Rośliny wskazane w punkcie 2 obejmują między innymi takie gatunki, jak: melisa lekarska, babka lancetowata, dziurawiec zwyczajny, hyzop lekarski, krwawnik pospolity, lebiodka (oregano) pospolita, mięta pieprzowa, mniszek lekarski, szałwia lekarska, rutwica lekarska. Wykaz roślin uprawnych w ramach praktyki Zróżnicowana struktura upraw został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027.

Ponadto rolnicy mogą ubiegać się o wsparcie w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Przykładem takiego wsparcia jest interwencja Rolnictwo ekologiczne. Rolnicy stosujący w produkcji rolnej metody ekologiczne już od 2004 r. otrzymują wsparcie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w postaci płatności ekologicznych do powierzchni upraw w okresie konwersji oraz do powierzchni gruntów już ekologicznych. Od 2023 r. wsparcie to jest kontynuowane w ramach ww. interwencji i obejmuje powierzchnie upraw: rolniczych, warzywnych, sadowniczych (podstawowe, jagodowe i ekstensywne), paszowych na gruntach ornych, trwałych użytków zielonych, jak również zielarskich. Stawka płatności ekologicznych dla upraw zielarskich wynosi 1 856 zł/ha (dotychczas stawka wynosiła 1 673 zł/ha).

Rolnicy chcący otrzymywać płatności ekologiczne podejmują się realizacji zobowiązań ekologicznych, które trwają 5 lat.

Zgodnie z PS WPR wdrożone zostały również interwencje rolnośrodowiskowoklimatyczne,

których celem jest m.in. promowanie uprawy roślin zagrożonych erozją genetyczną, jak również uprawy innych gatunków roślin rzadko spotykanych w uprawach rolniczych, a które w znaczącym stopniu przyczyniają się do zwiększenia wzbogacenia bioróżnorodności i krajobrazu wiejskiego oraz zapewnienia miejsca bytowania oraz bazy pokarmowej dla organizmów pożytecznych, w tym owadów zapylających i ptaków krajobrazu rolniczego. Grupą roślin objętą wsparciem w ramach dwóch wdrażanych interwencji są także rośliny zielarskie.

Interwencja 5 - Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

Interwencja polega na zachowaniu tradycyjnych i rzadkich w uprawach gatunków roślin rolniczych, warzywnych i zielarskich, a także dawnych odmian oraz miejscowych populacji i ekotypów uprawianych na terenie Polski, skutkiem czego będzie zwiększenie bioróżnorodności na terenach wiejskich. Interwencja ta jest kontynuacją Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie realizowanego w ramach PROW 2014 – 2020.

W ramach interwencji przewidziano dwa warianty. Wariant 1 promuje działania dotyczące uprawy rzadkich gatunków lub odmian roślin zagrożonych erozją genetyczną, w tym roślin zielarskich, które są określone w przepisach krajowych.

Pełna lista gatunków roślin objętych wsparciem, w tym gatunki roślin zielarskich, została zawarta w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności rolno-środowiskowoklimatycznych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023– 2027.

Interwencja 7 - Bioróżnorodność na gruntach ornych

Celem Interwencji 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych jest wzbogacenie bioróżnorodności i krajobrazu wiejskiego oraz zapewnienie miejsca bytowania oraz bazy pokarmowej dla organizmów pożytecznych, w tym owadów zapylających i ptaków krajobrazu rolniczego.

Podobnie jak w przypadku poprzedniej interwencji przewidziano dwa warianty. W ramach wariantu 2 polegającego na zakładaniu na gruntach ornych i utrzymaniu ogródków bioróżnorodności w celu zwiększania bioróżnorodności na terenach wiejskich.

Realizacja tego wariantu polega na uprawie określonej liczby gatunków roślin przewidzianych do wsparcia w ramach wariantu 1. Interwencji Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz roślin zielarskich i warzywnych określonych w przepisach krajowych oraz materiałów pozyskanych z kolekcji banków genów na powierzchni od 0,1 do 0,5 ha.

