- Home
- O NAS
- INFO BRANŻOWE
- WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA
- LEGISLACJA
- MEDIA
- GALERIA
- DO POBRANIA
- KONTAKT
Zamieszczamy odpowiedź Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 1. października 2024 r. o wydłużenie terminu, jaki brany jest pod uwagę przy udzielaniu pomocy rolnikom poszkodowanym w wyniku wystąpienia wiosennych przymrozków i gradobić:
„Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 września 2024 r. zostało wydane celem wdrożenia do krajowego prawodawstwa uregulowań rozporządzenia wykonawczego wykonawcze Komisji (UE) 2024/2030 z dnia 23 lipca 2024 r. w sprawie udzielenia nadzwyczajnego wsparcia finansowego sektorowi owoców i warzyw oraz sektorowi wina dotkniętym niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi w Austrii, Czechach i Polsce, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 (Dz. Urz. L z 24.7.2024).
Odnotowane w całej Polsce w marcu br. warunki pogodowe, sprzyjały wegetacji roślin i przyczyniły się do jej przyspieszenia. W rezultacie na licznych plantacjach drzew i krzewów owocowych oraz winorośli rośliny zaczęły kwitnąć oraz zawiązywać owoce o ok. 2–3 tygodnie wcześniej aniżeli w latach o normalnym przebiegu okresu wegetacji. W drugiej połowie kwietnia tego roku na znacznym obszarze Polski wystąpiły nadzwyczajne przymrozki od -6 do -8°C, które poraziły część sadów, plantacji owoców jagodowych oraz winnic. W maju 2024 r. wystąpiło kolejne zjawisko – gradobicie, które spowodowało straty w szczególności w uprawach malin, porzeczek, truskawek oraz w sadach.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformował Komisję Europejską o wystąpieniu ww. zjawisk pogodowych oraz ich niszczycielskich skutkach już w czerwcu br. podkreślając ich nadzwyczajny i bezprecedensowy charakter, zwracając się jednocześnie z wnioskiem o podjęcie prac na uregulowanymi umożliwiającymi uruchomienie pomocy dla producentów rolnych dotkniętych stratami, które były następstwem tych zjawisk.
Komisja Europejska podzieliła argumenty przedstawione przez polskie władze we wniosku o wsparcie oraz podjęła decyzję o uzupełnieniu przygotowywanego projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji, w którym przewidziano alokację na rzecz Austrii oraz Czech środków finansowych z przeznaczeniem na pomoc producentom owoców oraz sektorowi wina w związku z wystąpieniem przymrozków w kwietniu br., o przepisy umożlwiające udzielanie podobnej pomocy polskim producentom rolnym. W konsekwencji rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/2030 przewiduje alokację środków finansowych z budżetu UE na pomoc udzielaną w Austrii (w kwocie 10 mln EUR), Czechach (15 mln EUR) oraz w Polsce (37 mln EUR).
Stosownie do treści pkt 3 preambuły rozporządzenia 2024/2030, w kwietniu 2024 r. na części terytorium Polski wystąpiły niekorzystne zjawiska klimatyczne o bezprecedensowej skali (mróz). Ponadto wśród przesłanek przemawiających za przyjęciem uregulowań wprowadzających pomoc na rzecz poszkodowanych producentów rolnych, Komisja wymieniła negatywny wpływ kwietniowych mrozów w szczególności na sady, plantacje owoców jagodowych oraz na sektor wina. Kolejna okoliczność, która w ocenie Komisji spowodowała szkody w sektorze owoców i warzyw to wystąpienie gradów w maju 2024 r. Oznacza to, że wykorzystanie pomocy finansowej udzielanej na podstawie przepisów rozporządzenia 2024/2030 na pomoc rekompensującą straty spowodowane innymi zjawiskami pogodowymi nie korespondowałoby z celami tego rozporządzenia.
Niezależnie od powyższego, uprzejmie informujemy, że aktualnie trwają prace legislacyjne mające na celu m.in. wprowadzenie przepisów krajowych regulujących ogólne warunki udzielania pomocy producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem do dnia 10 września 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które zostały oszacowane przez komisję i które wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły te szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły te szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji roślinnej.
