Analogicznie jak w roku 2012, ARiMR nie będzie doręczała rolnikom decyzji o przyznaniu dopłat ONW, jeżeli powierzchnia do której zostanie przyznana płatność, będzie zgodna z powierzchnią wskazaną przez rolnika w złożonym wiosną wniosku - co oznacza, że decyzje te nie będą zawierały zmniejszeń, odliczeń lub wykluczeń. W tytule przelewu, który otrzyma rolnik, będzie zamieszczona informacja, że decyzja taka nie została doręczona. Oczywiście, jeżeli rolnik zażąda wydania decyzji, otrzyma ją z ARiMR. Natomiast jeżeli okaże się, że dane zawarte przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności ONW różnią się od wyliczeń ARiMR, wówczas rolnik otrzyma decyzję, w której podana zostanie wielkość tych płatności obliczona przez Agencję.
Płatności ONW przeznaczone są dla rolników, którzy gospodarują na terenach nie sprzyjających prowadzeniu działalności rolniczej. Zaliczają się do nich m.in. obszary na których panują trudne warunkami klimatyczne, opady deszczu są zbyt duże lub zbyt małe, ukształtowanie terenu jest niekorzystne (np. góry), czy niska jest jakość gleb. W Polsce około połowy gruntów użytkowanych rolniczo jest położonych na obszarach ONW. Prowadzenie tam działalności rolniczej nie zapewnia spodziewanych plonów i często wymaga od rolników zaangażowania dodatkowych środków finansowych. Aby pomóc rolnikom gospodarować na takich terenach Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, co roku wypłaca w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 tzw. płatności ONW. Rolnicy każdej wiosny składają wnioski o udzielenie pomocy, wraz z wnioskiem o przyznanie płatności bezpośrednich.
Od 16 października 2013 r. Agencja wypłaca także wsparcie rolnikom realizującym w swoich gospodarstwach "Program rolnośrodowiskowy". Po raz pierwszy ARiMR rozpoczęła realizację tych dopłat tak wcześnie. W poprzednich latach płatności rolnośrodowiskowe były wypłacane tak jak dopłaty bezpośrednie, czyli od 1 grudnia. Wiosną 2013 roku wnioski o wsparcie z "Programu rolnośrodowiskowego" złożyło ponad 118,5 tys. rolników, na łączną kwotę 1,63 mld zł. Do 8 stycznia 2014 r. ARiMR wypłaciła z tego programu ponad 936 mln zł.
"Program rolnośrodowiskowy" jest jednym z działań należących do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013. Jego zadaniem jest wspieranie finansowe rolników, którzy gospodarują w sposób chroniący środowisko naturalne, czy w jak najmniejszym stopniu wpływają na nie, decydują się na uprawę tradycyjnych roślin, czy też hodowlę tradycyjnych ras zwierząt. Prowadzenie takiej działalności sprawia, że rolnicy nie osiągają wystarczających plonów, a więc i zysków, jak ci, którzy w produkcji roślinnej wykorzystują intensywne nawożenie, używają nowoczesnych środków ochrony roślin lub skupiają się na uprawie wysoko wydajnych roślin i hodowli ras zwierząt zapewniających godziwe zyski. Dodatkowe dopłaty, mają zatem za zadanie pomagać rolnikom, którzy zdecydowali się na prowadzenie działalności w ramach "Programu rolnośrodowiskowego", osiągać godziwe zyski.
Źródło: ARiMR
Pomoc w ramach działania "Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów" jest dostępna od 2009 roku. Od tego czasu Agencja udzieliła dofinansowania blisko 36 tys. beneficjentom, przekazując na ich konta bankowe ok. 117 mln zł.
Zakres kosztów, które można zrefinansować z tego działania jest bardzo szeroki i obejmuje m.in. usługi doradcze w zakresie leśnym, usługi doradcze dotyczące przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności oraz spełniania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także zarządzania gospodarstwem rolnym. Tak ukierunkowane doradztwo, dofinansowywane z PROW 2007-2013, ma usprawnić niełatwy proces dostosowywania gospodarstw rolnych do wymogów Unii Europejskiej. Od 2 lipca 2013 roku obowiązuje zasada, że rolnik przed złożeniem wniosku o płatność musi udokumentować pokrycie kosztów, zarówno kwalifikujących się jak i nie kwalifikujących się do refundacji, w sposób bezgotówkowy z wykorzystaniem polecenia przelewu. Koszty za które rolnik zapłacił gotówką nie zostaną przez ARiMR zrefundowane. Zmiana ta dotyczy jedynie tych rolników, którzy złożyli w ARiMR wniosek o przyznanie pomocy z działania "Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów" począwszy od 2 lipca 2013 roku. Rolnicy, którzy dostarczyli takie wnioski do ARiMR przed tą datą, będą rozliczani na starych zasadach, obowiązujących przed wejściem w życie znowelizowanego rozporządzenia MRiRW.
Wsparcie może otrzymać wnioskodawca, który zawarł umowę o świadczenie płatnych usług doradczych z jednostką uprawnioną do prowadzenia takiej działalności. Do świadczenia rolnikom płatnych usług doradczych uprawnione są: ośrodki doradztwa rolniczego, izby rolnicze oraz inne podmioty, które uzyskały stosowną akredytację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (wykaz podmiotów akredytowanych znajduje się na stronie internetowej MRiRW: www.minrol.gov.pl ).
