- Home
- O NAS
- INFO BRANŻOWE
- WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA
- LEGISLACJA
- MEDIA
- GALERIA
- DO POBRANIA
- KONTAKT
Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych realizując wniosek przyjęty na V. Posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych 11 września 2024 r. wystąpił 2 października 2024 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wprowadzenie zmiany terminu w Praktyce Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe w ekoschemacie rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi.
W ramach ww. praktyki obowiązuje wymóg utrzymania wsiewki co najmniej do wysiewu kolejnej uprawy w plonie głównym lub przez co najmniej 8 tygodni od dnia zbioru uprawy w plonie głównym w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności.
W obecnym roku przy wczesnej wiośnie i sprzyjających warunkach klimatycznych już na początku września poplony były w fazie przekwitania. Był to moment, kiedy najpóźniej można było likwidować poplony, gdy łodygi nie były zbyt stwardniałe i przyorane (zmulczowane) rośliny miały wartość dla środowiska glebowego.
Zdaniem Krajowej Rady Izb Rolniczych należy uzależnić likwidację poplonu od fazy dojrzałości w jakiej się znajduje a nie od sztywnej daty.
W odpowiedzi na wniosek Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 14 sierpnia 2024 r. o zmianę przepisów dotyczących uprawy traw na gruntach ornych w kontekście płatności obszarowych i realizacji ekoschematów tak aby trawy uprawiane na nasiona uznać za uprawę jednoroczną, aby przepisy odzwierciedlały praktykę zmianowania i rolnicy mogli korzystać z praktyki Uproszczone systemy uprawy resort rolnictwa przedstawił poniższe wyjaśnienia:
Zgodnie z zapisami Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 wsparciem w ramach praktyki Uproszczone systemu uprawy nie może zostać objęta uprawa traw na gruntach ornych z uwagi na jej charakter, tj. prowadzenie w cyklu wieloletnim, standardowo stosowaną technikę uprawy. Zapisy w tym zakresie wymagały zaimplementowania do prawa krajowego, dlatego w rozporządzeniu w sprawie ekoschematów wskazano, że w przypadku praktyki Uproszczone systemy uprawy „punkty są przyznawane do powierzchni gruntów ornych, z wyjątkiem gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa zerowa lub na których są uprawiane trawy lub inne zielne rośliny pastewne.”
Wprowadzenie takiego zapisu wymagane było, z uwagi na zgodność z techniką legislacyjną, w której ważne jest stosowanie jednolitej terminologii. W kontekście powyższego informuję, że definicja traw lub innych zielnych roślin pastewnych określona została uprzednio w ustawie o Planie Strategicznym (2) i oznacza „wszystkie rośliny zielne pastewne rosnące tradycyjnie na naturalnych pastwiskach lub łąkach lub których nasiona są zazwyczaj zawarte w mieszankach nasion wysiewanych na pastwiskach lub łąkach”.
W nawiązaniu do powyższego, uprzejmie informuję, że planuje się doprecyzowanie na poziomie regulacji krajowych, że punkty w ramach praktyki „Uproszczone systemy uprawy” nie są przyznawane w odniesieniu do gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa „wieloletnia” traw lub innych zielnych roślin pastewnych.
Wystąpienie KRIR>>>
Pismo MRiRW>>>
Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił 19 września 2024 r. do Ministra Rolnictwa i Rozowju Wsi Czesława Siekierskiego realizując wniosek przyjęty na V. Posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych 11 września 2024 r. w sprawie pilnej poprawy działania aplikacji suszowej.
Delegaci Krajowej Rady stwierdzają, że w obecnej wersji aplikacji suszowej nie ma możliwości skorygowania wprowadzonych danych. Nie ma nawet możliwości poprawienia danych, jeżeli rolnik zauważy błędy przed zamknięciem aplikacji i przed wysłaniem wniosku. Delegaci Krajowej Rady Izb Rolniczych wnioskują o pilne poprawienie działania aplikacji i umożliwienie dokonywania korekty podczas redagowania w aplikacji suszowej oraz dokonywania poprawek, korygowania wprowadzonych informacji.
wystąpienie KRIR>>>
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 19 sierpnia 2024 r., dotyczące umożliwienia składania we wniosku o przyznanie płatności obszarowych, zmian w zakresie realizowanego ekoschematu po dniu 26 lipca Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski przedstawił poniższe wyjaśnienia.