Pomoc nie będzie przysługiwała producentowi rolnemu do powierzchni upraw rolnych, do których wnioskował o udzielenie pomocy na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 września 2024 r. Wysokość pomocy ustala się jako iloczyn powierzchni uprawy, na której zgodnie z protokołem oszacowania szkód powstały szkody spowodowane wystąpieniem do dnia 10 września 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich i stawki pomocy.
Wysokość stawki pomocy wynosi:
1) 3000 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na których wystąpiły szkody w wyniku gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w wysokości co najmniej 70 % plonu;
2) 2000 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na których wystąpiły szkody w wyniku gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w wysokości co najmniej 50 % i mniej niż 70 % plonu;
3) 1000 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na których wystąpiły szkody w wyniku gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w wysokości co najmniej 30% i mniej niż 50% plonu.
Pomoc pomniejsza się o 50 %, jeżeli w dniu wystąpienia szkód w uprawach rolnych spowodowanych wystąpieniem do dnia 10 września 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich co najmniej 50 % powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem wieloletnich użytków zielonych, nie było ubezpieczone co najmniej od jednego z ryzyk.
Pomoc będzie przyznawana w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego, na wniosek tego producenta rolnego złożony do dnia 15 listopada 2024 r. na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej.
Ponadto, możliwe będzie udzielenie pomocy producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2024 r. gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które zostały oszacowane przez komisję i które wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły te szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły te szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji roślinnej - w opłaceniu trzeciej i czwartej raty podatku rolnego za 2024 r."
Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych realizując wniosek przyjęty na V. Posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych 11 września br. wystąpił do Ministra Klimatu i Środowiska, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o uruchomienie kolejnej edycji programu „Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej”.
Samorząd rolniczy zwraca szczególną uwagę na problem rolników zajmujących się produkcją zwierzęcą, gdzie odpady — folia, worki BIG-BAG oraz zużyta siatka po balotach, są gromadzone na terenie gospodarstwa ze względu na brak możliwości ich przekazywania firmom przetwarzającym odpady a nawet do Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (tzw. PSZOK) działających w poszczególnych gminach. Program ten zapewniłby rolnikom możliwość ciągłego odbierania przez gminy odpadów pochodzących z produkcji rolniczej, bez ograniczeń ilościowych oraz spowodowałby utrzymanie czystości na terenie gospodarstw. Zebrane selektywnie odpady mogłyby trafić do odpowiednich zakładów i zostać poddane recyklingowi przyczyniając się do ochrony środowiska.
W odpowiedzi na wcześniejsze wystąpienia Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych Ministerstwa Klimatu i Środowiska poinformowało, że „w chwili obecnej NFOŚiGW nie planuje ogłoszenia kolejnego naboru wniosków na rok 2024 w ramach Programu. Niemniej jednak (…) Fundusz dokona rozeznania zapotrzebowania na wsparcie finansowe i rozważy celowość kontynuacji Programu.”
Obecnie Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, na wniosek delegatów z całego kraju, ponownie zwrócił się o uruchomienie naboru wniosków w ramach Programu. Jest to Program bardzo oczekiwany przez rolników i również mający ogromne znaczenie dla środowiska.
Mając na uwadze powyższe samorząd rolniczy wnioskuje o priorytetowe potraktowanie Programu „Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej" i uruchomienie naboru wniosków w jak najkrótszym terminie.
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 22 marca 2024 r., w sprawie długości okresu zobowiązań dla beneficjentów interwencji I.13.2 „Tworzenie i rozwój organizacji producentów i grup producentów rolnych” uwzględnionej w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR 2023-2027), resort rolnictwa przedstawił pismem z 25 kwietnia 2024 r. informację, że przychyla się do wnioskowanych zmian.
MRiRW informuje, że aktualnie mechanizm wsparcia w ramach interwencji I 13.2 obejmuje okres pięciu lat realizacji planu biznesowego oraz wypłaty pomocy i trzech lat obowiązku posiadania statusu grupy producentów rolnych (GPR) i organizacji producentów (OP) oraz wydatkowania uzyskanej pomocy finansowej po otrzymaniu ostatniej płatności.
Do MRiRW docierają sygnały, że okres ten może zniechęcać potencjalnych beneficjentów do udziału w tym mechanizmie, w szczególności biorąc pod uwagę aktualną sytuacje na rynkach rolnych i wynikającą z niej niepewność odnośnie do prowadzenia produkcji rolnej w dłuższym okresie. W związku z tym podjęło starania o zmianę tych warunków.