Zobowiązanie w ramach obu ww. wymienionych interwencji podejmowane jest na 5 lat.

Ponadto rolnicy zagrożeni utratą płynności finansowej gospodarstwa mogą ubiegać się o kredyty na utrzymanie płynności finansowej - linia UP.

Pomoc polega na stosowaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych producentowi rolnemu, w celu poprawy płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy, nie później niż do dnia 30 czerwca 2024 r.

Kredytowaniem może być objęta produkcja rolna prowadzona w ramach działalności wymienionych w „Wykaz działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa produktów rolnych, przetwórstwa ryb, skorupiaków i mięczaków lub w zakresie rybactwa śródlądowego”, m.in. uprawa roślin wieloletnich, w tym uprawa roślin przyprawowych i aromatycznych oraz roślin wykorzystywanych do produkcji leków i wyrobów farmaceutycznych.

Wznowienie udzielania powyższych kredytów przewiduje się w najbliższym czasie po zabezpieczeniu środków na ten cel w planie finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Wystąpienie KRIR >>>

Pismo MRiRW >>>

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 27 luty 2024

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 21 luty 2024

W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 25 stycznia 2024 r., dotyczące norm GAEC 6 i GAEC 8 oraz TUZ w rolnictwie zrównoważonym, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło pismem z 23 lutego 2024 r. następujące informacje.

Normy GAEC zostały wdrożone na podstawie przepisów unijnych, tj. rozporządzenia (UE) 2021/2115 (1). Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia, państwa członkowskie wdrażając normy GAEC mają obowiązek uwzględnić zarówno unijne ramy prawne określające normy, jak i krajowe uwarunkowania, dotyczące w szczególności gleby, klimatu i systemów rolniczych. W efekcie normy GAEC, jakkolwiek bazują na tych samych przepisach unijnych, nie są wdrożone w sposób jednakowy dla wszystkich rolników w całej Unii Europejskiej, ponieważ są dostosowane do warunków w danym kraju. Wyjątkiem od tej zasady jest norma GAEC 8, dla której wymogi zostały określone w przepisach unijnych w sposób szczegółowy, obowiązujący bezpośrednio państwa członkowskie.

Jednocześnie, mając na uwadze doświadczenia z pierwszego roku wdrażania Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR), w tym warunkowości, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi widzi potrzebę wprowadzenia pewnych zmian i uproszczeń.

W odniesieniu do normy GAEC 6 MRiRW informuje, że obecnie procedowany jest kolejny projekt zmian w PS WPR. Zmiany dotyczą m.in.: doprecyzowania wymogów normy GAEC 6 poprzez wprowadzenie drugiego terminu utrzymania okrywy glebowej dla upraw wcześnie zbieranych z pola oraz wprowadzenia wyłączeń z wdrażania wymogów normy w przypadku upraw późno zbieranych z pola, po których nie ma możliwości zastosowania działań ochronnych. Niemniej jednak wprowadzenie przedmiotowych zmian wymaga zgody Komisji Europejskiej.

Natomiast w zakresie normy GAEC 8, mając na uwadze trudną sytuację, w tym wojnę w Ukrainie, w 2023 r. miała miejsce derogacja od stosowania tej normy, tzn. umożliwiono produkcję na ugorach.

W związku z utrzymywaniem się powodów, dla których wprowadzono derogację na 2023 r., Polska i inne państwa członkowskie dążyły na forum UE do zniesienia obowiązku ugorowania gruntu również w 2024 r. Niezależnie od tego, 25 stycznia br., Minister RiRW wystosował list do Komisarza UE ds. rolnictwa – Pana Janusza Wojciechowskiego, w którym zwrócił się z prośbą o niezwłoczne podjęcie kroków prawnych w celu ponownego ustanowienia derogacji od stosowania normy GAEC 8 w części dotyczącej umożliwienia produkcji na ugorach.

