W dniu 27 marca 2017 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w Brukseli odbyło się posiedzenie grupy roboczej „wieprzowina”. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w zebraniu wziął udział Jerzy Salitra. Po przyjęciu porządku obrad i sprawozdania z ostatniego posiedzenia odbyły się wybory na stanowiska przewodniczącego i wiceprzewodniczących grupy roboczej. Wybory odbyły się przez aklamację. Przewodniczącym grupy roboczej na kolejną kadencję został António Tavares z Portugalii natomiast wiceprzewodniczącymi zostali kolejno Pani Margareta Åberg ze Szwecji i Pan Miguel Higuera z Hiszpanii.
Następnie eksperci omówili sytuację rynkową w sektorze wieprzowiny w poszczególnych krajach członkowskich oraz na poziomie unijnym.
Informacje przekazane przez Komisję Europejską a przedstawione przez Sekretariat podczas posiedzenia wskazują, że sytuacja rynkowa wydaje się stabilna jednakże elementem, który cały czas „blokuje” rynek jest przedłużające się embargo rosyjskie i wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF).
Następnie przedstawiono prezentację ze Szwecji odnośnie obliczania konsumpcji mięsa. Badanie brało pod uwagę konsumpcję mięsa przetworzonego i nieprzetworzonego na terenie Szwecji w okresie jednego roku. Eksperci zgodnie stwierdzili, że badanie to jest bardzo interesujące i ważne dla sektora produkcji mięsa. W licznych wypowiedziach podkreślano różnicę w konsumpcji mięsa wyliczaną na podstawie metody zastosowanej przez szwedzką organizację. Uczestnicy posiedzenia wypowiadając się podkreślali, że w niektórych przypadkach obliczenie konsumpcji mięsa na poziomie krajowym jest praktycznie niemożliwe z powodu uboju przydomowego. Eksperci zwracali również uwagę na to w jaki sposób jest postrzegana konsumpcja mięsa nawiązując tym samym do opinii dietetyków wskazujących na negatywne konsekwencje dla zdrowia związane z nadmiernym spożywaniem mięsa przetworzonego.
W dalszej części posiedzenia zajęto się kwestią promocji. Sekretariat zapoznał zebranych z informacjami na temat programów promocyjnych. Nadmieniono, że zgłaszanie programów promocyjnych jest możliwe do 20 kwietnia bieżącego roku. Eksperci wypowiadając się na temat programów promocyjnych zwracali uwagę na możliwość udziału w targach w różnych krajach Azji.
Odnośnie dostępu do rynku dla unijnego sektora mięsa wieprzowego Sekretariat przedstawił informacje na temat działań w zakresie embarga rosyjskiego wskazując na działania w ramach WTO i kroków odnośnie regionalizacji. Jeśli chodzi o wymianę handlową z Chinami zgoda co do zakupu wieprzowiny została podpisana ale niestety z powodu braku regionalizacji występują utrudnienia z wdrożeniem tego porozumienia.
W zakresie innych umów handlowych, negocjacji czy też oczekiwanych ekwiwalencji Copa-Cogeca w swoim stanowisku cały czas podkreśla potrzebę negocjowania ambitnych umów dla sektora rolniczego i sektora wieprzowiny.
Sekretariat wypowiedział się również w kwestii Brexitu i konsekwencji z tym związanych dla sektora wieprzowiny. Dokument przygotowany przez Sekretariat ma na celu zidentyfikowanie potencjalnych problemów i ryzyk dla tego sektora. Działania takie będą podjęte dla wszystkich sektorów produkcji rolnej. Zwrócono uwagę że Zjednoczone Królestwo jest importerem netto mięsa wieprzowego a sektorowi unijnemu bardzo zależy na utrzymaniu tego rynku. W tym temacie występuje bardzo wiele niewiadomych a pierwsze dyskusje polityczne na ten temat odbędą się podczas kolejnego posiedzenia POCC-CCC, które odbędzie się szóstego kwietnia bieżącego roku a następnie na kwietniowych prezydiach gdzie Copa-Cogeca zajmie oficjalne stanowisko w tej sprawie.
W dalszej części posiedzenia omówiono problem ASF. Sekretariat po rozmowach z Komisją Europejską otrzymał zapewnienie zwiększenia zaangażowania w ten problem ze strony Komisji oraz większego otwarcia na różnego rodzaju propozycje mające na celu zlikwidowanie tego wirusa. Przewodniczący grupy roboczej potwierdził zaangażowanie Komisji Europejskiej na rzecz działań w zakresie opanowania ASF w Europie. Nadmienił również, że w zakresie działań na rzecz zlikwidowania wirusa przeprowadzono dyskusje z ekspertami z Hiszpanii, którzy to mają już długoletnie doświadczenie w tej kwestii.
Delegacja z Polski potwierdziła, że w Polsce odnotowano 80 przypadków ASF u dzików i żadnego przypadku u zwierząt domowych. Wdrożona na szeroką skalę bio-asekuracja pomogła i gospodarstwa są zabezpieczone.
