W dniach 11-12 grudnia 2018 r. w Bukareszcie spotkali się przedstawiciele izb rolniczych i organizacji rolniczych państw Regionu Trójmorza: Bułgarii, Republiki Czeskiej, Węgier, Litwy, Polski Rumunii i Słowacji aby dyskutować o przyszłej Wspólnej Polityce Rolnej i podpisać wspólną deklarację w tej sprawie. Polskie izby rolnicze reprezentował Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz.
W deklaracji zostały wskazane następujące obszary przyszłej WPR, które izby rolnicze uważają za kluczowe w procesie ustanawiania przyszłej WPR:
- Budżet
Budżet na WPR na lata 2021-2027 należy utrzymywać przynajmniej na poziomie obecnego, włącznie z funduszami na rozwój obszarów wiejskich.
Konieczne jest zharmonizowanie zakresu pomocy państwa w całej UE w celu zapewnienia sprawiedliwych warunków konkurencji między państwami członkowskimi. - Konwergencja
Bardziej sprawiedliwa WPR oznacza pełną konwergencję płatności bezpośrednich, jednego z najważniejszych narzędzi równości między rolnikami.
Powinna ona być finansowana do 2027 r. przez te państwa członkowskie, które otrzymują płatności bezpośrednie powyżej średniej UE.Historyczne odniesienia dotyczące poziomu płatności doprowadziły do zauważalnej różnicy w wysokościach płatności bezpośrednich między państwami członkowskimi.
- Capping
WPR należy postrzegać jako politykę gospodarczą, zapewniającą bezpieczeństwo żywnościowe, a nie politykę społeczną. Capping zniechęci przedsiębiorców odnoszących sukcesy na terenach wiejskich do rozwijania i zwiększania działalności powyżej określonego progu. Biorąc pod uwagę fakt, że gospodarstwa rolne zapewniają bezpieczeństwo żywnościowe, musi istnieć pewna przewidywalność i skuteczność w zakresie rozwoju działalności gospodarczej w dziedzinie rolnictwa.
Ograniczenie płatności bezpośrednich powinno opierać się na dobrowolnym wyborze państw członkowskich, włączając kwotę, powyżej której limit powinien zostać wprowadzony.
Nowy, zdecentralizowany model realizacji WPR przekazuje państwom członkowskim wiele kontroli. Należy jednak wprowadzić mechanizmy zapewniające rozsądną pomocniczość i zapobiegające niebezpiecznym rozbieżnościom i zakłóceniom rynku wewnętrznego.
- Obowiązkowy równy procent współfinansowania w drugim filarze
Obowiązkowe jest ustalenie maksymalnego procentu współfinansowania drugiego filaru, a także harmonizacja zakresu pomocy państwa w całej UE w celu zapewnienia uczciwej konkurencji między państwami członkowskimi.
- Degresywność płatności bezpośrednich – środek narodowy
W kontekście funkcjonalnego Planu Strategicznego system płatności degresywnych powinien należeć do kompetencji każdego państwa członkowskiego.
- Poparcie dobrowolnego wsparcia
Potrzeba utrzymania i zwiększenia dobrowolnego wsparcia powiązanego z produkcją, która odgrywa zasadniczą rolę w utrzymaniu działalności rolniczej w wrażliwych sektorach. Dlatego ta płatność powinna zostać utrzymana i poparta skutecznymi środkami finansowymi.
- Odpowiednia definicja terminu „aktywnego rolnika”
Zdefiniowanie terminu „aktywny rolnik" będzie miało ogromne znaczenie w kontekście nowej WPR, aby zapewnić przejrzyste i równe traktowanie w dziedzinie rolnictwa każdego państwa członkowskiego, z punktu widzenia stworzenia praktycznego systemu płatności.
Definicję autentycznego rolnika pozostawia się każdemu państwu członkowskiemu do podjęcia na podstawie kompletnego i zdrowego zestawu wytycznych Komisji, które narzucają równe minimalne warunki każdemu państwu członkowskiemu w sposób zapewniający uczciwe i równe warunki konkurencji wszystkim europejskim rolnikom na jednolitym rynku europejskim.
- Rolnictwo precyzyjne i technologia rolnicza
Nowa WPR powinna promować wykorzystanie precyzyjnych narzędzi rolniczych, takich jak dane satelitarne, zaawansowane urządzenia, sieci czujników i inne narzędzia.
WPR musi wspierać rolników w procesie technologii rolniczej.
UE powinna promować ocenę ryzyka, która równoważy ochronę środowiska z potrzebami gospodarki, aby zapewnić lepszą wydajność w tej dziedzinie.
- Gospodarka obiegowa i zrównoważona. Rozwój siły roboczej w środowisku wiejskim. Nowe pokolenie.
Konieczne jest przejście w kierunku lepszej przewidywalności pod względem rozwoju działalności rolniczej, systemów produkcyjnych i zrównoważonego przetwarzania pierwotnego. Taki środek będzie wspierać zrównoważone inwestycje, aby zapewnić integrację produktów końcowych z branżą spożywczą i wykwalifikowaną siłę roboczą na obszarach wiejskich.
Środki te są również niezbędne, aby przyciągnąć młodsze pokolenie do rolnictwa, zapewniając nowe, aktualne technologie w obiecującym środowisku biznesowym. Przechodząc w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, a nie tradycyjnej gospodarki liniowej, udaje nam się bardziej efektywnie wykorzystywać zasoby, utrzymując zasoby w użyciu tak długo, jak to możliwe i odzyskując je, gdy tylko jest to możliwe.
Przejście wymaga stabilności i przewidywalności w długoterminowej wizji, ponieważ efekt inwestycji może zająć dużo czasu, a adaptacja jest powolna.
- Środki ochrony środowiska
Znaczenie środków przyjaznych środowisku w ramach WPR, jako kluczowego elementu zrównoważonego rolnictwa i zajmowania się zasobami naturalnymi.
Jednakże, aby osiągnąć cele w zakresie zrównoważonego rozwoju, konieczne jest, aby środki te były bardziej spójne w ramach obu filarów, mniej uciążliwe i bardziej elastyczne.
Deklaracja zostanie przesłana do Komisarza ds. Rolnictwa Phila Hogana, Komisja Europejska; Przewodniczącej Komisja ENVI Parlamentu Europejskiego Adiny-Ioana Valean oraz Przewodniczącego Komisja AGRI Parlamentu Europejskiego Czesława Siekierskiego
Spotkanie w Bukareszcie było już czwartym posiedzeniem izb rolniczych i organizacji państw Regionu Trójmorza, które zapoczątkowane zostały w grudniu zeszłego roku przez Krajową Rade Izb Rolniczych w Warszawie. W odpowiedzi na zaproszenie rumuńskiej organizacji LAPAR, w obradach wziął udział także minister rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich Rumunii Petre Daea.