W MRiRW przygotowano projekt uchwały Komitetu Monitorującego PS WPR 2023- 2027, mający na celu zmianę przyjętych założeń odnośnie do interwencji I.13.2.
Proponowane zmiany polegają m.in. na określeniu obowiązku:
1) utrzymania statusu uznania za grupę producentów rolnych lub organizację producentów przez okres minimum jednego roku od otrzymania ostatniej płatności (zamiast trzech lat jak jest obecnie);
2) wydatkowania wsparcia do końca pierwszego roku działalności beneficjenta, następującego po uzyskaniu ostatniej płatności (zamiast do końca trzeciego roku jak jest obecnie).
W opinii MRiRW proponowane zmiany uelastycznią warunki realizacji wsparcia w ramach interwencji I.13.2 i powinny zwiększyć zainteresowanie potencjalnych beneficjentów ubieganiem się o pomoc finansową w ramach tej interwencji.
Wystąpienie KRIR >>>
Odpowiedź MRiRW >>>
Komisja Europejska opublikowała propozycję zwolnienia państw członkowskich Unii Europejskiej z obowiązku, aby od 2027 roku monitoring wdrażania polityki rolnej opierał się w 70% na geotagowanych zdjęciach. Jest to odpowiedź na skargi rolników dotyczące nadmiernej biurokracji w Unii.
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych w sprawie stworzenia uregulowań prawnych, które pozwolą objąć ochroną prawną tradycyjne zapachy i odgłosy związane z produkcją rolniczą resort rolnictwa poinformował pismem z 26 kwietnia 2024 r., że w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi analizowane są wszystkie napływające sygnały dotyczące warunków prowadzenia działalności rolniczej.
Warunki pracy na wsi są specyficzne, a prowadzenie działalności rolniczej może wywoływać pewne uciążliwości. Nierzadko również pojawiają się pewne konflikty wśród mieszkańców terenów wiejskich - rośnie presja w zakresie ograniczenia skali hałasu w dni wolne czy w porach nocnych, stosowania nawozów i środków ochrony roślin, czy też emisji zapachów pochodzących z produkcji rolniczej. Obszary wiejskie ze względu na panujące tam więzi międzyludzkie były i pozostaną wyjątkowo otwarte na rozwój wszelkiego rodzaju ruchów i organizacji obywatelskich. Jednak nie można doprowadzić do wygaszania produkcji rolniczej na obszarach wiejskich z powodu waśni sąsiedzkich, czy protestów mieszkańców.
Jedną z podstawowych funkcji obszarów wiejskich jest funkcja produkcyjna, umożliwiająca zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Dlatego organy odpowiedzialne za planowanie przestrzenne i zagospodarowanie terenów, powinny w taki sposób kształtować przestrzeń na obszarach wiejskich, aby tworzyła ona harmonijną całość przy uwzględnieniu wszelkich uwarunkowań środowiskowych, kulturowych, społeczno-gospodarczych oraz estetycznych.
Równie ważne jest budowanie świadomości społecznej w zakresie różnych aspektów i skutków prowadzenia działalności rolniczej, a także poszerzenie wiedzy społeczeństwa na temat utrzymania dziedzictwa kulturowego obszarów wiejskich, które jest związane m.in. z prowadzeniem działalności rolniczej.
W dniu 24 września 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (1). Reforma planowania przestrzennego wprowadza daleko idące zmiany w zakresie możliwości lokalizowania różnego rodzaju inwestycji, w tym budynków inwentarskich. Zasadniczą zmianą jest zastąpienie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy planem ogólnym (nowy dokument planistyczny). W jego ramach mają być tworzone określone strefy planistyczne, w tym strefa wielofunkcyjna z zabudową zagrodową (gdzie w profilu dodatkowym może być wprowadzony teren wielkotowarowej produkcji rolnej) oraz strefa produkcji rolniczej (gdzie w profilu podstawowym ma być dopuszczalna wielkotowarowa produkcja rolnicza). Tworząc odpowiednie strefy planistyczne, nastąpi ograniczenie przenikania różnych funkcji, co w konsekwencji wpłynie na ograniczenie licznych konfliktów przestrzennych, które towarzyszą m.in. bliskiemu sąsiedztwu zabudowy gospodarskiej z zabudową stricte mieszkaniową.
Wystąpienie KRIR >>>
Odpowiedź MRiRW >>>
