We wtorek 7 czerwca 2022 r. Senacka Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła ustawy:

• o zmianie ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności oraz niektórych innych ustaw,
• o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej.

Nowelę ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Krzysztof Ciecióra. Jak podkreślił, wychodzi ona naprzeciw oczekiwaniom rolników i pracowników Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Umożliwia składanie wniosków i dokumentów drogą elektroniczną, m.in. wniosku o wpis do ewidencji producentów rolnych, zmiany i korekty danych. Elektronicznie będzie też można złożyć wnioski o wypłatę i przyznanie pomocy w ramach zalesiania, objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004–2006 i 2007–2013. Możliwe będzie także sporządzanie elektronicznej kopii dokumentów, co zapewni szybki dostęp do akt z każdego szczebla organizacyjnego ARiMR. Po krótkiej dyskusji Komisja poparła ustawę w brzmieniu przedłożenia.

Przyjęcie ustawy o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej rekomendował senatorom sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Rafał Romanowski. Jak wskazał, realizuje ona prawo UE i dostosowuje polskie ustawodawstwo do przepisów unijnych, wychodzi też naprzeciw producentom rolnym. Obszerną opinię o procedowanej ustawie przedstawiło senackie Biuro Legislacyjne, które zgłosiło 14 uwag szczegółowych i zaproponowało stosowne poprawki. Miały one przede wszystkim charakter legislacyjny i dotyczyły m.in. nazewnictwa użytego w ustawie czy potrzeby wprowadzenia zmian redakcyjnych i precyzujących. Większość poprawek rekomendowanych przez legislatorów uzyskała poparcie przedstawiciela rządu i została przejęta przez pana senatora Jerzego Chróścikowskiego, który zgłosił też poprawkę dotyczącą kwalifikacji inspektorów rolnictwa ekologicznego potrzebnych do wpisu do ich rejestru. Poprawki zaproponował też pan senator Antoni Mężydło. W wyniku głosowania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poparła 10 poprawek. Wobec braku akceptacji poprawka pana senatora Antoniego Mężydły została zgłoszona jako wniosek mniejszości.

W tym samym dniu na wspólnym posiedzeniu Senackich Komisji Środowiska i Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiono informacje dotyczące Sektora biogazowego w Polsce - teraźniejszość i perspektywy rozwoju.

Referaty przedstawili:

• Pan Ireneusz Zyska, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii. Porozumienie o współpracy na rzecz rozwoju biogazu i biometanu. W kierunku Europejskiego Zielonego Ładu,
• Pan Rafał Romanowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Biogazownie jako element dochodzenia do neutralności emisyjnej rolnictwa,
• Pan dr inż. Rafał Gawin, prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Stan sektora biogazowego w Polsce. Ramy prawno-organizacyjne,
• Pan dr inż. Andrzej Lewicki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Surowce w produkcji biogazu - odpady komunalne oraz pochodzące z sektora rolno-spożywczego,
• Pan prof. Stanisław Borsuk. Naturalny osad denny (NOD) jako źródło energii odnawialnej. Przyszłość w dobie kryzysu energetycznego,
• Pani dr Ewa Krasuska, doradca strategiczny w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, oraz pan dr inż. Andrzej Lewicki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. „Innowacyjna biogazownia” jako odpowiedź na problemy rozwoju sektora biogazowego w Polsce,
• Pan mgr inż. Romuald Bogusz, Polska Izba Gospodarcza „Ekorozwój”. Przeszkody i hamulce w lokalizacji i realizacji obiektów biogazowych,

W dyskusji przewodniczący obu Komisji podkreślili znaczenie omawianego odnawialnego źródła energii na drodze dochodzenia do neutralności emisyjnej rolnictwa.

W środę 8 czerwca 2022 r. Sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu zwołanym w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu na wniosek grupy posłów, wysłuchała i rozpatrzyła informację Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Aktywów Państwowych pana Jacka Sasina oraz Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Henryka Kowalczyka w sprawie utworzenia Krajowej Grupy Spożywczej.

W imieniu wnioskodawców uzasadnienie wniosku o zwołanie posiedzenia przedstawili posłowie: pan Kazimierz Plocke i pan Zbigniew Ziejewski. Podnieśli oni iż, program stworzenia Polskiego Holdingu Spożywczego powstał w 2015 roku i od tamtego czasu jego budowa pochłonęła kilkaset milionów złotych. Holding w założeniu miał być regulatorem cen na rynku produktów rolnych. Wnioskodawcy zwrócili się o informacje o: kosztach jakie zostały poniesione i jakie są jeszcze planowane, podmiotach docelowo włączonych do holdingu, majątku i kapitale jakim będą dysponować.

