W dniach 10-11 września 2019 r. w miejscowości Žatec w Czechach odbyło się 73 posiedzenie izb rolniczych krajów Grupy Wyszehradzkiej. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w spotkaniu udział wziął Członek Zarządu KRIR Robert Nowak. Posiedzenie odbyło się Instytucie Chmielarstwa w Žatecu, gdzie zebrani mieli możliwość zapoznania się z uwarunkowaniami produkcji chmielu w Czechach oraz wizytowali plantację i przetwórnię chmielu.
Przedstawiciele izb rolniczych dyskutowali na następujące tematy:
- Obecna sytuacja na rynkach rolno-spożywczych, podsumowanie letnich zbiorów
- Afrykański pomór świń, środki łagodzące i zwalczające
- Reforma wspólnej polityki rolnej 2020+
- Nieuczciwe praktyki handlowe sieci detalicznych, wdrożenie dyrektywy UE
- Szkody spowodowane przez dziką zwierzynę i drapieżniki
Przedstawiciele izb rolniczych Grupy Wyszehradzkiej omówili obecną sytuację na rynkach rolno-spożywczych i doszli do wniosku m.in. że tegoroczne zbiory zbóż pokrywają się z dziesięcioletnią średnią, jednak wielu rolników zostało w nieproporcjonalny sposób dotkniętych suszą i szkodami powodowanymi przez gryzonie. Trwające zmiany klimatu miały negatywny wpływ nie tylko na plony większości upraw polowych, ale także obciążały rolników, jeśli chodzi o skuteczną ochronę roślin. Przedstawiciele izb rolniczych krajów V4 wezwali zatem instytucje UE do ułatwienia procesu autoryzacji środków ochrony roślin, aby zapewnić rolnikom realne i przyjazne dla środowiska alternatywy. W przypadku najbardziej poszkodowanych rolników należy ustanowić systemy wsparcia, aby pomóc im utrzymać się na płynność finansową w krótkim okresie; z długoterminowego punktu widzenia narzędzia zarządzania ryzykiem wraz z programami wsparcia ubezpieczeniowego powinny zostać utworzone w pierwszym filarze, a środki dostosowania i łagodzenia zmian klimatu wspierane przez drugi filar kolejnej WPR.
Jeśli chodzi o występowanie afrykańskiego pomoru świń w dwóch krajach (Słowacja, Serbia) i jego potwierdzenie już w 16 krajach europejskich, przedstawiciele izb rolniczych V4 wzywają Komisję Europejską do przeznaczenia funduszy na badania i rozwój szczepionki w celu zmniejszenia rozprzestrzeniania się i występowania ASF. Jednocześnie wzywamy Komisję Europejską do zatwierdzenia instrumentów finansowych i funduszy w celu zrekompensowania szkód spowodowanych przez ASF hodowcom trzody chlewnej, a także w zrekompensowania kosztów zwalczania chorób przez państwa członkowskie, biorąc pod uwagę, że leży to w interesie Europy .
Uczestnicy spotkania omawiali również trwającą reformę WPR po 2020 r. Zgodzili się, że zapewnienie wystarczającego finansowania europejskiego rolnictwa jest niezbędne i że kolejne wieloletnie ramy finansowe powinny być ambitne, nie tylko w odniesieniu do środowiska i klimatu, ale musza być także w stanie utrzymać obecną pulę środków na rolnictwo, aby europejski sektor rolnictwa działał na rzecz klimatu. Przedstawiciele izb rolniczych V4 potwierdzają, że rolnicy są gotowi zrobić więcej dla środowiska, ale biorąc pod uwagę stagnację cen płodów rolnych, rosnący koszt produkcji rolnej (spowodowany między innymi wzrostem wynagrodzeń) i presję ze strony rynków krajów trzecich nie są w stanie robić więcej za mniej pieniędzy. Jeżeli ogólnym celem WPR jest zapewnienie długoterminowej stabilności europejskiego sektora rolnego, kolejna reforma powinna skupiać się zarówno na konkurencyjności rolników, jak i na wyzwaniach środowiskowych, z którymi sami rolnicy muszą sobie poradzić. Nie uważamy rolnictwa za główną część problemu, ale z pewnością może być ono dużą częścią rozwiązania. Przy silnym budżecie i odpowiednich środkach kolejna WPR może zachęcić rolników i leśników do uwolnienia pełnego potencjału europejskich pól i lasów, jeśli chodzi o retencję wody i pochłanianie dwutlenku węgla. Technologie inteligentnego rolnictwa i rolnictwa precyzyjnego można zastosować w celu ograniczenia zużycia wody, paliw kopalnych, pestycydów i azotanów, ale można to osiągnąć tylko wtedy, gdy rolnictwo europejskie zostanie właściwie zidentyfikowane przez wszystkich, w tym m.in. zainteresowane strony, decydentów i ogół społeczeństwa, jako linia frontu walki ze zmianami klimatu, a nie ich winowajca. Aby zapewnić rentowność obszarów wiejskich, działania wymagające pracy ludzkiej, takie jak produkcja zwierzęca, produkcja roślin powinna być nadal wspierana przez kolejną WPR.
 |
 |
 |
Przedstawiciele izb rolniczych krajów V4 uważają, że UE potrzebuje silniejszej, bardziej sprawiedliwej, skuteczniejszej i prostszej WPR w oparciu o następujące zasady:
- Sprawiedliwe i równe warunki dla rolników we wszystkich państwach członkowskich UE
- Utrzymanie silnego budżetu WPR zachęcającego rolników do robienia więcej na rzecz środowiska
- Utrzymanie produkcji rolnej na obszarach wiejskich UE, między innymi poprzez umożliwienie państwom członkowskim zwiększenia obecnej puli środków na dobrowolne wsparcie związane z produkcją do 25%
- Uproszczenie WPR
- Uczciwe funkcjonowanie łańcucha pokarmowego
- Zarządzanie ryzykiem / zapewnienie dochodów rolników
Aby zwiększyć konkurencyjność rolników, UE niedawno przyjęła dyrektywę w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w zakresie dostaw produktów rolnych i żywności, która po jej wdrożeniu w poszczególnych państwach członkowskich powinna przywrócić równowagę łańcucha wartości w sektorze spożywczym na korzyść rolników, które mają obecnie ogromną wadę. W związku z tym uczestnicy spotkania wymienili poglądy na temat aktualnego stanu wdrażania dyrektywy, historii nadużyć siły rynkowej w ich krajach oraz oczekiwań wobec ustawodawców i decydentów. Przedstawiciele izb rolniczych V4 oczekują, że wdrożenie do prawa krajowego rzeczywiście przywróci równowagę łańcucha wartości i spełni cele określone w dyrektywie UE.
Przedstawiciele izb rolniczych V4 rozmawiali także o szkodach na polach i lasach spowodowanych przez dziką zwierzynę i duże drapieżniki oraz o ramach prawnych i systemie odszkodowań w krajach V4.
