W dniach 11-12 marca 2014 r. w Topolciankach (Słowacja) miało miejsce 52. Posiedzenie przedstawicieli Izb Rolniczych państw Grupy Wyszehradzkiej. Podczas spotkania przedstawiciele Izby Rolniczej Republiki Czeskiej (AKČR), Węgierskiej Izby Rolniczej (NAK), Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz Słowackiej Izby Rolno-Spożywczej (SPPK) omówili obecną sytuację na rynkach rolnych oraz implementację przepisów Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2014-2020 w poszczególnych krajach V- 4.

Uczestnicy spotkania omówili aktualną sytuację na rynkach rolnych w krajach V-4. Wzajemnie stwierdzili, że kryzys polityczny na Ukrainie zaczyna wpływać na ceny zbóż. Ukraina jest jednym z najważniejszych światowych eksporterów pszenicy i kukurydzy. Ceny innych surowców nie zmieniły się istotnie w ciągu pierwszych miesięcy 2014 roku, pomimo tego faktu, ale nie były również całkowicie stabilne. Wystąpiło również spowolnienie wzrostu cen mleka surowego, rozpoznanego w drugiej połowie 2013 roku i prognozy na najbliższe miesiące pokazują dalszy spadek cen. Łagodna zima w szczególności krajów V- 4 przyspieszyła rozpoczęcie wiosennych prac rolniczych, które rozpoczęły się miesiąc wcześniej niż zwykle. Zboża ozime przetrwały zimę we wszystkich państwach V- 4 bez problemów i są w chwili obecnej w dobrym stanie. Ale kilka obszarów rolnych zaczyna odczuwać niedobór wody, co może mieć negatywny wpływ na zbiory w tym roku. Na polach brakuje wody z topniejącego śniegu.

Uczestnicy spotkania wnoszą do komitetów Copa-Cogeca oraz Komisji Europejskiej o zwrócenie szczególnej uwagi na rozwiązanie problemów odnośnie Afrykańskiego Pomoru Świń (ASF) oraz uwzględnienie w pierwszej kolejności propozycji państw, które ucierpiały wskutek wystąpienia tego wirusa. Przedstawiciele Izb Rolniczych państw grupy wyszehradzkiej zwracają również uwagę, aby negocjacje handlowe z Rosją w tym zakresie, były prowadzone na szczeblu UE-Rosja, a nie przez poszczególne państwa.

Przedstawiciele Izb Rolniczych z krajów V4 z wyjątkową uwagą przyglądali się reformie Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2014-2020. Współpracę w tym zakresie izby rolnicze rozpoczęły już w dniach 28 - 29 listopada 2011 w Budapeszcie, gdzie przyjęto wspólną deklarację 8 nowych państw członkowskich. Zaznaczyli oni jasno w niniejszej deklaracji, że zarządzanie WPR w ciągu ostatnich 5 lat było bardzo rozczarowujące. W związku z tym, wymagają oni w okresie 2014-2020 zrównoważonych i nie-dyskryminujących przepisów zapewniających rozwój rolnictwa europejskiego, jako pierwotnych propozycji Komisji Europejskiej w sprawie WPR 2014-2020, oficjalnie opublikowanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej i przedstawionych w październiku 2011 nie zawierających takich zasad.

Od momentu przyjęcia deklaracji w Budapeszcie Izby rolnicze zaangażowane były w wiele działań na poziomie krajowym i międzynarodowym, w celu wzmocnienia ich wspólnych interesów i priorytetów. Ten wysiłek nie pozostał bez wyników, a ostateczna wersja WPR jest dla krajów V-4, w porównaniu z pierwotnymi propozycjami legislacyjnymi Komisji Europejskiej możliwa do zaakceptowania. Pomimo to Izby Rolnicze wyrażają swoje rozczarowanie w związku z brakiem realizacji, w ramach reformy, jednego z podstawowych wymogów deklaracji w Budapeszcie, którym jest propozycja co do nowego systemu obliczania kopert krajowych dla płatności bezpośrednich, które nie byłyby oparte na płatnościach historycznych, ani nie zawierały okresów przejściowych. Komisja Europejska twierdzi, że nowy model I filaru nie jest już oparty na tzw. "historycznych zasadach", ale w rzeczywistości, również w latach 2014-2020 system ten będzie utrzymywać znaczne różnice w dopłatach dla rolników w "starych" i "nowych" państwach UE, co oznacza kontynuację "podwójnej prędkości" WPR także w obecnym okresie programowania.

