23 października 2013 r. osiągnięto porozumienie polityczne odnośnie środków przejściowych dla WPR. Tekst ustawodawczy powinien zostać przyjęty i opublikowany w Dzienniku Urzędowym do końca 2013 r. W związku z tym, głosowanie w COMAGRI PE powinno odbyć się dn. 4 listopada br. Następnie będzie miało miejsce głosowanie na sesji plenarnej 18-21 listopada br. (do potwierdzenia), przed oficjalnym przyjęciem porozumienia w pierwszym czytaniu w Radzie w grudniu. Do wdrożenia rozwiązań przejściowych nie potrzeba ani aktów delegowanych ani wykonawczych.
Główne elementy porozumienia politycznego
Parlamentowi udało się wprowadzić motyw, w którym wyjaśnia, że obciążenia administracyjne związane ze stosowaniem rozwiązań przejściowych powinny zostać ograniczone do minimum.
Nowe rozporządzenie w sprawie płatności bezpośrednich wejdzie w życie w 2015 r., by dać państwom członkowskim czas na przygotowanie się do jego wdrożenia. Następujące środki przejściowe będą obowiązywać w 2014 r.:
- Liniowe cięcia w płatnościach bezpośrednich, by nie przekroczyć pułapów krajowych w 2014 r., a także konwergencja zewnętrzna, mogą obowiązywać powyżej pewnych progów ustalonych przez państwa członkowskie i powyżej €5 000 w państwach członkowskich, które nie stosują płatności podlegających redystrybucji ani elastyczności między filarami (patrz poniżej).
- Płatności powiązane z produkcją: w 2014 r. państwa członkowskie mogą zwiększyć maksymalny poziom wsparcia w ramach płatności powiązanych z produkcją zgodnie z Art. 68 rozporządzenia 73/2009 do 6,5% pułapu krajowego (aktualny poziom wynosi 3,5%).
- Płatności podlegające redystrybucji, tzn. dobrowolne dodatkowe płatności dla pierwszych 30 kwalifikujących się hektarów gospodarstwa (lub średniego rozmiaru gospodarstwa w danym kraju): państwa członkowskie mogą zadecydować do 1 marca 2014 r. o zastosowaniu tego zapisu nowej WPR już w 2014 r., wykorzystując do 30% pułapu krajowego.
- Przedłużono stosowanie jednolitej płatności obszarowej (SAPS) do 31 grudnia 2014 r. (obejmuje ona również kwalifikujące się obszary, które nie były utrzymane w dobrej kulturze rolnej dn. 30 czerwca 2003 r.). Można również przyznać rolnikom dopłaty przejściowe w 2014 r.
- Elastyczność między filarami: do 31 grudnia 2013 r. państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o przeniesieniu w 2014 r. do 15% pułapu krajowego z filaru I do filaru II lub do 15% (lub 25% w przypadku państw członkowskich, gdzie płatności bezpośrednie wynoszą mniej niż 90% średniej unijnej) pułapu krajowego z filaru II do filaru I.
- Zasada wzajemnej zgodności: usunięto odniesienie do dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów.
Jeśli chodzi o rozporządzenie horyzontalne, wykaz beneficjentów na rok gospodarczy 2013 zostanie opublikowany zgodnie z aktualnie obowiązującymi zasadami, tzn. nie obejmie osób fizycznych.
W ramach jednolitej WOR, zasady przejściowe pozwolą na utrzymanie wsparcia dla jedwabnika w 2014 r., zanim działalność ta nie trafi do nowego systemu płatności bezpośrednich. Będzie można również zachować wsparcie krajowe dla niektórych sektorów rolnych w południowej Finlandii.
Trzy instytucje podjęły następujące decyzje odnośnie rozwoju obszarów wiejskich:
- Państwa członkowskie nadal mogą podejmować nowe zobowiązania w 2014 r. zgodnie z rozporządzeniem 1698/2005 w przypadku instrumentów z osi 1 i 2
- Art. 20 - oś 1 – Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego: szkolenia zawodowe, podejmowanie działalności przez młodych rolników, korzystanie z usług doradczych, tworzenie struktur doradczych, instrumenty obejmujące inwestycje i innowacje, instrumenty wsparcia dla rolników objętych systemami jakości żywności i grup producentów - instrumenty obejmujące wcześniejszą emeryturę i dostosowanie gospodarstw do wysokich norm ustalonych w przepisach wspólnotowych nie zostały objęte zasadami przejściowymi, gdyż zostaną one zniesione przed kolejnym okresem programowania.
