30 lipca 2020 r. na 17 w tej kadencji posiedzeniu Senacka Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrywała uchwaloną przez Sejm 24 lipca 2020 r na 15. plenarnym posiedzeniu Ustawę o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Ustawa zapewnia podstawy prawne wdrożenia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 tymczasowego wsparcia dla rolników, mikro-przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19.
Jak poinformował podczas posiedzenia wiceminister rolnictwa pan Jan Białkowski, ustawa stwarza podstawy prawne do chociaż częściowej rekompensaty z tytułu strat poniesionych przez rolników z powodu epidemii, przede wszystkim w marcu i kwietniu br. Szczegóły tego dodatkowego, tymczasowego działania zostaną uregulowane w rozporządzeniu, które jest obecnie na etapie konsultacji międzyresortowych i z organizacjami rolniczymi.
Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło 2 poprawki o charakterze legislacyjnym, doprecyzowujące zapisy ustawy, uchwalonej przez Sejm. Propozycje nie uzyskały akceptacji przedstawiciela departamentu prawnego resortu rolnictwa.
W trakcie dyskusji ustawę pozytywnie ocenili panowie senatorowie Ryszard Bober i Jerzy Chróścikowski. Zgłosili jednak pewne wątpliwości. Dotyczyły one m.in. przesunięcia środków na nowe wsparcie z puli przeznaczonej w ramach PROW na modernizację gospodarstw rolnych, wskazując na jej złe wykorzystywanie, na poziomie zaledwie 30%. Poruszono także kwestie związane z nieuregulowaniem problemu braku rekompensaty dla rolników za kwarantannę przed 18 kwietnia br. oraz opóźnieniami w wypłacie wsparcia za zeszłoroczna suszę.
Wiceminister rolnictwa pan Jan Białkowski zapewnił zebranych że na poprawę sytuacji rolników i przedsiębiorców dotkniętych skutkami epidemii przewidziano ponad 1,2 mld zł. Pierwotnie resort rolnictwa chciał przeznaczyć dla najbardziej poszkodowanych ok. 1 mld euro z niewykorzystanych środków PROW na lata 2014-20. Ostatecznie Komisja Europejska zgodziła się na 270 mln euro. Według szacunków resortu rolnictwa z pomocy będzie mogło skorzystać ok. 180 tys. gospodarstw, a pierwsze środki trafią do rolników jeszcze jesienią 2020 r. Wsparcie finansowe ma mieć formę jednorazowej płatności ryczałtowej dla rolników spełniających kryteria dostępu określone w PROW 2014–20. Ze względu na krótki termin kontraktacji (do końca 2020 r.) pomoc będzie przyznawana i wypłacana na podstawie decyzji administracyjnej, na wniosek o jej przyznanie będący jednocześnie wnioskiem o płatność. Wypłaty będzie realizowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Szacuje się, że wsparcie na gospodarstwo wyniesie od 1 do 30 tys. zł. Maksymalna kwota pomocy to 7 tys. euro. Resort określił też sektory rolne, które najbardziej ucierpiały przez pandemię. Pomoc przewiduje się dla producentów krów mięsnych i mlecznych, świń, owiec, kóz, drobiu rzeźnego i nieśnego oraz upraw roślin ozdobnych. Pomoc ma być udzielana na podstawie danych z bazy Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt na 31 marca 2010 r. prowadzonej przez ARiMR.
Zgodnie z ustawą szczegółowe rozwiązania dotyczące wsparcia znajdą się w przygotowanym przez ministra rolnictwa rozporządzeniu. Tam też zostaną określone kwoty pomocy. Wsparcie będzie zryczałtowane, a jego wysokość zależeć będzie od sektora i skali produkcji, ale nie będzie ścisłego rozwiązania z jej wielkością. Według planów nabór wniosków o środki pomocowe może zostać ogłoszony już pod koniec sierpnia 2020 r. i potrwać 14–30 dni.
Komisja poparła ustawę jednogłośnie. Sprawozdawcą komisji na posiedzeniu Senatu będzie pan senator Jerzy Chróścikowski.
Sprawozdaje: Grzegorz Anczewski