W odpowiedzi informacje przedstawili: pan Andrzej Śliwka podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych i pan Rafał Romanowski sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Celem powstania holdingu jest konsolidacja spółek z branży rolno-spożywczej i stworzenie na bazie zasobów Skarbu Państwa silnego podmiotu (grupy kapitałowej), który przyczyni się do rozwoju polskiego rolnictwa i przemysłu spożywczego, a w konsekwencji wpłynie na wzmocnienie pozycji konkurencyjnej na krajowych i międzynarodowych rynkach żywnościowych. Dzięki przeprowadzonej konsolidacji Krajowa Grupa Spożywcza S.A. rozwijać się będzie w czterech nowych segmentach: nasiennym, produkcji skrobi, zbożowo-młynarskim i produkcji rolnej. Obecnie w skład Krajowej Grupy Spożywczej S.A. wchodzi 15 spółek.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wspierając realizację powstania holdingu, podjął działania umożliwiające przekazanie udziałów spółek Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, wyłonionych do konsolidacji w ramach Krajowej Grupy Spożywczej. W dniu 6 stycznia 2022 r. weszła w życie ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, która wprowadziła przepisy umożliwiające przekazanie przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa praw z akcji lub udziałów w spółkach mających wejść w skład holdingu. Do dnia dzisiejszego przekazano udziały 7 spółek.

W dyskusji zwracano uwagę na zakres planowanych działań holdingu, które mogą być niewystarczające jeśli chodzi o możliwość stabilizacji rynku – działania Holdingu powinny być znacznie zwiększone jeśli chodzi o produkcję zwierzęcą. Pytano również o kwestje własności ziemi i zasad gospodarowania nią w ramach holdingu.

W odpowiedzi przedstawiciele rządu m.in. stwierdzili, że jeśli chodzi o ziemie którą holding ma zarządzać to nie ma obaw o jej wyprzedaż, gdyż holding będzie gospodarował ziemia dzierżawioną od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

We wtorek 21 czerwca 2022 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu wyjazdowym w siedzibie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w Warszawa rozpatrzyła informację o funkcjonowaniu:

• Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
• Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa,
• Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
• ośrodków doradztwa rolniczego (w rozbiciu na poszczególne województwa).

Informację na temat funkcjonowania ośrodków doradztwa rolniczego przedstawiła sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pani Anna Gembicka.

Ośrodki doradztwa rolniczego są finansowane z dotacji celowej otrzymywanej z budżetu państwa, przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, funduszu leśnego i przychodów z innych źródeł. Mogą one otrzymywać także dotacje od samorządu terytorialnego na wykonywanie ustawowych zadań doradztwa rolniczego.

W ramach zadań z zakresu doradztwa rolniczego, ośrodki między innymi prowadzą szkolenia dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich, prowadzą działalność informacyjną wspierającą rozwój produkcji rolniczej, prowadzą działalność w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników, udzielają pomocy rolnikom w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej, prowadzą analizy rynku artykułów rolno-spożywczych i środków produkcji. Realizując swoje działania jednostki doradztwa rolniczego wspierają działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z usług doradczych skorzystało 22,5% rolników. Udzielone porady zostały ocenione przez 92% respondentów bardzo dobrze lub dobrze.

Informację na temat funkcjonowania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przedstawiła prezes ARiMR pani Halina Szymańska.

W 2021 roku ARiMR pełniła funkcję agencji płatniczej która realizuje płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej jak również Wspólnej Polityki Rybołówstwa, instytucji wdrażającej systemy wsparcia bezpośredniego, niektóre mechanizmy wspólnej organizacji rynków rolnych oraz instrumenty pomocy krajowej, a także instytucji prowadzącej między innymi rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych, ewidencję producentów, system identyfikacji działek rolnych i danych przestrzennych. Realizacja wypłat w 2021 roku wyniosła 25,8 mld zł, w tym w ramach płatności bezpośrednich 14,93 mld zł, a w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich – 9,16 mld zł. W 2021 roku agencja zrealizowała płatności w ramach wsparcia bezpośredniego na kwotę około 14,9 mld zł. W ramach PROW na lata 2014-2020 zrealizowano płatności dla ponad 1229 tys. beneficjentów na łączną kwotę ponad 43,6 mld zł, w tym w roku 2021 wypłacono dla 888 tys. beneficjentów łączną kwotę 9,2 mld zł. W ramach programu operacyjnego Rybactwo i Morze na lata 2014-2020 wypłacono łączną kwotę 2 mld zł dla 3134 beneficjentów.