„Kwestia wydłużania terminów związanych ze składaniem wniosków o przyznanie płatności obszarowych, w tym ekoschematów obszarowych oraz składaniem zmian do tych wniosków była wielokrotnie analizowana i wyjaśniana.
Chciałbym ponownie wskazać, że przepisy w tym zakresie uregulowane zostały ustawowo, tj. w art. 60 ustawy o PS WPR 2023-20271. Przepisy te przewidują szereg rozwiązań mających na celu ułatwienie rolnikom procesu składania wniosków o przyznanie pomocy, w szczególności poprzez zapobieganie występowania we wnioskach nieprawidłowości. Służą temu rozwiązania umożliwiające wprowadzenia zmiany i wycofania wniosków o przyznanie pomocy w określonych terminach.
Zmiany wniosku o przyznanie płatności obszarowych dokonuje się w terminie do dnia 31 maja roku, w którym dany wniosek został złożony.
W przypadku, gdy ARiMR poinformowała rolnika o nieprawidłowościach wykrytych w ramach kontroli administracyjnych lub systemu monitorowania obszarów, rolnik może zmienić wniosek do dnia 15 września danego roku bez ponoszenia negatywnych konsekwencji takiej zmiany.
Jednocześnie, co do zasady, w każdym czasie, lecz nie później niż do dnia wydania decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, możliwe jest wycofanie wniosku o przyznanie pomocy.
Dodatkowo, jeżeli w gospodarstwie rolnika zaszły zmiany w porównaniu do deklaracji zgłoszonej we wniosku o przyznanie płatności, a rolnik poinformuje o tym kierownika biura powiatowego Agencji, również nie poniesie negatywnych konsekwencji w związku z tą zmianą.
Przepisy przewidują także możliwość wydłużenia podstawowego terminu składania wniosków o przyznanie płatności i zmian do tych wniosków.
Terminy te odnoszą się do wszystkich płatności i interwencji obszarowych objętych wnioskiem geoprzestrzennym, w tym do ekoschematów.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wielokrotnie, zwracało także uwagę, że wypłata płatności poprzedzona jest szeregiem powiązanych ze sobą działań, które wymagają szczególnych procedur zapewniających bezpieczeństwo, racjonalność i efektywność wydatkowania środków finansowych. Ważne jest przy tym zachowanie odpowiednich terminów.
Każde wydłużenie terminu składania wniosków oraz wydłużenie terminu składania zmian do tych wniosków wpływa na zmianę pozostałych terminów dotyczących całości działań realizowanych przez agencję płatniczą w ramach obsługi złożonych wniosków. Przede wszystkim wpływa na późniejsze rozpoczęcie kontroli administracyjnych złożonych wniosków, które są niezbędne również do realizacji zaliczek na poczet płatności. W przypadku niewyjaśnienia stwierdzonych błędów do dnia naliczania zaliczek, działki obarczone błędami nie są uwzględniane przy ustalaniu 2 rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty podstawowego wsparcia dochodów, płatności redystrybucyjnej, płatności dla młodych rolników, płatności związanych z produkcją do powierzchni upraw i płatności związanych z produkcją do zwierząt i przejściowego wsparcia krajowego w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (DZ.U. poz. 482 z późn. zm.) powierzchni kwalifikującej się do zaliczek, ze względu na brak zakończonej dla nich kontroli administracyjnej.
Wydłużenie procesu obsługi wniosku wpływa także na proces typowania do kontroli na miejscu, procedury przetargowe na wykonywanie zadań zlecanych wykonawcom zewnętrznym zgodnie z prawem zamówień publicznych itd., co w konsekwencji może wpłynąć na opóźnienie terminu rozpoczęcia wypłaty płatności końcowych.
Analizując powyższe, trudno sobie wyobrazić aby po 26 lipca możliwe były zmiany we wniosku o przyznanie płatności w zakresie ekoschematów. Zmiana taka znacznie opóźniłaby termin rozpoczęcia procesu wypłaty wszystkich płatności bezpośrednich podczas gdy rolnicy oczekują wypłaty zaliczek już od 16 października. Wypłata zaliczek, a następnie płatności końcowych już od 1 grudnia, wymaga bowiem określenia stawek płatności, co nie jest możliwe w czasie trwającego okresu składania wniosków i dokonywania ich zmian.
