W dniu 5-6 lutego 2019 r. w Veszprem na Węgrzech odbyło się 71. Posiedzenie izb rolniczych państw Grupy Wyszehradzkiej. Krajową Radę izb Rolniczych reprezentował Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz, który poruszył temat sytuacji na rynku wołowiny >>> w kontekście ujawnienia nielegalnych praktyk w jednej z ubojni.

Posiedzenie zakończyło się podpisaniem wspólnego komunikatu, którego treść jest zamieszczona poniżej:

„Komunikat z 71. posiedzenia przedstawicieli Izb Rolniczych krajów Grupy Wyszehradzkiej, które odbyło się w dniach 5-6 lutego 2019 r. w Veszprém na Węgrzech.
Przedstawiciele Słowackiej Izby Rolnictwa i Żywności (SPPK), Krajowej Rady Izb Rolniczych w Polsce (KRIR), Węgierskiej Izby Rolniczej (NAK) i Izby Rolniczej Republiki Czeskiej (AKCR) spotkali się na wspólnym spotkaniu 71. Izb Rolniczych Grupy Wyszehradzkiej (V4) w dniach 5-6 lutego 2019 r. w Veszprém w celu omówienia następujących tematów:

1. Obecna sytuacja na rynku rolno-spożywczym, w szczególności na rynku jabłek
2. Rynek biopaliw E10
3. Reforma WPR po 2020 r.
4. Współpraca izb rolniczych w krajach V4 poza ramami V4

Przedstawiciele Izb Rolniczych Grupy Wyszehradzkiej rozmawiali o aktualnej sytuacji na rynku rolno-spożywczym. Miniony rok pokazał również, że struktura produkcji owoców w krajach V4 nie zawsze spełnia oczekiwania rynkowe Unii Europejskiej, co powoduje powtarzające się problemy z dostawami rok po roku. W naszym wspólnym interesie jest unikanie czasowego pojawiania się kryzysów dotykających całą społeczność. W związku z tym potrzebny byłby pakiet środków podobny do wcześniej stosowanego schematu wycinania plantacji, a nowe środki ze względu na zmienność cen wyjściowych dla gospodarstw rolnych powinny zostać ustalone tak szybko, jak to możliwe. Chociaż nie jest to integralną częścią regulacji rynku, ponieważ chodzi o zarządzanie problemem strukturalnym, ale jesteśmy przekonani, że jest to warunek wstępny dla bardziej skutecznej regulacji. Uważamy, że powinna ona obejmować przede wszystkim likwidację przestarzałych plantacji jabłoni i wiśni.

Konieczne jest koordynowanie systemu wsparcia na poziomie UE (również krajowego typu subsydiów, które często są ukryte), a także stworzenie funduszu zarządzania ryzykiem dla towarów wrażliwych w celu uniknięcia negatywnego wpływu ograniczeń naturalnych, a także niestabilności cen.

Aby ustabilizować rynek jabłek przemysłowych, zalecamy zawarcie umów obowiązkowych (z obowiązkowymi elementami umowny, takimi jak formuła ceny lub ceny, sankcje nadzorcze nakładane za nieprzestrzeganie zasad), których istotą jest to, że przetwórcy muszą posiadać pisemną umowę na co najmniej 60 procent ilości jabłek przemysłowych zakupionych do przetworzenia w danym roku najpóźniej do dnia 1 sierpnia. W tym celu inicjujemy rozwój bliższej komunikacji sektorowej między naszymi izbami na temat doświadczeń związanych z korzystaniem z systemu umownego. Dlatego też w celu rozwiązania problemów rynkowych na rynku jabłek izby rolnicze V4 ustanawiają wspólną grupę roboczą.

W celu zwiększenia stabilności rynku i zwiększenia możliwości sprzedaży, Izby Rolnicze V4 wzywają do wprowadzenia E10, które zwiększy popyt i stworzy stabilny rynek pomimo planowanych środków Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) i zmniejszenia dotacji unijnych. Oprócz efektów rolnych nie powinniśmy zapominać o wpływie europejskiego nakazu dochodzeniowego na cele klimatyczne. Etanol wytwarzany w ten sposób ma niewielki wpływ na pośrednią zmianę użytkowania gruntów (tak zwany ILUC), będąc jednocześnie najtańszym i jednym z najskuteczniejszych środków redukujących GHG.

Przedstawiciele izb rolniczych V4 omawiali również reformę Wspólnej Polityki Rolnej po 2020 r. W tym czasie uzgodnili, że budżet WPR powinien zostać utrzymany przynajmniej na obecnym poziomie budżetowym w latach 2021-2027, aby sektor mógł sprostać oczekiwaniom (produkcja żywności, rolnictwo przyjazne dla środowiska). Ponadto ustalenie krajowego poziomu współfinansowania na wyższym poziomie przyczyni się do zwiększenia środków dostępnych na rozwój, umożliwiając skuteczne przygotowanie do oczekiwanych wyzwań wynikających z umów o wolnym handlu. W tym celu zalecamy wprowadzenie równego poziomu, aby uniknąć pojawienia się potencjalnie nierównej konkurencji na rynku wewnętrznym.