W odpowiedzi KE zaproponowała pewnego rodzaju uproszczenie, tj. przeznaczenie 7% gruntów ornych na: (i) grunty ugorowane lub (ii) rośliny wiążące azot lub (iii) międzyplony z zastosowaniem współczynnika 0,3. Ponadto, pozostawiony został zakaz stosowania środków ochrony roślin.

W związku jednak z kolejnymi uwagami państw członkowskich, w kolejnej wersji projektu KE zaproponowała zmniejszenie z 7% do 4% gruntów ornych powierzchni, jaką należy przeznaczyć na potrzeby realizacji normy GAEC 8 oraz zniosła współczynnik 0,3 dla międzyplonów. Pozostawiono jednak nadal zakaz stosowania środków ochrony roślin.

Rozporządzenie w takiej wersji (2) zostało w dniu 13 lutego 2024 r. opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i weszło w życie następnego dnia po opublikowaniu.

W trakcie głosowania nad projektem tego rozporządzenia Polska, uważając, że nie rozwiązuje on problemów, z jakimi mierzą się teraz rolnicy w całej Europie, głosowała przeciwko tej propozycji. Natomiast na forum Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa Polska ma zamiar wystąpić o ustanowienie derogacji od stosowania normy GAEC 8 poprzez całkowite odstąpienie od obowiązku przeznaczania 4% powierzchni na obszary lub elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane, oraz normy GAEC 7 na rok 2024.

Poniżej przedstawiono wyjaśnienia dotyczące różnicy pomiędzy trwałym użytkiem zielonym (TUZ) a trawą na gruntach ornych w ostatnim roku przed przekształceniem w TUZ w rolnictwie zrównoważonym w ramach Działaniu rolnośrodowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020 .

W odniesieniu do zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych PROW 2014- 2020 w dalszym ciągu ma zastosowanie definicja trwałego użytku zielonego określona w rozporządzeniu 1307/2013 (3). Zgodnie z tym rozporządzeniem, trwałe użytki zielone i pastwiska trwałe, zwane łącznie „trwałymi użytkami zielonymi” – oznaczają grunty wykorzystywane do uprawy traw lub innych pastewnych roślin zielnych rozsiewających się naturalnie (samosiewnych) lub uprawianych (wysiewanych), które nie były objęte płodozmianem danego gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej pięciu lat lub dłużej. Należy podkreślić, że pomimo wykonania na TUZ zabiegu agrotechnicznego (tj. przeorania lub talerzowania) oraz dokonania na takim gruncie zasiewu mieszanki wieloletnich traw, grunt ten w dalszym ciągu traktowany jest jako TUZ.

Jednocześnie, zgodnie z dokumentem roboczym Komisji Europejskiej pt. „Wytyczne w sprawie wdrażania przez Państwa Członkowskie przepisów dotyczących trwałych użytków zielonych w kontekście płatności za praktyki rolne korzystne dla klimatu i środowiska (zazielenianie)”, w okresie realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020 nie obowiązuje zasada, że grunty orne (GO), na których nieprzerwanie przez okres 5 lat prowadzona była uprawa traw lub innych pastewnych roślin zielnych (w tym uprawa np. traw wieloletnich lub mieszanek traw wieloletnich z bobowatymi drobnonasiennymi), po 5 latach uprawy w plonie głównym takich upraw stają się trwałym użytkiem zielonym. Na czas realizowanego zobowiązania zasada ta jest „zamrażana”.

W związku z tym, w przypadku rolnika, który podjął zobowiązanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne PROW 2014-2020 w Pakiecie 1. Rolnictwo zrównoważone, lata zobowiązania, w których dany grunt jest zadeklarowany, jako grunt z uprawą traw na GO, nie wliczają się do 5 letniego okresu, o którym mowa w ww. definicji TUZ. Przekształcenie tego gruntu w TUZ nastąpi, jeżeli po zakończeniu realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego kontynuowany jest 5- letni okres nieprzerwanej uprawy traw na GO z uwzględnieniem statusu danego gruntu przed podjęciem ww. zobowiązania.

