Odnosząc się do projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił 2 grudnia 2021 r. o zachowanie okresu przejściowego, wprowadzenie obowiązywania nowych przepisów od okresu wegetacyjnego 2022 i przeprowadzenie szerokiej akcji informującej o projektowanych zmianach, tak aby producenci ziemniaków mogli dostosować się do nowych przepisów.
Zaproponowana w projekcie rozporządzenia zmiana, dotycząca wykluczenia z możliwości otrzymania dotacji, w przypadku gdy bulwy ziemniaka uznane po badaniu PIORIN za porażone lub prawdopodobnie porażone przez bakterię Clvibacter sepedonicus lub Ralstonia solanacearum były uprawiane w miejscu produkcji uznanym wcześniej za porażone lub nawet prawdopodobnie porażone przez jedną z tych bakterii, budzi kontrowersje wśród rolników. Zgadzamy się, co do zasady, że rolnik, który świadomie sadzi ziemniaki na polu, gdzie wcześniej wykryto choroby kwarantannowe, nie powinien otrzymywać odszkodowania z budżetu państwa. Jednak sytuacja jest o wiele bardziej skomplikowana.
Dlatego nowe przepisy w tym zakresie powinny obowiązywać od nowego sezonu uprawowego, a nie od 1 stycznia 2022 roku. Należy zapewnić producentom czas na dostosowanie się do nowej sytuacji i podjęcie decyzji o ewentualnej uprawie ziemniaków lub zaprzestaniu produkcji. Wejście w życie rozporządzenia z dniem 1.01.2022 r. dotknie producentów, którzy zebrali plony w 2021 roku i oczekują na wyniki badań laboratoryjnych, a nie byli poinformowani, o planowanej zmianie przepisów. Procedura badań jest wieloetapowa i długotrwała a wyniki mogą być dopiero po kilku miesiącach, co pozbawi tych producentów możliwości ubiegania się o dopłatę do zmiany przeznaczenia bulw wyprodukowanych jako sadzeniaki. Samorząd rolniczy zdecydowanie uważa, że prawo nie może działać wstecz.
Nawiązując do wniosku Krajowej Rady skierowanego do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zwiększenie limitu środków przeznaczonych na wypłatę dotacji przedmiotowych na pokrycie kosztów zwalczania organizmów szkodliwych, w tym na utylizację ziemniaków zakażonych bakteriozą pierścieniową, samorząd rolniczy zwraca się ponownie o zapewnienie środków na wypłatę dotacji należnej w świetle obowiązujących przepisów dla producentów, którzy ponieśli straty w plonie zebranym w 2021 roku.
W związku z niedostatecznymi środkami finansowymi na ten cel w budżecie państwa w ostatnich latach, proponujemy rozważenie wprowadzenia mechanizmu proporcjonalnej wypłaty dotacji dla wszystkich poszkodowanych producentów, a nie jak dotychczas, kiedy dla części rolników brakuje środków i nie otrzymują pomocy, a ci którzy uzyskali wyniki badań laboratoryjnych wcześniej otrzymują dotację w pełnej wysokości.
Należy rozważyć czy wprowadzane zmiany, które mają zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób nie będą zbyt restrykcyjne i nie doprowadzą do ograniczenia krajowej produkcji sadzeniaków, zapaści tego sektora i zwiększenia udziału w rynku producentów zagranicznych.
W odpowiedzi na wniosek Krajowej Rady izb Rolniczych z 28 października 2021 r. w sprawie niskich cen proponowanych rolnikom przez zakłady produkujące skrobię ziemniaczaną Sekretarz Stany w Ministerstwie Rolnictwa i rozwoju Wsi Ryszard Bartosik poinformował, że w bieżącym sezonie ceny otrzymywane za ziemniaki skrobiowe są zbliżone do poziomu cen w sezonie 2020/2021, tj. ok. 0,30 zł/kg, jednak o ok. 10 % niższe niż w sezonie 2019/2020.
Jednocześnie ceny ziemniaków jadalnych w hurcie są znacząco wyższe od cen ziemniaków skrobiowych (ok. 0,60 zł/kg), co dodatkowo może powodować niezadowolenie ich producentów.
Należy także pamiętać, że plantatorzy ziemniaków skrobiowych, którzy posiadają umowy kontraktacji, otrzymują płatność związaną z produkcją. Stawka tej płatności za rok 2021 r. wynosi 1210,32 zł/ha, tj. o 82,08 zł więcej niż za rok 2020.
Jednym z powodów niskich cen ziemniaków skrobiowych w bieżącym sezonie jest wybuch pandemii COVID-19. Zakłady przemysłu skrobiowego w Polsce mają jeszcze zapasy niesprzedanego towaru wyprodukowanego w ubiegłym sezonie. Podobna sytuacja ma miejsce w całej Europie.
Ponadto w bieżącym sezonie, ze względu na dużą ilość opadów, ziemniaki szybko się psują i nie mogą być dłużej przechowywane, stąd duża ich podaż do przetwórstwa. Sytuacja ta powoduje, że zakłady skrobiowe posiadają dużo towaru i nie muszą zachęcać rolników do dostarczania im ziemniaków.
Przedstawiając powyższe informuję, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na bieżąco monitoruje rynek ziemniaków w kraju. W przypadku ryzyka wystąpienia sytuacji kryzysowej na tym rynku będzie podejmować odpowiednie działania.
w związku z wystąpieniem Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 12 października 2021 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło następujące wyjaśnienia w sprawie interpretacji przepisów dotyczących zakazu stosowania od 1 sierpnia 2021 r. mocznika w formie granulowanej.
Odpowiadając na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 26 października 2021 r. oraz pisma przedstawicieli Izb Rolniczych działających na poziomie wojewódzkim w sprawie niepokojącej sytuacji na rynku nawozów mineralnych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło następujące wyjaśnienia.
Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych realizując wniosek zgłoszony podczas IX posiedzenia Krajowej Rady Izb Rolniczych VI kadencji, które odbyło się 12 października 2021 r. wystąpił 28 października 2021 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryka Kowalczyka o interwencję w sprawie bardzo niskich cen proponowanych rolnikom przez zakłady produkujące skrobię ziemniaczaną.