Z uwagi na powyższe oraz dotychczasowe doświadczenia, propozycja zmiany terminu składania wniosków o przyznanie płatności powinna być rozpatrywana w szerszym kontekście. Choć zdajemy sobie sprawę z występujących zdarzeń losowych, niekorzystnych zjawisk atmosferycznych czy zmieniającej się koniunktury rynkowej, nie jest możliwe i nie jest uzasadnione, biorąc pod uwagę ewentualne niekorzystne skutki dla rolników, proponowane przez Państwa wydłużenie terminu składania zmian do wniosków o przyznanie płatności.
wystąpienie KRIR>>>
pismo MRiRW>>>
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 9 sierpnia 2024 r. dotyczące ekoschematów i rolnictwa ekologicznego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało pismem z 6 września 2024 r. następujące informacje.
W odniesieniu do pkt 1 dotyczącego uruchomienia środków na wsparcie gospodarstw zajmujących się hodowlą koni zimnokrwistych, którzy chcą skorzystać z ekoschematu Dobrostan zwierząt poprzez dofinansowanie budowy i przebudowy obiektów w celu zwiększenia powierzchni bytowej należy wskazać, że Interwencja I.10.15 Inwestycje poprawiające dobrostan bydła i świń (I.10.15) jest dedykowana poprawie dobrostanu ww. gatunków zwierząt.
Na etapie projektowania Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR) nie zdiagnozowano potrzeb dotyczących inwestycji poprawiających dobrostan koni zimnokrwistych jako potrzeby priorytetowej.
Aktualnie nie planuje się zmieniać zakresu pomocy w I.10.15.W PS WPR przewidziano też inne interwencje skierowane do rolników, w ramach których możliwe jest wsparcie inwestycji dotyczących produkcji zwierzęcej, jednak nie bezpośrednio w celu spełniania warunków dobrostanu. Każda z interwencji realizuje określone cele i ma odpowiednio określone warunki dostępu (tylko po ich spełnieniu można otrzymać pomoc) oraz zobowiązania.
I.10.1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (dotacje).
Celem interwencji jest zwiększenie zorientowania na rynek i konkurencyjności gospodarstw poprzez:
W ramach interwencji I.10.1.1 możliwa będzie realizacja operacji w czterech obszarach (A, B, C i D), przy czym wsparcie do produkcji zwierzęcej można uzyskać w obszarze A (stosowanie rozwiązań rolnictwa precyzyjnego w budynkach lub budowlach służących do produkcji zwierzęcej) i B (produkcja ekologiczna w gospodarstwach prowadzących produkcję ekologiczną).
W obszarze B można otrzymać pomoc przykładowo na budowę lub modernizację budynków lub budowli służących do produkcji ekologicznej z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w tym również w miarę możliwości ograniczających szkodliwy wpływ rolnictwa na środowisko, energooszczędnych, niskoemisyjnych (wraz z wyposażeniem tych obiektów). Operacje polegające na budowie lub modernizacji budynków lub budowli do utrzymywania zwierząt gospodarskich muszą zakładać wyłącznie bezuwięziowe utrzymanie zwierząt.
Pomoc przyznaje się, jeżeli operacja będzie realizowana w gospodarstwie o powierzchni użytków rolnych nie przekraczającej 300 ha oraz o wielkości ekonomicznej od 25 tys. euro do 250 tys. euro. Dodatkowo, w obszarze B co najmniej 80% powierzchni użytków rolnych albo co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych i cała produkcja zwierzęca, której dotyczy operacja, są objęte systemem rolnictwa ekologicznego.
Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji. Więcej informacji na temat wsparcia zawierają Wytyczne szczegółowe w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.10.1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (dotacje)1.
Zgodnie z aktualnym harmonogramem naboru wniosków o przyznanie pomocy, nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach tej interwencji w obszarze B ma odbyć się w terminie: 21 listopada 2024 r. – 30 grudnia 2024 r.2.
I.10.5 Rozwój małych gospodarstw
W ramach PS WPR posiadacze gospodarstw rolnych o wielkości ekonomicznej mniejszej niż 25 tys. euro mogą ubiegać się o pomoc w ramach interwencji „Rozwój małych gospodarstw”.
Wsparcie w ramach omawianej interwencji jest przyznawane w formie ryczałtu, na realizację biznesplanu, w którym określa się koszty operacji. Płatność ryczałtowa jest wypłacana w dwóch ratach. Wysokość ryczałtu (maksymalnie 85 % kosztów operacji) wynosi:
W ramach interwencji wspierane są inwestycje materialne i niematerialne związane z ww. operacjami, w tym m. in. budowa, modernizacja lub wyposażenie budynków lub budowli, zakup nowych maszyn i urządzeń.