Pismo MRiRW>>>

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 27 luty 2024

Odpowiadając na Apel Celników do Rolników, Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, jako reprezentacja Rolników, wystąpił 20 lutego 2024 r. do Premiera Donalda Tuska, Ministra Finansów, Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o natychmiastowe działanie w celu uszczelnienia granic i zatrzymania niekontrolowanego napływu artykułów żywnościowych.

W dramatycznym apelu Związek Zawodowy Celnicy PL zwrócił się o pomoc w działaniach zmierzających do uszczelnienia granicy i odpraw towarów.

Celnicy poinformowali, że nie mają możliwości prawnych, aby nie odprawić w procedurze tranzytu transportów rzepaku, kukurydzy, słonecznika, pszenicy, mąki pszennej i pochodnych, czyli towarów objętych zakazem. Nie mogą także pokazać dokumentów, gdyż prawo na to nie pozwala. „Nie dopuszczamy do obrotu na rynku Polskim tych towarów! Natomiast nie mamy możliwości prawnych, aby nie dopuścić do obrotu wszystkich innych towarów rolno — spożywczych, które wszystkie pozostałe, nie są objęte zakazem.”

„Odmienną kwestią jest, że system i obowiązujące procedury narzucone nam przez decydentów z Warszawy działają bardzo źle i nie zapewniają szczelności granicy. W naszej ocenie granica jest rozszczelniona, a cło zmarginalizowane w KAS. Od wielu lat narzucono nam nieskuteczne procedury, które uniemożliwiają rzetelną ochronę granicy. Wybuch wojny w ogóle nie wpłynął na ich zmianę. Rozumiemy Wasze oburzenie i popieramy Was. Ochrona granic jest podstawą naszego wspólnego bezpieczeństwa i dziękujemy Wam, że podnosicie ten problem. Nieszczelna granica, to zagrożenie dla obywateli UE i budżetu państwa, nie tylko pod kątem odpraw towarów rolno — spożywczych czy środków ochrony roślin albo towarów na pasze dla zwierząt hodowlanych, ale także omijania sankcji i nielegalnego przewozu broni, amunicji, towarów podwójnego zastosowania, przemytu papierosów, narkotyków, spirytusu i innych towarów o wysokiej kumulacji podatków czy ważnych z uwagi na bezpieczeństwo obywateli RP.

Funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej alarmują o tym od lat, jednak nasz głos i merytoryczne uwagi, nie są uwzględniane, dlatego apelujemy o Wasze wsparcie i pomoc w przekonaniu władzy do naszych wspólnych racji!

Zgodnie z przyjętymi miernikami przez Ministerstwo Finansów mamy 31 minut (sic!) na dokonanie odprawy od nadania numeru systemowego do zakończenia czynności kontrolnych. Nasze zadania podporządkowane są miernikom, a nie faktycznym potrzebom w zakresie kontroli celnej. Liczy się przede wszystkim liczba odprawionych transportów i w tym zakresie są narzucone limity. Wszystko oparte jest na systemie analizy ryzyka, którą łatwo obchodzą oszuści. Transporty na przejściach kolejowych w Dorohusku czy Medyce są odprawiane przez funkcjonariuszy z oddziałów wewnątrz kraju. Olsztyn odprawia np. kontenery w portach w Gdańsku, bo takie mamy procedury. Funkcjonariusze SCS na przejściach kolejowych nie mają prawa skontrolować towaru, gdy nie mają na to polecenia. Są olbrzymie braki kadrowe i funkcjonariusze pełnią służbę na granicy na dwóch stanowiskach. Alarmujemy o tym od dawna i byliśmy za to szykanowani. Nie poddajemy się jednak i walczymy dalej w interesie publicznym, mimo iż nawet zwalniali nas za to ze służby. Apelujemy, wesprzyjcie nas w tej walce!” - napisali Celnicy.

Wystąpienie KRIR>>>

Apel Celników>>>

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 20 luty 2024