- Home
- O NAS
- INFO BRANŻOWE
- WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA
- LEGISLACJA
- MEDIA
- GALERIA
- DO POBRANIA
- KONTAKT
W związku z wypowiedzią Komisarza ds. Rolnictwa UE Janusza Wojciechowskigo podczas rozmowy w Radio Wnet w dniu 9.03.2024 r., która oburzyła rolników Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystosował pismo, w którym domaga się domaga się przeproszenia rolników i sprostowania tej wypowiedzi.
W wywiadzie Komisarz Janusz Wojciechowski stwierdził, że rolnicy sami mogą wyrzucić Zielony Ład do kosza, wszystkie przepisy dotyczące ugorowania, ekoschematów czy innych wymagań są dobrowolne. Wystarczy nie złożyć wniosku o dopłaty bezpośrednie i nie podlega się wtedy żadnym rygorom. Wystarczy nie złożyć wniosku o ekoschematy i nie podlega się dalszym ograniczeniom.
Powyższe stwierdzenia nie są prawdziwe. Rolnicy, którzy nie złożą wniosku o płatności bezpośrednie są wyłączeni z wielu form pomocy takich jak inwestycje, młody rolnik, a nawet z pomocy krajowej w wypadku suszy. Pomimo tego podlegają też licznym kontrolom.
Zarząd KRIR przypomina, że dopłaty są rekompensatą dla rolników za spełnianie działań na rzecz środowiska i zarazem dla wszystkich konsumentów wpływając na ceny produkcji i stanowiąc dopłaty.
Wystąpienie KRIR>>>
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 2 lutego 2024 r. dotyczące wprowadzenia możliwości przyorywania poplonów ozimych po 1 grudnia , tak jak w innych krajach UE resort rolnictwa przedstawił negatywne stanowisko:
„Zgodnie z obowiązującymi przepisami rozporządzenia ws. ekoschematów (1), w przypadku praktyki Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe dokonuje się siewu międzyplonów ozimych w terminie od dnia 1 lipca do dnia 1 października i utrzymuje te międzyplony co najmniej do dnia 15 lutego roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, przy czym po dniu 15 listopada dopuszcza się ich mulczowanie.
Zgodnie z założeniami, termin utrzymania międzyplonów ozimych wynika z celu określonego w Planie Strategicznym WPR na lata 2023-2027, jakim jest poprawa stanu gleby i jej ochrona. Międzyplony mają za zadanie pokrycie gleby roślinnością, szczególnie w okresach newralgicznych, w których gleby są narażone na erozję, dzięki czemu ograniczają wymywanie składników do wód podziemnych. Posiadają one także znaczący wpływ na ochronę zasobów naturalnych gleb, w szczególności poprzez zwiększanie substancji organicznej w glebie. Uprawa międzyplonów oraz wsiewek śródplonowych może także zwiększać pochłanianie CO2 w rolnictwie, poprzez wiązanie go w materii organicznej.
Należy zaznaczyć, że praktyka Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe jest integralną częścią ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi, który został opracowany m.in. w odpowiedzi na potrzebę dotyczącą adaptacji rolnictwa i leśnictwa do zmian klimatu. Praktyka ta jest dobrowolna i jednocześnie najwyżej wyceniona pośród praktyk wchodzących w skład ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi – przypisano jej 5 punktów na hektar powierzchni zatwierdzonej do wsparcia a stawka płatności do 1 ha wynosi 524,45 zł (2) (w ramach kampanii na 2023 r.).
Zgodnie z opinią Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB zaproponowany okres utrzymania międzyplonu jedynie do dnia 1 grudnia byłby zbyt krótki, a jednocześnie taka praktyka nie spełniałaby oczekiwanych rezultatów stawianych wobec ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi, gdyż w skrajnym przypadku czas trwania okrywy roślinnej mógłby wynieść jedynie około 50 dni (należy tu odliczyć czas na wschody i ukorzenienie się roślin). Dodatkowo wykonanie orki w proponowanym terminie, tj. po 1 grudnia nie zawsze będzie możliwe ze względu na możliwą okrywę śnieżną lub dużą wilgotność gleby, co spowoduje jej degradację, zniszczenie struktury i straty składników pokarmowych, a w szczególności azotu, co stanowi zagrożenie dla środowiska i oznacza straty finansowe dla rolnika. Jednocześnie gleba taka pozostałaby bez okrywy roślinnej przez ponad 3 do blisko 5 miesięcy w zależności od tego, jakie rośliny jare zostaną wysiane wiosną.