Przyznane przez ARiMR dofinansowanie pokrywa w 80% koszty kwalifikowane poniesione przez rolnika lub posiadacza lasu za zrealizowane usługi doradcze, lecz nie może być wyższe niż równowartość 1500 euro na gospodarstwo w całym okresie realizacji PROW. Uzyskanie wsparcia przebiega dwuetapowo. Najpierw wymagane jest złożenie wniosku o pomoc. Jeżeli wnioskodawca otrzyma decyzję przyznającą mu takie wsparcie, wówczas, dopiero po zrealizowaniu usług doradczych i opłaceniu faktur, powinien w tym samym BP ARiMR złożyć wniosek o płatność w terminie 12 miesięcy od dnia, w którym decyzja o przyznaniu pomocy stała się ostateczna.
Aby ułatwić dostęp do usług doradczych, od 2011 r. złagodzone zostały niektóre przepisy korzystania z takiej pomocy. Zasadnicza zmiana polega na umożliwieniu otrzymania wsparcia z działania "Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów" także tym rolnikom, którzy dotychczas nie korzystali z dopłat bezpośrednich. Wcześniej było to niemożliwe.
Źródło: ARiMR, Departament Komunikacji Społecznej
Aby skutecznie realizować postulat środowiska polskich rolników oraz organizacji rolniczych niezbędne jest monitorowanie procesu obrotu udziałami powyższych podmiotów. W związku z tym Minister Skarbu Państwa wprowadził do umów prywatyzacyjnych stosowne zabezpieczenia, w tym m.in. obowiązek 10-letniego składania przez uprawnionych, w formie oświadczenia, informacji o ilości posiadanych udziałów spółki oraz o udziałach zbytych lub obciążonych, wraz ze wskazaniem na czyją rzecz zostało dokonane zbycie lub obciążenie. Okres 10 lat uznano za wystarczający na zorganizowanie się wspólników spółek, w celu sprawowania skutecznej kontroli nad spółkami, Niewywiązanie się ze złożenia powyższego oświadczenia zostało zagrożone karą, która łącznie nie może przekroczyć ceny zakupu udziałów przez wspólnika.
Wprowadzenie do umów powyższych zabezpieczeń miało charakter wyłącznie prewencyjny, Resort zapewnił, że w interesie Ministra Skarbu Państwa nie leży nakładanie kar na udziałowców, którzy nabyli udziały od Skarbu Państwa, ale zapewnienie realizacji założeń i postanowień przywołanej wyżej Koncepcji, pozostającej w zgodzie z postulatami środowiska rolniczego, na rzecz którego prywatyzacja została przeprowadzona.
Minister Skarbu Państwa zauważył także zbytnią sanacyjność wprowadzonych rozwiązań i nieadekwatność kary w stosunku do przewinienia, jednakże ze względu na znaczne rozdrobnienie udziałów sprywatyzowanych spółek nie znajduje innej możliwości realizacji przyjętej Koncepcji. Świadomość konieczności złożenia rocznego oświadczenia o stanie posiadania udziałów powinna powstrzymywać udziałowców przed ewentualnymi, sprzecznymi z umową działaniami, polegającymi na odsprzedaży udziałów nieuprawnionym. Powyższy obowiązek zapewnia Skarbowi Państwa możliwość weryfikacji realizacji zobowiązań wynikających z umów prywatyzacyjnych i umożliwia podjęcie interwencji w przypadkach ewentualnych naruszeń. Bez zaproponowanych sankcji zapisy umów prywatyzacyjnych ograniczające obrót udziałami w okresie 10 lat od ich podpisania nie byłyby respektowane.
Należy zauważyć ze realizacja corocznego obowiązku składania oświadczenia dotyczącego ilości posiadanych udziałów nie musi generować po stronie udziałowców zbędnych kosztów. Kluczem do prawidłowego wykonania zobowiązań wynikających z umów prywatyzacyjnych, w tym terminowego przekazywania odpowiednich oświadczeń, jest właściwa współpraca Zarządów spółek z udziałowcami.
Przykładem jest tu WCHiRZ Sp. z o. o. w Tulcach, gdzie zostało zawartych 2697 umów sprzedaży udziałów na rzecz uprawnionych, a oświadczeń o posiadaniu udziałów nie złożyło bądź złożyło z opóźnieniem jedynie 5 wspólników 0,19% wszystkich nabywców udziałów). W przypadku tego podmiotu o najbardziej rozdrobnionej strukturze udziałowców spośród wszystkich sprywatyzowanych spółek inseminacyjnych, realizacja zobowiązań prywatyzacyjnych jest monitorowana przez Zarząd Spółki. Służby Spółki są w stałym kontakcie ze swoimi pracownikami i kontrahentami, będącymi jednocześnie udziałowcami.
Biorąc pod uwagę powyższe, Minister Skarbu Państwa poinformował, że sprawy braku złożenia oświadczenia lub złożenia po terminie będzie rozpatrywał w trybie indywidualnych wniosków udziałowców zgodnie z treścią art. 55 ustawy z dnia 27.08.2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885 – tekst jednolity z późn. zm.).