Aby zapewnić równe szanse dla rolnikom, należy również osiągnąć zbliżanie średniego poziomu pomocy do 100%, w przypadku którego zewnętrzne saldo powinno być finansowane przez państwa członkowskie, w których płatności bezpośrednie przekraczają średnią UE na hektar.

Skutki cappingu w sytuacji ekonomicznej państw członkowskich mogą być różne, dlatego jego wprowadzenie powinno zostać ustalone na zasadzie dobrowolności na szczeblu krajowym. Jednak w przypadku dobrowolnego cappingu i degresywności, popieramy je w odniesieniu do podstawowego wsparcia dochodów i zdecydowanie zalecamy podjęcie konkretnych środków w odniesieniu do decyzji państwa. Dobrowolne wsparcie powiązane z produkcją, zważywszy na jego konieczność i uzasadnienie w sektorach wrażliwych, należy utrzymać przynajmniej na obecnie stosowanym poziomie 13 + 2% z możliwością jego zwiększenia, w odniesieniu do którego potrzebna jest dalsza dyskusja.

Nasze izby zgodziły się, że powinniśmy intensywniej współpracować w oparciu o wspólne priorytety, aby dotrzeć do decydentów i prawodawców zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. Współpraca izb rolniczych państw V4 w ciągu ostatnich półtorej dekady okazała się mocnym fundamentem dla tych prac; jej utrzymanie i sprawne działanie są ważne dla nas wszystkich. Oprócz utrzymywania tego mocnego fundamentu, istotne jest jednak włączenie w zorganizowaną formę forów koordynacyjnych - patrz COPA-COGECA i współpraca organizacji rolniczych w regionie Trójmorza - w działaniach współpracy V4, gdzie możemy koordynować nasze wspólne interesy po wcześniejszej konsultacji.”

Ponadto przedstawiciele izb rolniczych i producentów biopaliw z V4 podpisali wspólne stanowisko w sprawie wprowadzenia E10 (tłumaczenie robocze):

„Zgadzamy się, że rolnicy i przetwórcy muszą współpracować, aby zwiększyć konkurencyjność sektora rolnego.

Podkreślamy naszą gotowość do połączenia naszych wysiłków na rzecz ochrony interesów rolników z Europy Środkowej.

Podkreślamy, że Europa Środkowa ma przewagę komparatywną w zakresie zrównoważonej produkcji zbóż i etanolu z niskim ryzykiem ILUC, a także zrównoważonej produkcji nasion oleistych i biodiesla.
Podkreślamy, że "produktem ubocznym" produkcji biopaliw jest pasza wysokobiałkowa, która już znacznie ograniczyła zależność rynkową hodowli zwierząt od importowanej soi GMO.

Odnotowujemy, że obowiązująca polityka w zakresie biopaliw w Europie Środkowej, która doprowadziła do przeniesienia około 5% udziału ropy naftowej w sektorze transportu na biopaliwa, nie doprowadziła ani do wzrostu cen rynkowych surowca do produkcji biopaliw, ani do zmniejszenia dostępności zbóż lub nasion oleistych dla pasz dla zwierząt i rynków eksportowych.

Zauważamy, że jedynym praktycznym skutkiem dotychczasowych polityk dotyczących biopaliw było zmniejszenie ilości gruntów rolnych, które co roku są odłogowane w Europie Środkowej, ustabilizowanie dochodów gospodarstw rolnych, stworzenie tysiąca zrównoważonych miejsc pracy w rolnictwie i zmniejszenie uzależnienie regionu od ropy o kilka miliardów litrów rocznie.

Prosimy decydentów politycznych, aby zauważyli rzeczywisty sukces w klimacie i rozwoju obszarów wiejskich i budowali na nim.

Dlatego wzywamy decydentów politycznych do:

• podwoić ilość ropy wypieranej przez biopaliwa w Europie Środkowej w ciągu następnej dekady;
• w tym celu wprowadzeni E10, w którym minimalna mieszania etanolu wynosi 10% objętościowych i B7, w których wskaźnik mieszania biodiesla wynosi 7% objętościowych w regionie najpóźniej do końca 2019 r. ;
• przeciwstawić się rozwojowi niezrównoważonych biopaliw na bazie oleju palmowego (palmowego biodiesla, PFAD i importowanego zużytego oleju palmowego) w Europie jako przeciwieństwo postępu w dziedzinie klimatu.”