Celem interwencji „Rozwój małych gospodarstw” jest zwiększenie zorientowania na rynek i konkurencyjności gospodarstw, który powinien zostać osiągnięty, w szczególności, poprzez: powiązanie produkcji ze sprzedażą (skrócenie łańcucha dostaw), zmianę profilu produkcji, poprawę jakości produkcji, zwiększenie wartości dodanej produktu.
Wnioskodawca przedstawia w biznesplanie koncepcję zmian strukturalnych w gospodarstwie służących zwiększeniu orientacji rynkowej gospodarstwa, w tym zmiany w zakresie wzrostu wartości sprzedaży produktów rolnych. Rolnik wskazuje prognozowany w roku docelowym przychód ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie oraz określa sposób, w jaki realizacja operacji doprowadzi do osiągnięcia wzrostu wartości sprzedaży (brutto) produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie do prognozowanego poziomu.
Więcej informacji na temat wsparcia zawierają Wytyczne szczegółowe w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy dla interwencji I.10.5 Rozwój małych gospodarstw w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-20273.
I.11 Premie dla młodych rolników
Wsparcie w ramach I.11 ma na celu przyciąganie i utrzymanie młodych rolników. Pomoc dotyczy rozpoczynania i rozwoju działalności rolniczej w gospodarstwie przez młodych rolników w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania do sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie. Pomoc można przyznać osobie, która:
1) ma nie więcej niż 40 lat (nieukończone 41 lat);
2) rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia wniosku albo nie rozpoczęła jeszcze prowadzenia działalności rolniczej oraz
3) posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności przydatne do prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący (albo zobowiąże się do ich uzupełnienia).
W tej interwencji młody rolnik składa biznesplan i zobowiązuje się do jego zrealizowania w 3-letnim okresie. Biznesplan przewiduje inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o szacunkowej wartości w kwocie netto wynoszącej co najmniej 70% kwoty pomocy. W ramach tych inwestycji mogą być inwestycje budowlane związane z prowadzoną produkcją zwierzęcą.
Pomoc przyznaje się w formie płatności ryczałtowej (premii) w kwocie 200 tys. zł (wypłacana w dwóch ratach: 70% i 30% kwoty przyznanej pomocy). Więcej informacji na temat wsparcia zawierają Wytyczne szczegółowe w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników4.
Harmonogram planowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) naborów wniosków w ramach PS WPR w 2024 r. jest zamieszczony na stronie ARiMR5.
W przypadku pkt 2 dotyczącego zmiany przepisów łączenia ekoschematów, tj. praktyk Rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi – Wymieszanie słomy z glebą i Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji, uprzejmie informuję, że projektując ekoschematy obszarowe, jako płatność I filaru Wspólnej Polityki Rolnej, starano się zapewnić, aby były one dostępne dla wszystkich rolników, a przez to powszechnie stosowane w gospodarstwach tak, aby poprzez efekt skali (jak największa powierzchnia użytków rolnych objęta ekoschematami) osiągnąć najwyższą efektywność w zakresie pozytywnego oddziaływania na środowisko i klimat. Z tego powodu, co do zasady zakładano dopuszczenie możliwości realizacji ekoschematów zarówno w ramach jednego gospodarstwa, jak również na poziomie tej samej powierzchni (działki rolnej).
W tym celu przeprowadzono szczegółową analizę możliwości łączenia i wykluczenie możliwości realizacji poszczególnych interwencji/praktyk na danej powierzchni wynika z sytuacji nakładania się (powielania) praktyk lub przypadków, gdy realizują one podobny cel, a także przypadków, gdy wymogi interwencji wykluczają się (uniemożliwiając realizację dwóch zobowiązań w danym sezonie). Rozwiązania takie mają na celu uniknięcie podwójnej kompensacji, co ma służyć ochronie interesów finansowych UE. Obie praktyki przyczyniają się do poprawy jakości gleby i zwiększenia sekwestracji węgla, tym samym nie mogą być łączone na jednej powierzchni.
