W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych w sprawie dopłat do powierzchni upraw zielarskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało o dostępnych formach pomocy:

obecnie w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR), rolnicy uprawiający rośliny zielarskie mogą korzystać ze wsparcia w ramach systemu płatności bezpośrednich, tj. w szczególności z podstawowego wsparcia dochodów oraz płatności redystrybucyjnej.

Rolnicy mogą ubiegać się również o wsparcie w ramach tzw. ekoschematów – nowy rodzaj płatności bezpośrednich za realizację praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt. W ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi dostępnych jest osiem praktyk, w tym m. in. praktyka Zróżnicowana struktura upraw. Celem praktyki jest poprawa jakości gleby i odbudowa materii organicznej poprzez wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają zarówno na dodatni bilans materii organicznej, jak i na zwiększenie różnorodności biologicznej. Praktyka polega na prowadzeniu co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:

1) udział głównej uprawy w strukturze zasiewów nie przekracza 65% i udział trzeciej, lub w przypadku większej liczby upraw, łącznie trzeciej i kolejnych upraw nie może być mniejszy niż 10%,

2) co najmniej 20% w strukturze zasiewów stanowią uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej oraz

3) udział łącznie zbóż w strukturze zasiewów nie przekracza 65%,

4) udział upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej (m.in. okopowe) nie przekracza 30%,

5) w przypadku uprawy rzepaku słomę po zbiorze plonu głównego rozdrabnia się i miesza z glebą lub przyoruje.

Rośliny wskazane w punkcie 2 obejmują między innymi takie gatunki, jak: melisa lekarska, babka lancetowata, dziurawiec zwyczajny, hyzop lekarski, krwawnik pospolity, lebiodka (oregano) pospolita, mięta pieprzowa, mniszek lekarski, szałwia lekarska, rutwica lekarska. Wykaz roślin uprawnych w ramach praktyki Zróżnicowana struktura upraw został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027.

Ponadto rolnicy mogą ubiegać się o wsparcie w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Przykładem takiego wsparcia jest interwencja Rolnictwo ekologiczne. Rolnicy stosujący w produkcji rolnej metody ekologiczne już od 2004 r. otrzymują wsparcie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w postaci płatności ekologicznych do powierzchni upraw w okresie konwersji oraz do powierzchni gruntów już ekologicznych. Od 2023 r. wsparcie to jest kontynuowane w ramach ww. interwencji i obejmuje powierzchnie upraw: rolniczych, warzywnych, sadowniczych (podstawowe, jagodowe i ekstensywne), paszowych na gruntach ornych, trwałych użytków zielonych, jak również zielarskich. Stawka płatności ekologicznych dla upraw zielarskich wynosi 1 856 zł/ha (dotychczas stawka wynosiła 1 673 zł/ha).

Rolnicy chcący otrzymywać płatności ekologiczne podejmują się realizacji zobowiązań ekologicznych, które trwają 5 lat.

Zgodnie z PS WPR wdrożone zostały również interwencje rolnośrodowiskowoklimatyczne,

których celem jest m.in. promowanie uprawy roślin zagrożonych erozją genetyczną, jak również uprawy innych gatunków roślin rzadko spotykanych w uprawach rolniczych, a które w znaczącym stopniu przyczyniają się do zwiększenia wzbogacenia bioróżnorodności i krajobrazu wiejskiego oraz zapewnienia miejsca bytowania oraz bazy pokarmowej dla organizmów pożytecznych, w tym owadów zapylających i ptaków krajobrazu rolniczego. Grupą roślin objętą wsparciem w ramach dwóch wdrażanych interwencji są także rośliny zielarskie.

Interwencja 5 - Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

Interwencja polega na zachowaniu tradycyjnych i rzadkich w uprawach gatunków roślin rolniczych, warzywnych i zielarskich, a także dawnych odmian oraz miejscowych populacji i ekotypów uprawianych na terenie Polski, skutkiem czego będzie zwiększenie bioróżnorodności na terenach wiejskich. Interwencja ta jest kontynuacją Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie realizowanego w ramach PROW 2014 – 2020.

W ramach interwencji przewidziano dwa warianty. Wariant 1 promuje działania dotyczące uprawy rzadkich gatunków lub odmian roślin zagrożonych erozją genetyczną, w tym roślin zielarskich, które są określone w przepisach krajowych.

Pełna lista gatunków roślin objętych wsparciem, w tym gatunki roślin zielarskich, została zawarta w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności rolno-środowiskowoklimatycznych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023– 2027.

Interwencja 7 - Bioróżnorodność na gruntach ornych

Celem Interwencji 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych jest wzbogacenie bioróżnorodności i krajobrazu wiejskiego oraz zapewnienie miejsca bytowania oraz bazy pokarmowej dla organizmów pożytecznych, w tym owadów zapylających i ptaków krajobrazu rolniczego.

Podobnie jak w przypadku poprzedniej interwencji przewidziano dwa warianty. W ramach wariantu 2 polegającego na zakładaniu na gruntach ornych i utrzymaniu ogródków bioróżnorodności w celu zwiększania bioróżnorodności na terenach wiejskich.

Realizacja tego wariantu polega na uprawie określonej liczby gatunków roślin przewidzianych do wsparcia w ramach wariantu 1. Interwencji Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz roślin zielarskich i warzywnych określonych w przepisach krajowych oraz materiałów pozyskanych z kolekcji banków genów na powierzchni od 0,1 do 0,5 ha.

Zobowiązanie w ramach obu ww. wymienionych interwencji podejmowane jest na 5 lat.

Ponadto rolnicy zagrożeni utratą płynności finansowej gospodarstwa mogą ubiegać się o kredyty na utrzymanie płynności finansowej - linia UP.

Pomoc polega na stosowaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych producentowi rolnemu, w celu poprawy płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy, nie później niż do dnia 30 czerwca 2024 r.

Kredytowaniem może być objęta produkcja rolna prowadzona w ramach działalności wymienionych w „Wykaz działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa produktów rolnych, przetwórstwa ryb, skorupiaków i mięczaków lub w zakresie rybactwa śródlądowego”, m.in. uprawa roślin wieloletnich, w tym uprawa roślin przyprawowych i aromatycznych oraz roślin wykorzystywanych do produkcji leków i wyrobów farmaceutycznych.

Wznowienie udzielania powyższych kredytów przewiduje się w najbliższym czasie po zabezpieczeniu środków na ten cel w planie finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Wystąpienie KRIR >>>

Pismo MRiRW >>>