21 kwietnia br. w Brukseli, z udziałem przedstawiciela Krajowej Rady Izb Rolniczych, odbył się zorganizowany przez Komitety Copa-Cogeca warsztat pt. „Udział rolnictwa i leśnictwa w unijnej mapie drogowej w sprawie zmian klimatu dla Kopenhagi”. Warsztat posłużył jako platforma do wymiany opinii z przedstawicielami Komisji Europejskiej w związku z przyjęciem unijnego pakietu energetycznego i klimatycznego, a także publikacją 1 kwietnia br. Białej Księgi w sprawie adaptacji do zmian klimatu oraz dokumentu roboczego KE „Adaptacja do zmian klimatu: wyzwanie dla europejskiego rolnictwa i terenów wiejskich” otwierającego dyskusję na niniejszy temat.
Seminarium podzielono na dwie sesje tematyczne. Pierwsza z
nich – „Rolnictwo i leśnictwo: praktyki adaptacyjne i potencjał łagodzenia”
była okazją do prezentacji praktycznych rozwiązań dostosowania produkcji rolnej
i prowadzenia gospodarstwa do nowych wyzwań klimatycznych w podziale na uprawy,
produkcję zwierzęcą, bioenergię i leśnictwo. W wystąpieniach przedstawiono m.in. program działań podjętych w Danii oraz
wdrożone już w jego ramach konkretne inicjatywy, które doprowadziły już do 24% od
roku 1990 spadku emisji gazów cieplarnianych pochodzących z rolnictwa. Ponadto,
omówiono fiński projekt kompleksowego
rozwiązania pro środowiskowego w gospodarstwie mlecznym, gdzie produkowany
obornik jest szeroko wykorzystany po przetworzeniu w komorach fermentujących i
odwadniających zarówno do nawożenia jak i w celu uzyskania energii cieplnej. W
dalszej kolejności zaprezentowano rozwój sektora biopaliw we Francji, gdzie
poczynione zostały ogromne inwestycje związane wykorzystaniem kukurydzy do produkcji
bioetanolu. Potencjał produkcyjny nowych instalacji wymagał nawiązania
szerokiej współpracy z plantatorami z niemal całego kraju w celu zapewnienia wystarczających
dostaw surowca do przerobu.
|
W dalszej części sesji przedpołudniowej warsztatów omówiono ponadto zasady wyliczania emisji gazów cieplarnianych z gospodarstwa rolnego stosowane przez niemiecki instytut naukowy w Braunschweig. W związku z faktem, iż to produkcja bydła jest największym źródłem emisji gazów, w szczególności metanu, konieczna jest kontynuacja prac doskonalenia genetycznego pogłowia w celu dalszego wzrostu wydajności krów mlecznych, co pozwoli na rozwój produkcji bez konieczności zwiększania pogłowia. Sesja popołudniowa zatytułowana „UE i międzynarodowe zobowiązania w sprawie zmian klimatu: skutki dla rolnictwa i leśnictwa” poświęcona została przede wszystkim omówieniu Białej Księgi w sprawie adaptacji do zmian klimatu oraz praktycznego wdrażania zasad wytyczonych przez postanowienia protokołu z Kioto. Jak przyznał obecny na spotkaniu przedstawiciel Dyrekcji ds. Środowiska Komisji Europejskiej: „rolnictwo jest jedną z pierwszych ofiar zmian klimatycznych, dlatego – zgodnie z postanowieniami Białej Księgi – należy stworzyć szczegółową bazę danych o zmianach klimatycznych, która pozwoli na opracowanie najlepszych, kompleksowych rozwiązań włączonych jednocześnie do wszystkich polityk Unii Europejskiej”. Wśród głównych czynników odczuwalnych już w najbliższej przyszłości wymieniany jest niedobór lub nadmiar opadów w niektórych regionach Europy oraz częstsze występowanie ekstremalnych zjawisk atmosferycznych.
Najważniejsze konkluzje z panelu dyskusyjnego warsztatu:
- należy zabezpieczyć podstawowy poziom dochodowości gospodarstw rolnych w ramach dostępnych mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej i odpowiednio opracować strategię działań na kolejne okresy programowania;
- istnieje potrzeba wzmocnienia roli rolnictwa jako dostawcy usług ekosystemowych – konieczne inwestycje w „zieloną infrastrukturę”, płatności rolno-środowiskowe oraz inne proekologiczne instrumenty wsparcia powinny odgrywać tu znaczącą rolę jako zachęty finansowe rekompensujące ponoszone koszty oraz zmniejszone dochody rolników
- w celu odpowiedniej informacji rolników na temat możliwości dostosowania gospodarstw do zmian klimatycznych należy rozszerzyć usługi doradcze o tę kwestię – wskazywano tu rolę izb rolniczych, jaką powinny odegrać w rozwoju tego typu doradztwa;
- konieczność inwestycji w infrastrukturę pozwalającą na produkcję energii z odnawialnych źródeł – szczególną rolę w sektorze rolnym mogą odegrać bigazownie rolnicze oraz wykorzystanie słomy;
- bezwzględnie należy dążyć do efektywniejszego wykorzystania używanych środków do produkcji, w szczególności wody oraz uwalnianego do gleby azotu.