W ramach pomocy krajowej agencja udzieliła pomocy finansowej między innymi w formie dopłat do oprocentowania kredytów bankowych, finansowania ponoszonych przez producentów rolnych kosztów zbioru i unieszkodliwiania padłych zwierząt gospodarskich, finansowania zalesiania gruntów rolnych, dopłat do materiału siewnego, pomocy finansowej dla kół gospodyń wiejskich.

Informację o działalności Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa przedstawił zastępca dyrektora generalnego KOWR pan Marek Chibowski.

Zakres działalności KOWR w 2021 roku dotyczy ponad 60 procesów, mechanizmów, programów i zadań wynikających z ustaw i rozporządzeń. Każdego roku ośrodek wydaje kilkadziesiąt tysięcy decyzji i innych rozstrzygnięć w sektorze rolno-żywnościowym. W latach 2017-2021 wpływy związane z gospodarowaniem mieniem Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa wyniosły 8,5 mld zł. Na wdrażane instrumenty wsparcia sektora rolnego wypłacono w tym okresie ponad 3,1 mld zł. KOWR dokonywał bezzwrotnej pomocy finansowej oraz nieodpłatnego przekazywania gruntów i mienia Zasobu WRSP na rzecz jednostek samorządu terytorialnego na rozwój infrastruktury o charakterze publicznym. Oferował także nieruchomości z zasobu na cele inwestycyjne w zakresie rozwoju przedsiębiorczości przeznaczone pod obszary inwestycyjne, parki technologiczne i przemysłowe, centra logistyczne, usługowe, handlowe i biznesowe oraz osiedla mieszkaniowe.

Do zadań realizowanych przez KOWR należą także między innymi oddłużanie gospodarstw rolnych, wspieranie rozwoju gospodarstw rodzinnych, działania na rzecz wzrostu wyników handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi i propagowanie patriotyzmu konsumenckiego, wspieranie i realizacja działań innowacyjnych i rozwojowych w sektorze rolno-spożywczym, wspieranie rynku produktów pszczelich, wspieranie konsumpcji i propagowanie zdrowych nawyków żywieniowych wśród dzieci, młodzieży i ich rodziców – „Program dla szkół”, działania na rzecz rozwoju krajowego sektora odnawialnych źródeł energii.

Informację na temat funkcjonowania Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przedstawiła zastępca prezesa KRUS pani Monika Rzepecka.

Główne zadania KRUS to przede wszystkim: obsługa ubezpieczonych i świadczeniobiorców w sprawach dotyczących objęcia ubezpieczeniem, składek na ubezpieczenie oraz przyznawania i wypłaty świadczeń; prewencja, czyli działalność na rzecz zapobiegania wypadkom i chorobom zawodowym poprzez analizowanie przyczyn wypadków; prowadzenie nieodpłatnych i dobrowolnych szkoleń w zakresie ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym; upowszechnianie wiedzy o zagrożeniach wypadkami przy pracy rolniczej i zasadach bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym; a także rehabilitacja, czyli podejmowanie działań na rzecz pomocy ubezpieczonym i osobom uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia wykazującym całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, ale rokującym jej odzyskanie.

Ponadto do zadań KRUS należy inicjowanie i wspieranie rozwoju ubezpieczeń wzajemnych, wprowadzenie rozliczeń z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne emerytów i rencistów oraz rolników i pracujących z nimi, a także pomoc rolnikom w pobieraniu zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych emerytur i rent oraz obliczanie tego podatku.

Budżet KRUS był zrealizowany w 2021 roku w kwocie 18,6 mld zł. W ramach funduszu emerytalno-rentowego wypłacono emerytury i renty w wysokości 16,7 mld zł dla 809 tys. emerytów i 226 tys. rencistów.

