Wtorek, 10 października godz. 12:00 Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wysłuchała informacji o „Unijnych programach wsparcia skierowanych do polskich młodych rolników w latach 2004-2017” Pan Janusz Wojciechowski Członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zaprezentował sprawozdanie ETO dotyczące roli Unii Europejskiej we wspieraniu młodych rolników i sprzyjaniu wymianie pokoleń. Pomimo iż wydatki ponoszone w Unii Europejskiej na rzecz młodych rolników wyniosły ok. 10 mld euro od 2005 r. liczba rolników w UE zmniejszyła się o prawie 4 mln, z 14,5 mln do 10,7 mln.
Liczba młodych rolników (do 44 lat) spadła z 3,3 do 2,3 mln, czyli o 20%. Polska obok Austrii ma największy udział rolników liczących poniżej 35 lat – 12%. Jest jednym z niewielu krajów, gdzie nastąpiła pewna poprawa struktury wiekowej, a liczba młodych rolników do 44 lat zwiększyła się do 36%. Odnośnie do polityki unijnej wobec młodych rolników i Wspólnej Polityki Rolnej, Janusz Wojciechowski stwierdził, że potrzebna jest większa elastyczność polityki rolnej i jej lepsze dostosowanie do warunków poszczególnych krajów. Celem unijnej pomocy dla młodych rolników jest poprawa sytuacji pokoleniowej na wsi, zatrzymanie procesu znikania gospodarstw. Konieczne jest przemyślenie w tym kierunku przyszłej Wspólnej Polityki Rolnej – pomoc powinna być adresowana przede wszystkim do małych i średnich gospodarstw rodzinnych. Zdaniem mówcy WPR powinna być ustalana w znacznie dłuższej perspektywie, np. 20 lat, a nie 7 lat, jak to jest obecnie. W latach 2007-2020 UE przyznała 9,6 mld euro na rzecz młodych rolników w celu zintensyfikowania wymiany pokoleń w rolnictwie. W latach 2007-2013 unijną pomoc na rozpoczęcie działalności otrzymało prawie 200 tys. młodych rolników. Raport ETO wykazał, że pomoc ta często opiera się na mało precyzyjnych założeniach, a ponadto nie określono dla niej oczekiwanych rezultatów ani oddziaływania. Polska otrzymała dotychczas dla młodych rolników ok. 600 mln euro. W czasie dyskusji posłowie podnosili, że unijne wsparcie dla młodych rolników powinno być lepiej ukierunkowane, tak aby zapewniało rzeczywisty wkład w wymianę pokoleń który służyłby poprawie sytuacji w rolnictwie.
Środa, 11 października godz. 9:30 Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który nadzoruje 10 instytutów naukowych, określającą główne zadania tych instytutów. W części dotyczącej strategii rozwoju Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB oraz Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego, w związku ze zmianami kadrowymi podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Ryszard Zarudzki, przedstawił nowych dyrektorów instytutów a ci przedstawili główne wyzwania strategiczne, przed jakimi stoją kierowane przez nich instytuty. Dyrektor Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego prof. dr hab. inż. Artur Hugo Świergiel poinformował zebranych, że Instytut prowadzi prace naukowe, rozwojowe, wdrożeniowe w zakresie biotechnologii i technologii rolno-spożywczej. Prace te obejmują swym zakresem wiele dyscyplin: mikrobiologię techniczną i mikrobiologię żywności, inżynierię komórkową, inżynierię procesową, chemię i biochemię, technologię żywności oraz żywienie człowieka i dietetykę, a także wiele branż przemysłu rolno-spożywczego. Dyrektor poinformował, że instytut dysponuje unikatową w skali UE i świata kadrą inżynieryjno-techniczną, zajmującą się jakością i bezpieczeństwem żywności. Problemem dla IBPRS jest fakt, że ponad 31% kadry jest w wieku powyżej 60 lat. Działanie naprawcze to próba przyciągnięcia do instytutu młodych pracowników naukowych. Podjęto próbę zmiany systemu księgowania i zarządzania, powołano nową Radę Naukową. Utworzono stanowisko pełnomocnika ds. doradztwa rolniczego i współpracy z przemysłem oraz ds. marketingu i promocji instytutu, a także ds. współpracy z polskimi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi. Przedmiotem działalności Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego w Radzikowie jak podkreślił dyrektor instytutu prof. dr hab. Stanisław Karpiński są m.in. badania w zakresie: genetycznych podstaw hodowli roślin uprawnych, zastosowania metod biotechnologii oraz fizjologiczno-biochemicznych uwarunkowań wysokiej produktywności w hodowli roślin uprawnych, agrotechniki nasiennej oraz kompleksowej technologii produkcji wybranych gatunków roślin, monitorowania i opiniowania zakresu produkcji i importu transgenicznych odmian roślin uprawnych (GMO), monitorowania dla potrzeb hodowli odpornościowej występowania w kraju szkodników rolniczych roślin uprawnych. Dyrektor poinformował, że dokonano oceny słabych i mocnych stron instytutu. Do mocnych stron zaliczono prowadzenie przez IHAR między-dziedzinowych badań w zakresie rolnictwa i biologii; umożliwienie postępu w rolnictwie na poziomie krajowym; zabezpieczenie strategicznych celów bezpieczeństwa żywnościowego kraju. IHAR posiada m.in. nowoczesną strukturę badawczą i doświadczalną z potencjałem rozwojowym oraz najmocniejszy potencjał komercjalizacyjny wśród państwowych instytutów badawczych, ma też doświadczoną kadrę. Słabe strony to niekorzystna struktura wiekowa kadry naukowo-badawczej. Instytut zamierza zbudować centralne laboratorium badawcze, traktując to jako strategiczny cel, musi też uzyskać naukową kategorię A oraz uruchomić nowe projekty badawcze.
