W odpowiedzi na pismo Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 16 marca 2023 r. w sprawie złagodzenia kary nakładanej na rolnika za umieszczenie przez doradcę rolnośrodowiskowego błędnej daty na pierwszej stronie formularza planu działalności rolnośrodowiskowej, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformował, co następuje.

Zgodnie z przepisem § 4 ust. 2 rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego¹, beneficjent (rolnik lub zarządca) realizujący zobowiązanie rolno-środowiskowoklimatyczne musiał posiadać plan działalności rolnośrodowiskowej, sporządzony przed upływem 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej, przy udziale odpowiednio doradcy rolnośrodowiskowego lub eksperta przyrodniczego, na formularzu udostępnionym przez ARiMR.

Zgodnie z załącznikiem nr 3 w ust. 1 pkt 1, 2 i 8 (w części ogólnej) do ww. rozporządzenia, plan działalności rolnośrodowiskowej zawiera m.in.:

- dane beneficjenta realizującego zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne oraz jego podpis;

- dane doradcy rolnośrodowiskowego, przy udziale którego został sporządzony plan działalności rolnośrodowiskowej i jego podpis oraz - w przypadku, gdy plan ten został sporządzony również przy udziale eksperta przyrodniczego - dane tego eksperta i jego podpis;

- datę sporządzenia planu działalności rolnośrodowiskowej.

Data wskazana przez doradcę rolnośrodowiskowego na pierwszej stronie planu działalności rolnośrodowiskowej jest datą sporządzenia planu działalności rolnośrodowiskowej.

Powyższe informacje z planu działalności rolnośrodowiskowej są zawarte na pierwszej stronie tego planu, którą beneficjent przekazywał do ARiMR w terminie do dnia 15 lipca 2022 roku, w którym podjął zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne.

Wpisanie przez doradcę rolnośrodowiskowego daty sporządzenia planu działalności rolnośrodowiskowej wykraczającej poza termin, o którym mowa w § 4 ust. 2, jest uznawane jako uchybienie, o którym mowa w § 33 ust. 9 ww. rozporządzenia (brak posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej).

Analogiczne przepisy obowiązywały nie tylko w kampanii naboru wniosków 2022 r. ale również w poprzednich latach realizacji Działania rolno-środowiskowoklimatycznego PROW 2014-2020. Skala uchybienia dotyczącego wpisywania błędnej daty sporządzania planu działalności rolnośrodowiskowej w przypadku rolników lub zarządców, którzy składali wnioski o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowo-klimatycznej była nieznaczna i wyniosła zaledwie 0,1% w odniesieniu do wszystkich wniosków pierwszorocznych w latach 2014-2020.

Jednocześnie MRiRW poinformowało, że aby jeszcze bardziej zminimalizować tego typu nieprawidłowości, od 2023 r. formularz planu działalności rolnośrodowiskowej będzie zawierał specjalnie wyodrębnione pole, w którym wskazano, że należy wpisać datę sporządzenia planu, tym samym resort liczy, że prawie w całości wykluczy tego typu nieprawidłowości.

W swoim wystąpieniu Zarząd KRIR wskazał, że z powodu drobnej omyłki popełnionej przez doradcę, dotyczącej daty dokumentu, rolnik ma zmniejszoną płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną o 40% w danym roku.

Zdaniem samorządu rolniczego, tak wysoka kara jest nieadekwatna do popełnionego uchybienia. Błędna data dokumentu nie może być traktowana jako brak posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej.

Dlatego Zarząd KRIR wnioskował o zmianę podejścia do ww. błędu oraz złagodzenie sankcji do najniższego możliwego poziomu oraz zmianę formularza planu działalności rolnośrodowiskowej w sposób, jednoznacznie określający datę sporządzania dokumentu.