- Home
- O NAS
- INFO BRANŻOWE
- WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA
- LEGISLACJA
- MEDIA
- GALERIA
- DO POBRANIA
- KONTAKT
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 28 marca 2023 r. dotyczące prac nad projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin i w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2021/2115 (SUR) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że obecnie kontynuowane są prace nad projektem rozporządzenia na forum grupy roboczej Rady ds. zdrowia roślin/środków ochrony roślin. W czasie sprawowania Prezydencji w radzie UE przez Szwecję przewidywane są jeszcze trzy spotkania grupy roboczej.
Ministerstwo w ramach grupy roboczej Rady konsekwentnie prezentuje stanowisko dotyczące negatywnej oceny projektu rozporządzenia i dąży do wypracowania rozsądnych i racjonalnych przepisów, które będą uwzględniały zachowanie warunków właściwych dla prowadzenia i rozwoju produkcji rolniczej.
Równolegle prace nad projektem rozporządzenia prowadzone są w Parlamencie Europejskim.
W odpowiedzi na wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych z 13 marca 2023 r., dotyczący „zmiany zasad przyznawania płatności niezwiązanej do tytoniu w ramach Planu Strategicznego WPR na lata 2023 - 2027” resort rolnictwa poinformował, co następuje.
„W związku z postulatami zgłaszanymi przez plantatorów uprawiających tytoń oraz związki/grupy plantatorów tytoniu, Polska (wraz z innymi państwami członkowskimi) w pracach na forum UE nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023 – 2027 zabiegała o możliwość aktualizacji okresu referencyjnego, który brany jest pod uwagę przy przyznawaniu przejściowego wsparcia krajowego.
W wyniku tych działań, w przepisach unijnych na lata 2023-20271 wprowadzono możliwość zmiany okresu referencyjnego. Nowy okres referencyjny nie może być jednak późniejszy niż 2018 r.
Z uwagi na wystąpienie znacznych zmian w sektorze tytoniu, w uzgodnieniu ze związkami/grupami plantatorów tytoniu, zdecydowano o przyjęciu najbardziej aktualnego okresu referencyjnego dopuszczonego przepisami UE.
Oznacza to, że od 2023 r. rok 2018 będzie podstawowym okresem referencyjnym, a w przypadku gdy rolnicy byli wpisani do rejestru Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w 2018 r., ale nie zawarli umowy/nie mogą wykazać produkcji w 2018 r., płatności będą przyznawane do indywidualnej ilości referencyjnej stanowiącej równowartość 70% masy tytoniu objętego umową zbycia zawartą w 2017 r. Pozwoli to uniknąć wykluczenia z płatności tych plantatorów, którzy z przyczyn losowych nie podjęli uprawy w 2018 r.
Nowy okres referencyjny umożliwi lepsze ukierunkowanie wsparcia i realną pomoc tym rolnikom, którzy jeszcze niedawno produkowali tytoń i - w znacznej części – nadal są związani z tym sektorem.
Jednocześnie należy wyjaśnić, że przyjęcie wcześniejszego roku skutkowałoby zwiększeniem liczby beneficjentów o rolników, którzy zaprzestali produkcji, z uwagi na malejącą z roku na rok liczbę producentów surowca tytoniowego.
Powyższe rozwiązania zostały zawarte w Planie Strategicznym WPR na lata 2023-2027, który w dniu 31 sierpnia 2022 r. został zatwierdzony przez Komisję Europejską.
Natomiast szczegółowe zasady przyznawania płatności bezpośrednich, w tym płatności niezwiązanej do tytoniu, zostały uregulowane w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Dz. U. poz. 412).
Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 40ha ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych warunkiem prowadzenia przez producenta surowca tytoniowego działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego jest wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego, prowadzonego przez dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i adres albo siedzibę i adres producenta rolnego, który zamierza uprawiać tytoń, produkować lub zbywać surowiec tytoniowy.
Dlatego też z uwagi na nowy okres referencyjny (tj. 2018 r.) przyjęto najpóźniejszą z możliwych dat pozwalających na wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego.
Umożliwi to z jednej strony objęcie wsparciem tej grupy producentów, która jest najbliższa aktualnej sytuacji w sektorze, a z drugiej strony - zweryfikowanie wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego, a tym samym potwierdzi prowadzenie ww. działalności.
Odnosząc się natomiast do poruszonej przez Pana Prezesa kwestii dotyczącej wykreślenia z rejestru producentów tych rolników, „którzy nie sadzili tytoniu w 2018 roku” należy wyjaśnić, że w przypadku gdy producent surowca tytoniowego zaprzestał uprawy tytoniu, ma on obowiązek poinformować o tym fakcie dyrektora oddziału terenowego KOWR, który wydał decyzję w sprawie wpisu do rejestru, co skutkuje wykreśleniem tego producenta z ww. rejestru (zgodnie z art. 40hf ust. 1 i 2 ww. ustawy).
Należy jednocześnie podkreślić, że rolnicy zajmujący się uprawą tytoniu poza przejściowym wsparciem krajowym mogą korzystać, na zasadach ogólnych, z pozostałych instrumentów wsparcia bezpośredniego.”
Odpowiadając na wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych w sprawie objęcia płatnością w ramach ekoschematu: Obszary z roślinami miododajnymi upraw jednogatunkowych, resort rolnictwa poinformował, iż ekoschematy zostały ustanowione na mocy art. 31 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115.