Czwartek 12 października godz. 8:30 Komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przeprowadziły pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach (druk nr 1610). Uzasadnienie projektu przedstawił poseł Jarosław Sachajko. Projekt ma na celu zwiększenie ochrony własności prywatnej. Prawo pierwokupu przysługujące Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Lasy Państwowe w stosunku do gruntów leśnych ma zostać zastąpione mechanizmem wyrażenia sprzeciwu na zbycie gruntu przez nadleśniczego reprezentującego Lasy Państwowe, ponadto właściciele przestaną być zmuszani do zbywania Lasom Państwowym gruntów po cenie ustalonej przez rzeczoznawców. W posiedzeniu uczestniczył podsekretarz stanu Ministerstwa Środowiska pan Andrzej Szweda-Lewandowski, który przedstawił negatywną opinię strony rządowej o przedmiotowym projekcie. Po zakończeniu pierwszego czytania Komisje przyjęły sprawozdanie, w którym wnoszą o odrzucenie projektu.
Czwartek 12 października godz. 10:00 Komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Gospodarki i Rozwoju wysłuchały informacji Ministrów: Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Rozwoju oraz Spraw Zagranicznych na temat ekspansji na rynki zagraniczne polskich firm sektora rolno-spożywczego, w tym perspektyw inwestowania za granicą oraz podejmowanych działań w zakresie dyplomacji ekonomicznej. Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Jacek Bogucki przedstawił kierunki polskiego eksportu rolno-spożywczego. Głównym rynkiem zbytu polskich produktów rolno-spożywczych jest Unia Europejska. Produkty rolno-żywnościowe, które generowały największy przychód z eksportu w okresie styczeń-lipiec 2017 r., to: mięso i podroby z drobiu (1039 mln euro), pieczywo (824 mln euro), mięso wołowe (742 mln euro), ryby (735 mln euro), wyroby czekoladowe (659 mln euro), przetwory mięsne (592 mln euro), mięso wieprzowe (564 mln euro), sery i twarogi (421 mln euro), pszenica (312 mln euro), soki owocowo-warzywne (274 mln euro). Duże wpływy uzyskiwano również z wywozu papierosów. Łączna wartość eksportu wymienionych produktów stanowiła 51% wartości wszystkich eksportowanych towarów rolno-spożywczych. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pan Marek Magierowski podkreślił, że MSZ buduje wizerunek polskiej żywności jako najlepszej na świecie. Ponadto wskazał na utrudnienia w eksporcie – po polskiej stronie jest to m.in. ASF, natomiast trudności zewnętrzne to m.in. protekcjonistyczna polityka rządów niektórych państw, lobbing ze strony producentów w danym kraju oraz konieczność rywalizacji z innymi eksporterami unijnymi na rynkach trzecich. Dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju pan Łukasz Porażyński poinformował, że resort rozwoju kieruje uwagę na rynki poza-unijne, nieprzerwanie szukając rynków alternatywnych dla polskiego eksportu. W czasie dyskusji posłowie pytali m.in. o saldo handlu z Chinami i o trudności z lokowaniem na tamtejszym rynku naszych produktów.
Czwartek, 12 października godz. 13:00 na zastępcę przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi został wybrany poseł Kazimierz Gwiazdowski (PiS).
Sprawozdaje Grzegorz Anczewski
