Rolnicy mają poczucie niezrozumienia i odrzucenia ich pracy przez społeczeństwo co jest artykułowane coraz większą ilością manifestacji rolników w krajach Unii Europejskiej. Coraz częstsze wtargnięcia na teren gospodarstw, rosnąca aktywność tzw. „ekoterorystów” powodują, że rolnicy czują się zaszczuwani a ich działalność produkcyjna jest coraz trudniejsza.  Jak w tym  zakresie rolników broni prawo w krajach UE?

W Danii nieuprawnione wtargnięcie do budynków inwentarskich podlega prawu karnemu. Jest to wtargnięcie, które jest traktowane jako przestępstwo kryminalne. Zgodnie z duńskim Kodeksem Karnym, sekcja 264, jest to przestępstwo:

1) nieuzasadnione uzyskanie dostępu do obcego domu czy innego miejsca, do którego nie ma swobodnego dostępu;

2) niedostosowanie się do polecenia opuszczenia terenu należącego do kogoś innego.

Jaka sankcja może zostać nałożona przez organ administracyjny? Grzywna lub pozbawienie wolności do 6 miesięcy. Jednak, jeśli wystąpiły okoliczności szczególnie obciążające, kara może  wynosić nawet 6 lat więzienia. Przykładowo, jeśli nielegalne wtargnięcie spowodowało znaczące szkody lub stworzyło szczególne ryzyko ich powstania.

Podobnie w Finlandii - to przestępstwo podlegające prawu karnemu.  Jest to rodzaj nielegalnego wtargnięcia osoby tam, gdzie nie  powinna ona wchodzić. Jest ono zagrożone karą pozbawienia wolności (do 6 miesięcy) lub grzywny. Jak do tej pory wydano tylko jeden wyrok skazujący winnego na niewielką grzywnę.

We Francji niedozwolone prawem wtargnięcie na tereny należące do gospodarstw podlegają prawu karnemu i prawu cywilnemu. Efekty takich wtargnięć (np. nagrania wideo zamieszczone na stronach internetowych) mogą być karane na mocy przepisów prawa karnego i cywilnego. Prawo administracyjne ma tu niewielkie zastosowanie.

W zakresie prawa cywilnego, na mocy zapisu o „zakłóceniu wyraźnie niezgodnym z prawem” - artykuł 873 Kodeksu Postępowania Cywilnego, można uruchomić nadzwyczajną procedurę w celu doprowadzenia -pod groźbą kary, jeśli to konieczne - do usunięcia nagrania z sieci, opublikowania decyzji sądowej nakazującej usunięcie.  Nagranie jest nielegalne, ponieważ zostało zdobyte w wyniku działania niezgodnego z prawem, w sposób nielegalny. A więc nie może być ono upubliczniane.

Nieuzasadnione pomawianie jest karane na podstawie art. 1382 i 1383 Kodeksu Cywilnego:  karą jest przyznanie ofierze odszkodowania, którego wysokość zależy od poniesionej szkody (w tym przypadku ochrona prywatności - artykuł 9 Kodeksu Cywilnego - utrata reputacji, i/lub zaszkodzenie renomie produktów lub samej produkcji prowadzonej przez dane przedsiębiorstwo).

W kontekście prawa karnego mówimy przede wszystkim o bojkocie, kradzieży i niewłaściwym wykorzystaniu obrazu, naruszeniu prywatności czy wtargnięciu do domu osoby trzeciej, naruszeniu miru domowego czy zbiorowym uszkodzeniu [mienia].

Bojkot może być karany na podstawie ustawy 1881 dotyczącej wolności prasy, która zabrania wszelkich działań publicznych zachęcających do dyskryminacji, a także w oparciu o przepisy Kodeksu Karnego (art.225-2) z tytułu utrudniania normalnego prowadzenia działalności gospodarczej.

Kara za utrudnianie normalnego prowadzenia działalności gospodarczej (bojkotu w ramach przepisów karnych) to 3 lata pozbawienia wolności i 45 000 euro grzywny. Ustawa prasowa za bojkot przewiduje karę jednego roku pozbawienia wolności i 45 ooo euro.

Jeśli chodzi o wyroki sądu – do końca 2017 r. wydano 7 wyroków w procesach karnych i 3 w cywilnych. W ramach wyroków wydanych w 2018 roku wydano nakaz zamknięcia strony internetowej ekstremistycznej organizacji pozarządowej zajmującej się dobrostanem zwierząt, która prowadziła nielegalne działania mające zaognić sytuację oraz wzywała do przemocy i naruszenia integralności fizycznej ludzi - procedura sądowa w sprawie zastosowania środka zapobiegawczego. Ponadto, nakazano także zamknięcie konta facebookowego tej organizacji, na którym zamieszczone były te same elementy, które znajdowały się na stronie internetowej. Decyzja ta została wydana w ramach takiej samej procedury oraz z tym samym uzasadnieniem.

Sąd karny: 2 wyroki; organizacje pozarządowe przypuściły atak z powodu złego traktowania zwierząt, a firmy musiały się bronić, wykorzystując argument o kradzieży, niezgodnym z prawem wtargnięciu do miejsca zamieszkania osoby trzeciej,  pomówieniu. 5 wyroków w sprawach karnych; hodowcy pozwali organizacje pozarządowe za zakłócanie porządku, kradzież, uszkodzenia, nawoływanie do bojkotu i inne wykroczenia wymienione wyżej.

Sąd cywilny: 3 wyroki w ramach postępowań dotyczących środka zapobiegawczego (czyli tzw. procedura w trybie pilnym), aby uniemożliwić rozpowszechnianie nagrania  lub zdjęć na stronie internetowej, na której także pojawiają się wezwania do bojkotu lub otrzymać odszkodowanie za pomówienie.

W Portugalii tego typu działania są regulowane i podlegają Kodeksowi Karnemu, a konkretniej jego artykułowi 191. Przepisy (Kodeks Karny) klasyfikują wtargnięcie na teren, na który wstęp osobom postronnym bez wcześniejszej zgody jest zabroniony, jako przestępstwo na mocy następujących zapisów:

„Ktokolwiek, bez zgody i pozwolenia, wchodzi do lub wałęsa się po patio, ogrodzie czy innej ogrodzonej przestrzeni sąsiadującej z  domem, łodzią czy innym środkiem transportu, miejscu odgrodzonym na potrzeby służb publicznych czy firm, usług transportowych czy wykonywania innych usług i działalności, czy jakimkolwiek innym ogrodzonym miejscu, do którego osoby trzecie nie mają swobodnego dostępu, podlega karze pozbawienia wolności do 3 miesięcy lub grzywnie do 60 stawek dziennych”.    

Trybunał karny może skazać na karę do 3 miesięcy lub na grzywnę w wysokości do 60 stawek dziennych. Górna i dolna granica może zostać zwiększona, jeśli wtargnięcie zostało upublicznione w Internecie czy za pomocą innego środka. Nie jest to przestępstwo ścigane z urzędu. Jeśli nastąpiło włamanie, to orzeczona kara może być wyższa.

Opracowano na podstawie informacji przekazanych przez organizacje członkowskie Copa-Cogeca