Wobec faktu, że Komisja Europejska utrzymuje negatywną definicję "aktywnego rolnika", konieczne będzie zdefiniowanie tej terminologii na poziomie krajowym, a więc w praktyce wszystkie pomioty nierolnicze będą wyłączone z otrzymywania wsparcia. Izby są przekonane, że powinno się doprowadzić do stabilizacji środków rynkowych, zwłaszcza w zakresie interwencji na rynku zbóż . Wyrażają ubolewanie, że negocjacje w sprawie reformy WPR nie zakończyły się w utrzymaniem kwot mlecznych, kwot w sektorze cukru oraz uprawnień co do sadzenia w sektorze wina, co najmniej do roku 2020, jak to było przedstawione w deklaracji Budapeszcie .

Przedstawiciele Izb Rolniczych z państw V -4 wyrażają swoje zadowolenie z faktu, że negocjacje w sprawie reformy WPR zakończyły się na rozszerzeniu możliwości wykorzystania do 13 +2 % krajowej koperty, na świadczenie ograniczonych płatności bezpośrednich. Wspierają one również wysiłek Komisji w celu osiągnięcia uproszczenia poprzez wprowadzenie programu dla drobnych rolników, ale dalej ostrzegają, że środki te będą skuteczne tylko jeżeli towarzyszyć im będą środki na wsparcie rentowności małych rolników oraz reformy strukturalne.

W związku z nadchodzącym nowym okresem programowania, przedstawiciele Izb uważają za istotne wdrożenie zreformowanej WPR na poziomie krajowym, przyczyniającej się do stabilizacji i rozwoju sektorów rolnych w krajach V-4. Według ich opinii, należy:

• optymalnie wdrożyć płatności w 1 filarze, w tym płatności ograniczone i przejściowa pomoc państwa na wsparcie sektorów wrażliwych,
• przedstawić szczegółowo wdrożenie systemów wsparcia na rzecz małych i młodych rolników , biorąc pod uwagę specyfikę i potrzeby poszczególnych państw członkowskich krajów V- 4,
• sfinalizować definicję aktywnego rolnika na poziomie krajowym, która zapewni , że wsparcie dla sektora rolnego nie dostanie się w niepowołane ręce,
• przeprowadzić profesjonalną dyskusję na temat ponownego zdefiniowania obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) , poziomu obciążeń gruntów rolnych w związku z hodowlą zwierząt gospodarskich , ale także w zakresie dobrostanu zwierząt i dopłat rolno-środowiskowych i ekologicznych,
• zapewnić odpowiednie wsparcie do wykorzystania i rozwoju systemów nawadniania i innych czynników intensyfikacji produkcji rolnej,
• skoncentrować wsparcie dla sektora żywnościowego kreacji wertykalnych branż spożywczych z szerszym skrzyżowaniem producentów z końcowego procesu przetwarzania produktów rolnych,
• podjąć odpowiedzialne i konstruktywne podejście w sprawie przygotowania programów rozwoju obszarów wiejskich 2014-2020 , które powinny koncentrować się przede wszystkim na konkurencyjności, bezpieczeństwie i samowystarczalności, wyrównywaniu poziomu życia na obszarach wiejskich i miejskich oraz równoważeniu dochodów rolniczych i nierolniczych.

Spotkanie tradycyjnie zakończyło się podpisaniem wspólnego komunikatu.

Ponadto, w dniu 13 marca 2014 r. w Nitrze miała miejsce Międzynarodowa Konferencja pt. „IMPLEMENTACJA WPR 2014-2020 W KRAJACH GRUPY V4”. W spotkaniu oprócz przedstawicieli izb rolniczych państw V4, udział wzięli również przedstawiciele słowackiego resortu rolnictwa, stałego przedstawicielstwa Komisji Europejskiej na Słowacji, słowackiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz słowaccy europosłowie.

Zobacz Galerię Zdjęć >>>