W środę 22 czerwca 2022 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi w obecności sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Lecha Kołakowskiego oraz p.o. dyrektora Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi Najwyższej Izby Kontroli pana Marka Adamiaka rozpatrzyła i zaopiniowała dla Komisji Finansów Publicznych Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r. wraz z analizą Najwyższej Izby Kontroli w zakresie:

• części budżetowej 32 – Rolnictwo,
• części budżetowej 33 – Rozwój wsi,
• części budżetowej 35 – Rynki rolne,
• części budżetowej 83 – Rezerwy celowe, w zakresie pozycji 7, 8, 12 i 50,
• części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem, w zakresie działu 010 – Rolnictwo i łowiectwo,
• zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami w części 85 – budżety wojewodów;
• dotacji przedmiotowych i podmiotowych,
• programów wieloletnich w układzie zadaniowym,
• agencji wykonawczych:

1. Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
2. Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wraz z Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa,
3. Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych,

• państwowych osób prawnych:

1. Polskiego Klubu Wyścigów Konnych,
2. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie,
3. Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
4. Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
5. Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
6. Lubuskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
7. Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
8. Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
9. Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
10. Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
11. Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
12. Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
13. Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
14. Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
15. Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
16. Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
17. Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
18. Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.

Po wysłuchaniu dysponenta ww. części budżetowych oraz stanowiska Najwyższej Izby Kontroli Komisja pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w rozpatrywanym zakresie.

Upoważniono panią poseł Teresę Pamułę do zaprezentowania powyższego stanowiska na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.

Na kolejnym w tym dniu posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi z udziałem sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Rafała Romanowskiego rozpatrzyła uchwałę Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw. Senat zaproponował 11 poprawek. Komisja wniosła o przyjęcie 4 poprawek i odrzucenie 7 poprawek.

Poprawki, które Komisja proponuje przyjąć, m.in.:

• zapewniały prawidłowe posługiwanie się w proponowanych przepisach określeniem „innych czynności urzędowych”, definiowanym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin,
• zapewniały określenie w proponowanych przepisach konkretnych i niezbędnych danych osobowych, które są zamieszczane w oświadczeniu składanym przez lekarza weterynarii powiatowemu lekarzowi weterynarii,
• zapewniały spójność proponowanych przepisów materialnych i karnych dotyczących prowadzenia dokumentacji przez posiadacza zwierząt, z których lub od których pozyskuje się żywność.

Sprawozdawcą został wybrany pan poseł Leszek Galemba.

Ustawa o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych została uchwalona 23 czerwca 2022 r. na 57 posiedzeniu Sejmu RP.

Na tym samym posiedzeniu sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi uchwalono plan pracy Komisji na drugie półrocze 2022 r.

W czwartek 23 czerwca 2022 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła uchwałę Senatu w sprawie ustawy o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej. Senat zaproponował 11 poprawek. Komisja wniosła o przyjęcie 9 poprawek i odrzucenie 2 poprawek.

Poprawki, które Komisja przyjęła m.in.:

• zapewniają spójność proponowanych przepisów w określeniu charakteru wytycznych wydawanych dla jednostek certyfikujących przez nadzorującego je Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych,
• zapewniają jednolitość proponowanych przepisów w sposobie określenia danych producenta ekologicznego zamieszczanych w zgłoszeniu prowadzonej przez niego działalności,
• zapewniają jednolitość proponowanych przepisów w sposobie odwoływania się do kontroli urzędowej.

Poprawki, które Komisja odrzuciła:

• zlikwidowanie możliwości przeprowadzenia kontroli dokumentacji u podmiotów, które wycofały się z produkcji ekologicznej,
• wprowadzenie nowego alternatywnego warunku, którego spełnienie uprawnia zainteresowany podmiot do uzyskania wpisu do rejestru inspektorów rolnictwa ekologicznego.

Większość przepisów uchwalonej ustawy ma wejść w życie po siedmiu dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw z wyjątkiem przepisów dot. eksportowego świadectwa fitosanitarnego, które zaczną obowiązywać od 1 lipca 2022 r. Sprawozdawcą wybrany został pan poseł Jerzy Małecki.

Ustawę o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej uwzględniając część poprawek Senatu uchwalono 23 czerwca 2022 r. na 57 posiedzeniu Sejmu RP.

Na tym samym posiedzeniu Sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła sprawozdanie Najwyższej Izby Kontroli w 2021 roku w zakresie działania Komisji. Wobec nieuzyskania większości (za 12, przeciw 12, 0 wstrzymujących się) Komisja nie przyjęła opinii dla Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o Sprawozdaniu z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2021 roku w zakresie działania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

W posiedzeniu uczestniczyli: sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Rafał Romanowski oraz p.o. dyrektora Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi Najwyższej Izby Kontroli pan Marek Adamiak.

Sprawozdaje: Grzegorz Anczewski