- Art. 36 – oś 2 – Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich: ONW, Natura 2000, instrumenty rolno-środowiskowe, dobrostan zwierząt, inwestycje nieprodukcyjne, wszystkie instrumenty związane ze zrównoważoną gospodarką obszarami leśnymi.
- Wydatki związane z prawnymi zobowiązaniami podjętymi w ramach tych instrumentów mogą zostać pokryte z nowej koperty finansowej. Należy zaplanować te wydatki w PROW 2014-2020.
- Należy złożyć wnioski o wsparcie przed przyjęciem PROW 2014-2020.
- Aktualne zasady wzajemnej zgodności będą obowiązywać do 31 grudnia 2014 r., nawet jeśli instrumenty objęte zasadą wzajemnej zgodności zostaną wdrożone w ramach nowego programu (zalesianie i tworzenie obszarów zalesionych, tworzenie systemów rolno-leśnych, instrumenty rolno-środowiskowo-klimatyczne, rolnictwo ekologiczne, Natura 2000 i ramowa dyrektywa wodna, obszary o naturalnych ograniczeniach, dobrostan zwierząt, usługi leśno-środowiskowe i klimatyczne).
- Jeśli chodzi o nawadnianie, Komisja zachęca państwa członkowskie do podejmowania nowych zobowiązań prawnych zgodnie z Art. 46 ust. 3 rozporządzenia w sprawie rozwoju obszarów wiejskich.
Przyjęto również rozwiązania przejściowe dla wykorzystania starej koperty finansowej (stare zasady, stare środki finansowe) rozwoju obszarów wiejskich.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 335/2013 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1974/2006 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) obejmuje następujące elementy:
- Państwa członkowskie nie mogą podejmować żadnych nowych zobowiązań prawnych wobec beneficjentów jeśli chodzi o następujące środki:
- system wcześniejszych emerytur (zniesiony w nowym programie – uznany przez Komisję za środek niewystarczający) – Art. 1 ust. 2 rozporządzenia 335/2013
- spełnianie norm – Art. 1 ust. 3 rozporządzenia 335/2013
- zalesianie (znacznie zmienione w nowym wniosku) – Art. 1 ust. 5 rozporządzenia 335/2013
- Państwa członkowskie mogą przedłużyć czas trwania obowiązujących zobowiązań jeśli chodzi o następujące środki:
- rolno-środowiskowe – Art. 1 ust. 4 rozporządzenia 335/2013
- dot. dobrostanu zwierząt – Art. 1 ust. 4 rozporządzenia 335/2013
- leśno-środowiskowe – Art. 1 ust. 7 rozporządzenia 335/2013
- Jeśli chodzi o wsparcie techniczne, państwa członkowskie mogą wykorzystać stare środki finansowe na wydatki związane z działaniami przygotowawczymi na rzecz następnego okresu programowania. Wydatki związane z następującymi działaniami są kwalifikowalne (Art. 1 ust. 8 rozporządzenia 335/2013):
- ocena ex ante programu
- koszty przygotowania strategii rozwoju na szczeblu lokalnym (brak funduszy dla indywidualnych lokalnych grup działania)
- zapewnienie sprawnego przejścia z jednego okresu programowania do drugiego
- Państwa członkowskie nie podejmują nowych zobowiązań prawnych (Art. 1 ust. 9 rozporządzenia 335/2013):
- na rzecz programów i/lub środków, w przypadku których przyznana kwota zostanie wykorzystana przed ostatecznym terminem kwalifikowalności
- od dnia, w którym zaczynają podejmować zobowiązania zgodnie z ramami prawnymi dla okresu programowania 2014-2020
- Państwa członkowskie powinny mieć możliwość przesuwania kwot odnoszących się do niektórych środków, które nie będą już wymagały takiego finansowania, na rzecz innych środków. Próg elastyczności w odniesieniu do przesuwania środków pomiędzy osiami wzrasta z 1% do 3% (Art. 1 ust. 1 rozporządzenia 335/2013).
Dodatkowe informacje odnośnie rozwiązań przejściowych dla rozwoju obszarów wiejskich znajdują się w tym dokumencie - kliknij, aby pobrać!