W dalszej kolejności Paolo Gouveia z Sekretariatu Copa-Cogeca przedstawił prezentację na temat utworzonego w maju br. przez europejskie organizacje pozarządowe (w tym Copa-Cogeca) panelu dyskusyjnego dotyczącego zrównoważonej konsumpcji i produkcji żywności. Okrągły Stół SCP (European Food Sustainable Consumption and Production), bo tak brzmi oficjalna nazwa tej inicjatywy, powstał przy wsparciu Programu Środowiskowego Narodów Zjednoczonych i Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), a nadrzędnym celem jest stworzenie racjonalnych rozwiązań prawnych w zakresie zrównoważenia funkcjonowania całego łańcucha żywnościowego w Unii Europejskiej. Kwestią, jaka początkowo zadecydowała o przystąpieniu Copa-Cogeca do tej platformy, była debata na forum instytucji dotycząca nowego oznaczenia ekologicznych produktów spożywczych i propozycja ze strony Komisji Europejskiej rozszerzenia „eko-etykiety” na produkty przetworzone. Z uwagi na uczestnictwo przedstawicieli Copa-Cogeca zarówno w pracach Komitetu Sterującego „Okrągłego stołu w sprawie ZKP żywności” oraz 3 grup roboczych (Metodologia szacunków środowiskowych, Narzędzia informacji o środowisku, Stałe polepszanie stanu środowiska) utworzono w Sekretariacie specjalną grupę zadaniową o tej samej nazwie, aby w sposób praktyczny umożliwić krajowym organizacjom członkowskim udział w toczącej się tam debacie.
Po tym punkcie obrad zaproszony do udziału w spotkaniu przedstawiciel Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej zaprezentował wyniki analizy sporządzonej przez KE i opublikowanej w formie specjalnego komunikatu dotyczącej łańcucha dostaw i ewolucji cen na przestrzeni ostatnich lat na rynku mleczarskim UE. Wśród kluczowych wyzwań związanych z funkcjonowaniem europejskiego łańcucha dostaw żywności wykazane zostały następujące kwestie:
- poziom relacji pomiędzy poszczególnymi uczestnikami łańcucha dostaw: konieczność monitoringu potencjalnych praktyk zaburzających konkurencyjność, asymetryczność w możliwościach negocjacji umów handlowych;
- brak przejrzystości w kształtowaniu cen na wszystkich poziomach łańcucha: duże rozbieżności cen producenckich na produkty rolne, nadmierna spekulacja;
- podziały rynku wewnętrznego i deficyt konkurencyjności: silne różnice cen w poszczególnych krajach członkowskich, identyfikacja barier powodujących dezintegrację rynku (presja wywierana na dostawcach).
Jak wynika z przedstawionych danych KE obserwowane są również w ostatnich latach zmiany wartości dodanej na poszczególnych etapach łańcucha dostaw, które w szczególności ujemnie wpływają na sektor rolny, gdzie zanotowano spadek udziału wartości dodanej z 31% w 1995 roku do 24% w 2005 roku. Pełne dane w tym zakresie ilustruje poniższy wykres:
|
Przedstawiona analiza wykazała ponadto, że mamy do czynienia w dużymi różnicami pomiędzy poziomem spadku cen producenckich w poszczególnych krajach członkowskich, którym towarzyszyła jednocześnie równie pozbawiona jakichkolwiek proporcji zwyżka cen płaconych przez konsumentów za niektóre produkty spożywcze. I tak np. w Niemczech, gdzie zanotowano 13% spadek przychodów gospodarstw mlecznych, o 25% wzrosła tam cena sera Gouda. Kupno tego samego sera w Austrii wiązało się ze wzrostem jego ceny o 17%, o 10% podrożały jogurty owocowe, przychody rolników produkujących mleka pozostały jednakże na niezmiennym poziomie (jedyny przypadek wykazany w danych kraju, gdzie dochody producentów mleka nie spadły). Największe dysproporcje uzyskano w Słowenii, gdzie dochody rolników spadły o 8%, natomiast cena pełnego mleka świeżego wzrosła o 44%, masła o 40%, a mleka UHT o 27%.
W dalszej części spotkania zajęto się przygotowaniami do najbliższego posiedzenia Prezydium Copa, jakie odbędzie się w dniach 3-4 grudnia br. W jego trakcie zaplanowana została dyskusja z Komisarz Mariann Fischer-Boel na temat przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej UE po 2013 roku, omówiona zostanie aktualna sytuacja na rynku mleka, rozwój negocjacji rolnych na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO), a także poddany zostanie głosowaniu projekt memorandum Copa-Cogeca w sprawie surowców odnawialnych i roli rolnictwa w rozwoju tego sektora. Krajowa Rada Izb Rolniczych wniosła w drodze procedury pisemnej konsultacji uwagi techniczne i merytoryczne do wersji roboczej tego dokumentu. Dyskutowano również na temat projektu stanowiska Copa-Cogeca w sprawie wniosku legislacyjnego Komisji Europejskiej dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Ponieważ część zgłoszonych w trakcie obrad POCC uwag w sposób zasadniczy wpływała na kształt opinii opracowanej przez Grupę Roboczą „Artykuły spożywcze”, Sekretarz Generalny Copa-Cogeca Pekka Pesonen postanowił o ponownej turze konsultacji tego projektu i wyłączeniu go z obrad najbliższych posiedzeń Prezydiów Copa i Cogeca.