Czas wykonania zabiegu (orka) dopiero po dniu 15 lutego wydaje się być słusznym rozwiązaniem, gdyż w tym czasie obserwujemy zwykle dość duże wartości względnej wilgotności powietrza, małe usłonecznienie, na ogół dość niskie temperatury powietrza - szczególnie nocą, a w związku z tym małe parowanie wody z gleby. Jest to również jeszcze okres zimowy, bowiem w warunkach Polski zima meteorologiczna trwa od 1 grudnia do 28 lutego, natomiast suszę glebową zaczynamy określać w terminie 6- dekadowym od dnia 21 marca do dnia 30 września.
Mając na względzie powyższe wyjaśnienia informuję, że obowiązujący termin utrzymania międzyplonu w praktyce Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe w ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi jest najkorzystniejszy w polskich warunkach agrometeorologicznych i nie jest zasadne jego skrócenie.”
Odpowiadając na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 08 lutego 2024 r. w sprawie wznowienia Programu regeneracji środowiskowej gleb poprzez wapnowanie, oraz przesunięci środków pomiędzy Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że NFOŚiGW przesunie środki pomiędzy województwami, aby zapewnić wykorzystanie wszystkich środków i przekazać dofinasowanie jak największej liczbie rolników oraz, ze podjęło rozmowy w sprawie wznowienia Programu w przyszłości.
Poniżej treść odpowiedzi Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
„W pełni podzielam opinię, że wapnowanie przynosi duże korzyści dla gleby, a rolnicy stosując zabieg wapnowania przyczyniają się do poprawy ogólnego stanu środowiska, w tym jakości gleb i wód. Często ze względu na pomijany efekt środowiskowy zabiegu wapnowania, a eksponowanie wyłącznie jego charakteru agrotechnicznego / produkcyjnego, głównie rolnictwo ponosi koszty związane z odkwaszaniem gleb. Wapnowanie gleb uprawnych jest więc w ujęciu globalnym zabiegiem agrotechnicznym o wielostronnym wpływie, w tym na ekosystem glebowy, regulującym jego właściwości fizyczne, fizykochemiczne i biologiczne.
W efekcie następuje korzystne ukierunkowanie procesów glebowych, przedkładające się bezpośrednio na długofalowe korzyści środowiskowe i klimatyczne.
Mając na uwadze ciągły charakter procesu zakwaszania gleb, wynikający z uwarunkowań naturalnych (ponad 90% gleb w Polsce wytworzonych jest na kwaśnych skałach naniesionych przez lodowce ze Skandynawii, z których następowało intensywne wymywanie składników zasadowych, zwłaszcza na obszarach o większej rocznej sumie opadów; gleby wytworzone z tych skał są w większości naturalnie zakwaszone) wymagający podejmowania systematycznych działań polegających na ich odkwaszaniu oraz dostrzegając korzyści płynące z realizacji Programu zwróciłem się do Minister Klimatu i Środowiska z prośbą o przedłużenie Programu na kolejne lata.
Ponadto, zwróciłem się do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) z prośbą o podjęcie działań, w ramach realizacji Programu, mających na celu relokację środków finansowych pomiędzy Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), tak aby środki przeznaczone na dofinansowanie zakupu wapna nawozowego zostały w pełni wykorzystane, a producenci rolni, którzy ponieśli przed 31 października 2023 r. koszty kwalifikowane związane z zakupem wapna nawozowego mogli skorzystać z dofinansowania.
W odpowiedzi NFOŚiGW poinformował, że podjął działania zmierzające do relokacji środków pomiędzy WFOŚiGW, które wykazują nadwyżki środków w ramach umów udostępnienia środków przez NFOŚiGW, a WFOŚIGW które wykazują braki środków na pokrycie zapotrzebowania wynikającego ze złożonych wniosków o dofinansowanie.
Z uwagi na bardzo dużą liczbę wniosków oraz potrzebę dokonania ich oceny i wypłaty środków, a także planowaną relokacją środków pomiędzy WFOŚIGW, która wydłuży proces wypłaty środków, NFOŚiGW podjął działania zmierzające do wydłużenia terminu wypłaty środków z 31 marca 2024 r. do 30 września 2024 r., co związane jest z koniecznością wprowadzenia zmian do Programu.
Po otrzymaniu akceptacji Pani Minister Klimatu i Środowiska możliwa będzie zmiana Programu oraz w kolejnym etapie relokacja środków pomiędzy WFOŚIGW, które wykazują nadwyżki środków w ramach umów udostępnienia środków przez NFOŚiGW, a WFOŚIGW, które wykazują braki środków na pokrycie zapotrzebowania wynikającego z wartości złożonych wniosków, w miarę dostępności środków w ramach budżetu Programu.
