W obliczu trwającego kryzysu na rynku nawozów, Komisja Europejska opublikowała w dniu 9 listopada 2022 r. długo oczekiwany komunikat w tym zakresie. Stanowi on uzupełnienie marcowych komunikatów RepowerEU oraz Food Security, które objęły już kwestię nawozów. Copa-Cogeca jest tak rozczarowana, jak tego oczekiwała. Nowy komunikat nie przedstawił konkretnych rozwiązań problemów, z którymi zmierzają się europejscy rolnicy.
Od ponad dwóch lat ceny nawozów wykorzystywanych w rolnictwie wzrosły do niespotykanego wcześniej w Europie poziomu. W niektórych przypadkach, ceny kluczowych nawozów zwiększyły się trzykrotnie, na co miała wpływ odbudowa gospodarcza po pandemii Covid, a także wywołana przez Rosję wojna w Ukrainie. Zapasy europejskich rolników zostały szybko uszczuplone, natomiast ceny oraz dostępność są problematyczne w krótkim okresie, zwłaszcza w zbliżającym się sezonie stosowania nawozów na wiosnę 2023 r. Konsekwencje niedoboru nawozów dla zbiorów w 2023 r. będą różnorodne, dotykając plony, jakość upraw oraz płodozmian, ceny dla konsumenta, a także konkurencyjność europejskich gospodarstw rolnych. Żaden inny region na świecie nie zmierza się z wzrostem cen tego samego rzędu!
Biorąc pod uwagę aktualną sytuację, europejska społeczność rolna oczekiwała dwóch reakcji na szczeblu politycznym: pragmatycznej, krótkoterminowej odpowiedzi, mającej na celu ograniczenie konsekwencji międzynarodowych kryzysów oraz odpowiedzi na średni/długi okres, obejmującej naszą zależność od importu nawozów oraz paszy, brak przejrzystości na rynku nawozów oraz zrównoważoną redukcję nawozów syntetycznych. W poprzednich komunikatach Komisja przedstawiła odpowiedzi w średnim/długim okresie, jednak nie odniosła się do wyzwań krótkookresowych.
Christiane Lambert, przewodnicząca Copa stwierdziła: „Ten schemat powtarza się w nowych komunikatach. Komisja Europejska, ze względów ideologicznych nie zapewnia rolnikom krótkookresowych rozwiązań, zagrażając rentowności wielu gospodarstw rolnych. Jaki cel ma przedstawienie nowego komunikatu, aby ostatecznie wdrożyć tak niewiele propozycji? Trudno mi zrozumieć logikę takiego typu komunikatów: jeżeli chodzi o cele długookresowe, według mnie wizja Komisji jest jasna oraz znana od 2019 r., od momentu opublikowania strategii od pola do stołu.Pozostałe propozycje zostały przedstawione w marcowych komunikatach.
Jeśli chodzi o kwestie szczegółowe, Copa i Cogeca z zadowoleniem przyjmują stworzenie obserwatorium rynku nawozów, ustanowienie Europejskiej Rady Innowacji ds. odpornego rolnictwa, zwiększenia dostępu do nawozów ekologicznych, wykorzystanie odpadów oraz wsparcie dla zielonego amoniaku. Jednakże są to rozwiązania długoterminowe, które nie złagodzą krótkoterminowego wpływu na dostępność oraz przystępność cenową nawozów dla rolników.
W krótkim okresie, nacisk Komisji na przyjęcie przez Radę propozycji, aby znieść cła nałożone na mocznik oraz amoniak oraz wezwanie państw członkowskich do uruchomienia pomocy państwa i zapewnienia dostępu do gazu ziemnego dla producentów nawozów nie wystarczy, aby odpowiedzieć na aktualne zakłócenia na rynku nawozów w Europie. Copa i Cogeca zasugerowały, aby znieść cła nałożone na wszystkie nawozy azotowe i fosforanowe. Należy również usprawnić logistykę dotyczącą nawozów oraz zapewnić elastyczność regulacyjną. Obejmuje to zniesienie stosowania limitu 60 mg/kg kadmu dla nawozów fosforanowych, aby zezwolić na dostawy z krajów Afryki północnej (Maroko) zamiast Rosji, a także odstępstwo od limitów wyznaczonych w dyrektywie azotanowej oraz uproszczenie zasad administracyjnych dotyczących importów. Głęboko ubolewamy również, że nie uproszczono wykorzystania materiałów RENURE w najnowszej publikacji.
Dla Ramona Armengola, przewodniczącego COGECA, komunikat budzi również obawy dotyczące spójności całego zadania, „Komisja uchyla się od odpowiedzialności w komunikacie, przerzucając ją na państwa członkowskie za pośrednictwem pomocy państwa oraz planów strategicznych WPR.Może to doprowadzić do znaczących zakłóceń z uwagi na odmienne reakcje państw członkowskich. Nawozy stanowią kluczowy środek produkcji w rolnictwie, dlatego też brak odpowiedzi w tym zakresie jest bardzo niepokojąca. Mamy nadzieję na szybką wymianą poglądów z komisarzem Januszem Wojciechowskim, aby zrozumieć jak Komisja planuje w konkretny sposób objąć problemy, które wynikną z tego komunikatu.
Źródło: komunikat prasowy Copa-Cogeca