Zgodnie z ust. 5 ww. artykułu, państwa członkowskie zapewniają wyłącznie płatności z tytułu zobowiązań, które wykraczają m.in. poza warunkowość, w tym normy dobrej kultury rolnej zgodnej ochroną środowiska (ang. Good Agricultural and Environmental Condition of Land, GAEC 1-9) oraz wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (ang. Statutory Management Requrements, SMR 1-11).
Zgodnie § 6 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania, norma GAEC 8 zobowiązuje rolników m.in. do zapewnienia minimalnego udziału powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne.
Z tego obowiązku wyłączone są gospodarstwa:
W przypadku gdy grunty orne w gospodarstwie obejmują powierzchnię powyżej 10 ha:
Za obszary lub obiekty nieprodukcyjne uznaje się m.in. grunty ugorowane z roślinami miododajnymi, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona produkcja rolna, w tym wypas i koszenie, z wyłączeniem prowadzenia pasiek, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 sierpnia i na których wysiano:
Wykaz nr 1
1) bodziszki (Geranium spp.);
2) chabry (Centaurea spp.);
3) czarnuszki (Nigella spp.);
4) cząber ogrodowy (Satureja hortensis L.);
5) czyściec prosty (Stachys recta L.);
6) dzielżan jesienny (Helenium autumnale L.);
7) kłosowce (Agastache spp.);
8) kocimiętki (Nepeta spp.);
9) kolendra siewna (Coriandrum sativum L.);
10) kosmos pierzastolistny (Cosmos bipinnatus Cav.);
11) krwawnica pospolita (Lythrum salicaria L.);
12) lebiodka pospolita (Origanum vulgare L.);
13) lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale Koch);
14) łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata Fisch.);
15) marzymięta grzebieniasta (orzęsiona) (Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.);
16) mierznica czarna (Ballota nigra L.);
17) mikołajek płaskolistny (Eryngium planum L.);
18) ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.);
19) ostropest plamisty (Silybum marianum (L.) Gaertn.);
20) ożanka nierównoząbkowa (Teucrium scorodonia L.);
21) przegorzany (Echinops spp.);
22) pszczelnik mołdawski (Dracocephalum moldavicum L.);
23) rezedy (Reseda spp.);
24) rukiew siewna (Eruca sativa DC.);
25) serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca L.);
26) stulisz sztywny (Sisymbrium strictissimum L.);
27) szałwie (Salvia spp.) z wyłączeniem szałwi błyszczącej (S. splendens Sello);
28) szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.);
29) ślaz zygmarek (Malva alcea L.);
30) ślazówka turyngska (Lavatera thuringiaca L.);
31) świerzbnica polna (Knautia arvensis (L.) Coult.);
32) trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa L.);
33) werbena krzaczasta (Verbena hastata L.);
34) wielosił błękitny (Polemonium coeruleum L.);
35) wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium (L.) Scop.);
36) żeleźniak pospolity (Phlomis tuberosa L.);
37) żmijowiec grecki (Echium creticum S.S.);
38) żywokost lekarski (Symphytum officinale L.).
Wykaz nr 2
1) facelia błękitna (Phacelia tanacaetifolia Benth.);
2) gorczyca jasna (Sinapis alba L.);
3) gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum Moench);
4) komonica zwyczajna (Lotus corniculatus L.);
5) koniczyny (Trifolium spp.) z wyłączeniem koniczyny odstającej (Trifolium
patens Schreb.);
6) lucerny (Medicago spp.);
7) nostrzyk biały (Melilotus albus Med.);
8) rzodkiew oleista (Raphanus sativus var. oleiformis Pers.);
9) słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus L.);
10) sparceta piaskowa (Onobrychis arenaria (Kit.) DC.);
11) sparceta siewna (Onobrychis viciifolia Scop.);
12) wyka kosmata (Vicia villosa Roth.).
W związku z ww. zobowiązaniami wynikającymi z art. 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 - powierzchnia ugorów z roślinami miododajnymi realizująca normę GAEC 8 nie może być zgłoszona do ekoschematu.
W przypadku płatności do obszarów z roślinami miododajnymi nie przewiduje się możliwości wysiewu pojedynczych gatunków, ponieważ celowe jest stosowanie mieszanek gatunków roślin miododajnych w ekoschemacie nakierowanym głównie na ochronę różnorodności biologicznej.
Celem ekoschematu jest zachęcenie rolników do tworzenia obszarów z roślinami miododajnymi, stanowiącymi żerowiska nie tylko dla pszczoły miodnej, ale również dla dzikich owadów zapylających (przykładowo pszczół samotnic). Realizacja celu ekoschematu nie jest uzależniona od tego, czy z jego obszarem jest związana produkcja pszczelarska.
Szczegółowe warunki i tryb przyznawania oraz wypłaty płatności do obszarów z roślinami miododajnymi zostały uregulowane w rozporządzeniu w sprawie ekoschematów.
Pismem z dnia 4 kwietnia 2023 r. Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz zwrócił się do Wicepremiera, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryka Kowalczyka o stworzenie możliwości tranzytu zbóż poprzez port zbożowy.
W związku z coraz trudniejszą sytuacją na rynku zbóż oraz mając na uwadze położenie geopolityczne Polski, przewiduje się, że import zbóż z Ukrainy będzie powracał i uderzał w polskich rolników.
W odpowiedzi na pismo KRIR z dnia 24 lutego 2023 r. w sprawie pomocy dla producentów zbóż >>>, MRiRW w piśmie z dnia 29 marca 2023 wyjaśnia co następuje:
