W środę 5 grudnia 2018 r. Sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informacje Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kwestii strategii rozwoju wołowiny w Polsce, wypłat zaliczek za 2018 rok z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz wypłat rekompensat za suszę w 2018 r., w tym niewypłacania środków za suszę spółkom Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Tadeusz Romańczuk poinformował, że sektor wołowiny jest obecnie wspierany m.in. w ramach płatności bezpośrednich z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 oraz Strategii promocji żywności Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dofinansowanie sektora wołowiny w zakresie przetwarzania i wprowadzania do obrotu na poziomie handlu hurtowego jest możliwe w ramach instrumentu „Przetwórstwo i marketing produktów rolnych”. Jednym z projektów „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020” jest „Projekt rozwoju branż”, który dotyczy także rozwoju sektora wołowiny. Ministerstwo organizuje spotkania z przedstawicielami branży, przetwórcami i jednostkami naukowymi w celu wypracowania ram realizacji ww. projektu. Ponadto Prowadzone są dyskusje i badania ankietowe dotyczące celów i kierunków realizacji wsparcia finansowego w ramach nowej Wspólnej Polityki Rolnej. W dyskusji pan Wiktor Szmulewicz prezes KRIR podniósł kwestię zmiany liczby bydła zarówno młodzieży do 24 miesięcy, jak i krów objętej dotacją w systemie płatności bezpośrednich z 30 na 20 sztuk i podwyższenie stawki na sztukę bydła, wykorzystanie Funduszu Promocji Mięsa Wołowego przez organizacje branżowe przy realizacji programów promocyjnych w ramach mechanizmu WPR „Wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych” a także rewizji dystrybucji dopłat do TUZ w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.
Minister poinformował, że w 2018 r. do biur powiatowych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa złożono 1,335 mln wniosków o wypłaty zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich, w których to wnioskach 1,323 mln rolników ubiegało się o przyznanie płatności bezpośrednich. Maksymalna kwota przeznaczona na realizację tych płatności wynosi ok. 14,8 mld zł.
Wypłaty pomocy w związku z występowaniem w Polsce niekorzystnych warunków pogodowych, w szczególności długotrwałej suszy, są wstrzymane do stycznia 2019 r. ze względu na wyczerpanie się limitu kwoty de minimis. Formuła de minimis dotyczy gospodarstw rolnych, w których straty w poszczególnych uprawach wyniosły powyżej 30%. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłacając „pomoc suszową”, wyczerpała krajowy limit w wysokości 1% wartości produkcji rolnej danego kraju. Trwają prace nad rozporządzeniem Komisji Europejskiej w sprawie zwiększenia limitu de minimis dla państw członkowskich i poszczególnych gospodarstw rolnych. Rozporządzenie zostanie przyjęte 17 grudnia br., a następnie opublikowane. Pomoc suszowa dla producentów rolnych w formule de minimis będzie mogła wówczas zostać wypłacona.
W dyskusji przedstawiciele strony społecznej krytykowali resort rolnictwa za podawania nieprawdziwych informacji na temat otrzymania przez wszystkich rolników wypłat zaliczek za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na poczet dopłat bezpośrednich. Podczas burzliwej dyskusji rolnicy podkreślali m.in., że nie otrzymali takich kwot, jakie im się należały (choć do ich wniosków nie było żadnych zastrzeżeń).
Na kolejnym w tym dniu posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację na temat realizacji ustawy o ochronie roślin ze szczególnym uwzględnieniem środków ochrony roślin w uprawach wysokobiałkowych. Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Szymon Giżyński, poinformował, że organem odpowiedzialnym za nadzór, za rejestrację środków ochrony roślin oraz za całość procesu ochrony roślin jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które wykonuje swoje zadania również za pomocą instytucji pośredniczących, w tym Instytutu Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, który zajmuje się procesem przygotowania rejestracyjnego i wydawaniem opinii o środkach ochrony roślin. W prowadzonym przez ministerstwo rejestrze dopuszczonych do obrotu jest obecnie 2218 środków ochrony roślin.
Minister podkreślił, że resort podejmuje aktywne działania mające na celu zapewnienie odpowiedniej ochrony upraw, w tym roślin bobowatych (zgodnie ze strategią rozwoju ich produkcji), przy zapewnieniu jak najniższych kosztów produkcji, jak również bezpieczeństwa żywności na etapie produkcji pierwotnej. Dyrektor Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu pan prof. dr hab. Marek Mrówczyński, przedstawił szczegółową prezentację na temat problematyki chorób, zachwaszczenia, szkodników, zagrożeń i sposobów ochrony roślin bobowatych oraz rzepaku ozimego. Wyjaśnił, jakie środki ochrony roślin są stosowane, jakich brakuje do zwalczania określonych szkodników w określonych fazach wzrostu roślin. Podkreślił rolę zapraw nasiennych, których stosowanie w ocenie szefa IOR pozwoli na zmniejszenie oprysków chemicznych. W trakcie dyskusji posłowie i goście pytali, ile środków ochrony roślin na poszczególne uprawy jest dostępnych w UE, a ile w Polsce. Ponadto pytano, dlaczego w uprawach ekologicznych Polska nie dysponuje takimi samymi środkami, jakimi dysponują rolnicy w Europie Zachodniej. Poruszano problem występowania na rynku podrabianych środków ochrony roślin oraz braku substancji nieszkodliwych dla pszczół w uprawach bobowatych.
Na kolejnym w tym dniu posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o udziale w pracach Rady Ministrów UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w listopadzie 2018 r. Informację przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Rafał Romanowski. Głównymi tematami prac Rady były sytuacja na rynkach rolnych oraz finansowanie przyszłej polityki rolnej. Obecny na posiedzeniu Rady minister rolnictwa i rozwoju wsi pan Jan Krzysztof Ardanowski, zaapelował do komisarza ds. rolnictwa i rozwoju wsi pana Phila Hogana o pilne zwiększenie limitów krajowych na pomoc de minimis do 2% produkcji rolnej, by można było zrealizować wsparcie dla rolników w niezbędnym zakresie (Polska wyczerpała swój limit w pierwszej dekadzie listopada). Wniosek został poparty przez Łotwę, a komisarz poinformował, że Komisja Europejska finalizuje prace nad propozycją pomocy i będzie ona niedługo przedłożona Radzie. Omawiając sytuację na rynkach rolnych, strona Polska stwierdziła, że obecny rok był bardzo trudny dla polskich rolników z powodu wystąpienia suszy, która dotknęła nie tylko producentów upraw rolnych, ale także gospodarstwa zajmujące się produkcją zwierzęcą. Ponadto strona polska zwracała uwagę, że niezbędna jest ochrona unijnego rynku przed nadmiernym importem zbóż, w szczególności kukurydzy oraz gryki zza wschodniej granicy, w tym z Rosji i Ukrainy, bowiem ten import ma niekorzystny wpływ na prowadzenie działalności rolnej w Polsce, zwłaszcza w regionach przygranicznych. Komisja Europejska poinformowała Radę o bieżącej sytuacji na głównych rynkach rolnych, zwłaszcza w sektorze przetworów mlecznych, cukru i wieprzowiny. Ponadto KE przedstawiła informację na temat sytuacji na rynku zbóż, wołowiny i wieprzowiny.
W czwartek 6 grudnia br. Podkomisja stała do spraw utworzenia Urzędu Bezpieczeństwa Żywności rozpatrzyła stanowiska Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Ministra Zdrowia do projektu ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności. Obecny na posiedzeniu Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Szymon Giżyński, poinformował, iż resort rolnictwa prowadzi działania na rzecz wdrożenia, zgodnie z projektem ustawy, przepisów wprowadzających ustawę o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności i będzie informował przedmiotową Podkomisję o postępie prac. Zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego pan Grzegorz Hudzik przedstawił, negatywne wobec projektowanej zmiany kompetencji obszarze zdrowia publicznego, stanowisko Ministra Zdrowia, który podkreśla, iż z punktu widzenia bezpieczeństwa konsumentów istotnym jest, aby to właśnie Minister Zdrowia był odpowiedzialny za koordynację bezpieczeństwa żywności, w tym stanowienie prawa. Jednocześnie Minister Zdrowia popiera inicjatywę utworzenia jednego organu kontrolnego na bazie inspekcji podległych Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
W piątek 7 grudnia Senacka Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o paszach w mającą na celu zmianę przepisu art. 65 polegającą na odłożeniu do dnia 1 stycznia 2021 r. terminu wejścia w życie art. 15 ust. 1 pkt 4 zakazującego wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego. Ponadto ustawa nakłada na ministra właściwego do spraw rolnictwa obowiązek opracowania planu wykorzystania krajowych źródeł białka oraz zminimalizowania deficytu białka paszowego w żywieniu zwierząt w zakresie pozyskiwania białka paszowego ze źródeł krajowych. Po dyskusji Komisja wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek.
Na tym samym posiedzeniu rozpatrzono uchwaloną przez Sejm ustawę o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz ustawy o lasach. Ustawa ma na celu skrócenie i uproszczenie procesu wyboru operacji złożonych w drodze konkursu przez partnerów Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) do jednostki centralnej oraz wypłaty tym partnerom środków finansowych z tytułu realizacji tych operacji, jak również uwzględnienie w systemie prawnym zmian Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (PROW 2014–2020). Po dyskusji Komisja wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek.
Sprawozdaje: Grzegorz Anczewski