Niezależnie od powyższego należy mieć na uwadze, że wykluczenie możliwości jednoczesnego wnioskowania o wyżej wymienione praktyki nie oznacza dla rolnika wykluczenia możliwości jednoczesnego przyorania słomy pozostałej po zbiorze plonu z uprawy głównej i stosowania obornika. Oznacza ono jedynie brak możliwości ubiegania się o wsparcie w ramach tych praktyk na jednej powierzchni w danym sezonie – nie można się zatem zgodzić ze stwierdzeniem, że zakaz łączenia ww. praktyk uniemożliwia prowadzenie uprawy w sposób właściwy z punktu widzenia praktyki rolniczej. Takie rozwiązanie jest konieczne z punktu widzenia prawidłowości zarządzania budżetem, mając na celu eliminację potencjalnych nadużyć finansowych (ryzyko nadkompensacji).
W odpowiedzi na pkt 3 w sprawie dopuszczenia w ekoschemacie Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi w praktyce Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe, mulczowania międzyplonu po upływie 60 dni od jego wysiania, podkreślić należy, że w ramach tej praktyki zgodnie z obowiązującymi przepisami rozporządzenia w sprawie ekoschematów6, dokonuje się siewu międzyplonów ozimych w terminie od dnia 1 lipca do dnia 1 października i utrzymuje te międzyplony co najmniej do dnia 15 lutego roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, przy czym po dniu 15 listopada dopuszcza się ich mulczowanie.
Międzyplony w omawianej praktyce mają za zadanie w szczególności pokryć glebę roślinnością, aby m.in. wpływać na ograniczenie wymywania składników nawozowych do wód. Skuteczność tych funkcji jest proporcjonalna do wytworzenia przez rośliny odpowiednio dużej biomasy, dlatego w przepisach określono wymóg wysiewu międzyplonu w terminie do dnia 1 października oraz termin, po którym możliwe jest jego zmulczowanie. Wprowadzenie do przepisów terminu 15 listopada, po którym dopuszczone jest mulczowanie, było efektem konsultacji projektu PS WPR 2023- 2027. Jest to również zgodne z opinią IUNG, określającą, że mulczowanie w okresie jesiennym jest dopuszczone, ale jednocześnie odpowiednio duża biomasa wytworzonego poplonu powinna gwarantować spełnienie funkcji prośrodowiskowej (kumulacja składników pokarmowych, ograniczenie wymywania biogenów), a mulcz należy pozostawić na okres jesienno-zimowy. Określenie tej daty miało na celu wskazanie jednego terminu dla wszystkich rolników. Uzależnienie terminu mulczowania międzyplonu od terminu jego wysiewu spowodowałoby konieczność składania przez rolników dodatkowych oświadczeń do ARiMR oraz prowadzenia przez ARiMR dodatkowego monitoringu.
W odniesieniu do pkt 4 dotyczącego ujednolicenia przelicznika minimalnej obsady zwierząt dla krów w interwencji Premia za zrównoważoną produkcję roślinnozwierzęcą z 1 DJP do 1,2 DJP informuję, że DJP jest umowną jednostką zwierząt hodowlanych w gospodarstwie, która według polskich norm odpowiada jednej krowie o masie 500 kg. Wartość 1 DJP dla 1 krowy stanowiła podstawę do wyliczenia jednostek dla pozostałych gatunków zwierząt. Przelicznik 1 DJP dla krowy jest stosowany przy wyliczaniu obsady zwierząt we wszystkich pakietach związanych z produkcją zwierzęcą, w tym pakiet Uprawy paszowe na gruntach ornych czy pakiet TUZ, i jest stosowany niezmiennie na tym poziomie na potrzeby płatności ekologicznych od PROW 2014-2020.
Celem Premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą jest premiowanie produkcji zwierzęcej powiązanej z gruntami w gospodarstwach w sposób zrównoważony. W celu umożliwienia skorzystania z tej formy wsparcia dla rolników posiadających mniejsze stada zwierząt, zmniejszono do 0,3 DJP/ha minimalną obsadę zwierząt wymaganą do otrzymania premii. Zwiększenie ww. przelicznika w przypadku gospodarstw hodujących większe stada krów mogłoby się wiązać z przekroczeniem maksymalnej obsady zwierząt jaka obowiązuje w ww. premii, tj. 1,5 DJP/ha.
Mając na uwadze powyższe, nie planuje się wprowadzenia zmian w zakresie zmiany przelicznika DJP dla krów w gospodarstwach ekologicznych do wyliczania odpowiedniej obsady przy ubieganiu się o Premię za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą.