Program cieszył się ogromnym zainteresowaniem rolników i przyniósł efekty środowiskowe / ekologiczne, co miało odzwierciedlenie nie tylko w ilości złożonych wniosków o dofinansowanie, ale również dane GUS pokazały, że wprowadzony w 2019 r. Program wpłynął na wzrost zużycia nawozów wapniowych.
Mam nadzieję, że podjęte przeze mnie starania doprowadzą do wypracowywania rozwiązań mających na celu dalsze dofinansowanie wapnowania gleb jako zabiegu prośrodowiskowego, przeciwdziałającego degradacji gleb.”
Pismo KRIR>>>
Odpowiedź MRiRW>>>
W związku z wnioskiem Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 25 stycznia 2024 r. dotyczącym zwiększenia limitu pomocy de minimis, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że limit pomocy de minimis regulują przepisy rozporządzenia Komisji UE nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9, z późn. zm.).
Rozporządzenie to określa zarówno limit krajowy, który w okresie trzech kolejnych lat podatkowych wynosi 295 932 125 euro, jak i limit indywidualny dla producenta rolnego , który wynosi 20 000 euro w okresie trzech lat podatkowych.
Maksymalne kwoty pomocy de minimis dla poszczególnych państw członkowskich są obliczone na podstawie uśrednienia trzech najwyższych wartości rocznej produkcji rolnej każdego państwa członkowskiego w latach 2012-2017. Metoda obliczenia zapewnia równe traktowanie wszystkich państw członkowskich i dzięki niej żadna ze średnich wartości krajowych nie jest niższa od maksymalnych kwot ustalonych wcześniej na lata 2014-2020.
W/w rozporządzenie obowiązuje do 31 grudnia 2027 r.
W odpowiedzi na wystąpienia Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczące wydłużenia terminu sporządzania planu nawozowego na potrzeby realizacji praktyki Opracowywanie i przestrzeganie planów nawozowych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało pismem z 1 marca 2024 r. następujące informacje.
Od 2023 r. w ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi rolnicy mogą realizować praktykę Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia wariant podstawowy oraz wariant z wapnowaniem (1). Celem praktyki jest właściwe zarządzanie nawożeniem dostosowanym do zasobności gleb w azot, fosfor, potas, magnez, wapń i potrzeb roślin z wykorzystaniem analizy gleby i systemów wspomagania decyzji w zakresie nawożenia. Plan nawożenia występuje również w wariancie z wapnowaniem.
Rolnik zobowiązany jest sporządzić plan nawozowy w terminie 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności lub do dnia 30 września danego roku (w przypadku upraw ozimych wysiewanych w roku złożenia wniosku, o ile tych powierzchni nie obejmował plan sporządzany w terminie 25 dni).
Ogólne zasady dotyczące ekoschematów są znane od dnia 31 sierpnia 2022 r., kiedy to Komisja Europejska zatwierdziła polski Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Następnie zasady te zostały doprecyzowane w prawie krajowym (1).
Należy zaznaczyć, że w roku 2023, który był pierwszym rokiem wdrażania praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska (tzw. ekoschematów), wprowadzone zostało odstępstwo w zakresie terminu sporządzania planu nawozowego, aby rolnicy mogli się odpowiednio do tego przygotować i przeprowadzić chemiczną analizę gleby.
Odnosząc się do propozycji KRIR ws. wydłużenia terminu na sporządzanie planów nawozowych do dnia 15 października (lub do dnia 15 listopada) należy zaznaczyć, że nie jest możliwe wydłużenie tego terminu, ponieważ od dnia 16 października do końca listopada roku złożenia wniosku ARiMR wypłaca zaliczki. W celu rozpoczęcia naliczania płatności przez ARiMR, muszą być dostępne wnioski po przeprowadzonych kontrolach. Jednocześnie należy zaznaczyć, że analiza chemiczna gleby nie musi być przeprowadzana w laboratorium akredytowanym a wyniki chemicznej analizy gleby zachowują ważność przez cztery lata od dnia jej wykonania (1).
Przypominam także, że w nowelizacji rozporządzenia ws. ekoschematów z dnia 12 września 2023 r. (2) wprowadzone zostały m.in. zmiany w załączniku 6 do przedmiotowego rozporządzenia, które znacznie złagodziły przepisy dotyczące wyliczania poziomów zmniejszeń płatności w ramach ekoschematów odnoszących się do planów nawozowych. W zależności od rodzaju uchybienia w zakresie sporządzania planu nawozowego, czyli odsetka powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika, które nie zostały objęte planem nawozowym, zmniejszenia te mogą wynosić 20%, 30% lub 100%, a nie jak wcześniej 30% i 100%.
pismo MRiRW>>>