Na Litwie wirus objął prawie połowę kraju. Wdrożone zostały regulacje z Hiszpanii i Portugalii z odpowiednimi dostosowaniami do wymagań na poziomie krajowym. Widać jednak, że znacznie łatwiej jest kontrolować duże gospodarstwa niż małe. Problemem, który obserwujemy w kraju związany jest z pozbywaniem się truchła dzików znalezionych w lesie.
Zdaniem przewodniczącego grupy roboczej na wyczyszczenie lasów potrzebne są odpowiednie fundusze i możliwości techniczne.
Podobnie jest w Estonii gdzie aby sytuacja się mogła poprawić trzeba szeroko zakrojonego planu działania obejmującego cały kraj i wsparcia ze strony myśliwych.
Delegacja niemiecka zauważyła, że należy dołożyć wszelkich starań, możliwości technicznych i funduszy tak aby pozbyć się tego wirusa z Europy. Należy również zwracać uwagę na południowo-wschodnią granicę Unii Europejskiej (Bułgaria i Rumunia), gdzie na szczególną uwagę zasługują kierowcy i przewoźnicy, którzy powinni się upewniać, aby niektóre środki nie były przewożone. Rozwiązanie proponowane przez ekspertów z Hiszpanii wymagają odpowiedniego dostosowania do geografii wschodniej Europy i należy na ten temat rozmawiać z Komisją Europejską.
Zdaniem delegacji z Hiszpanii sytuacja jest bardzo trudna. Niezbędne jest bardziej ambitne podejście. Należy prowadzić różne działania włącznie z badaniami naukowymi mogącymi przyczynić się do „wyprzedzenia” tego wirusa i opanowania go.
Komentując kwestię ASF, ekspert KRIR, Pan Jerzy Salitra podkreślił, że w Polsce brak jest ognisk ASF u trzody chlewnej, a te przypadki które występują są u dzików i związane są z ich migracją za wschodniej granicy co doskonale widać po miejscach znalezienia padłych dzików. Rozwiązaniem, które mogłoby pozwolić na opanowanie sytuacji to współpraca z sąsiadami lub zablokowanie linii granicznej aby uniemożliwić przemieszczanie się zwierząt z jednego do drugiego kraju. Zapewnił również, że po zeszłorocznych przeszukiwaniach lasów, w które byli zaangażowani zarówno leśnicy jak i wojsko zebrano i przebadano truchła dzików. Potwierdziły one, że wśród rodzimej populacji dzików nie stwierdzono przypadku ASF, a znalezione zwierzęta pochodziły z wypadków komunikacyjnych.
W zakresie zdrowia zwierząt Sekretariat przedstawił informacje na temat wycofania autoryzacji rynkowych dla weterynaryjnych produktów leczniczych zawierających tlenek cynku. Zgodnie z opiniami Europejskiej Agencji Leków tlenek cynku może doprowadzić do oporności na antybiotyki. Opinia odnośnie stosowania tego składnika jest ostateczna i cały sektor będzie się musiał dostosować do nowej sytuacji.
Delegacja z Francji zadeklarowała, że hodowcy nie podzielają opinii rządu w tym zakresie i chcą derogacji aby móc nadal stosować ten środek.
Delegacja z Holandii zaznaczyła, że zakaz stosowania środków z tlenkiem cynku już obowiązuje.
Delegacja z Hiszpanii jest zdania, że Komisja Europejska powinna przeprowadzić badania co do wpływu zakazu stosowania tego środka. Wpływ tej substancji na środowisko nie jest do końca znany.
Zdaniem eksperta KRIR, Pana Jerzego Salitry jest to zakaz, który będzie bardzo niekorzystny dla hodowców. Konsekwencją zakazu stosowania tego środka będzie powrót do antybiotyków. Niezbędne jest przeprowadzenie badań przez Komisję Europejską w tym zakresie. Ponadto bardzo istotny będzie okres przejściowy, który powinien być maksymalnie długi i umożliwi dostosowanie się hodowcom do nowej sytuacji.
Delegacje z Irlandii i Szwecji poparły te wypowiedzi zauważając, że skutki tego zakazu będą odwrotne od oczekiwanych i powrót do antybiotyków będzie nieuchronny.
Kolejnym tematem omawianym przez ekspertów była przyszłość WPR i działania Sekretariatu w celu opracowania wspólnego stanowiska w tym zakresie. Eksperci omówili udział w trwających konsultacjach prowadzonych przez Komisję Europejską na temat modernizacji i uproszczeń we wspólnej polityce rolnej. Zdaniem przewodniczącego Copa, potrzebna jest ewolucja a nie rewolucja WPR. Wszyscy eksperci zgodnie stwierdzili, że największymi problemami z jakimi się borykają na dzień dzisiejszy hodowcy to dostęp do gruntów, niestabilność cen i rynków ogólnie rzecz biorąc oraz brak mechanizmów zabezpieczających przed ryzkiem, nawet ryzykiem decyzji politycznych, które są podejmowane na szczeblu unijnym a mają negatywne konsekwencje dla sektora rolniczego. Stało się tak w przypadku embarga rosyjskiego.
Odnosząc się do ostatniej kwestii dotyczącej dobrostanu zwierząt eksperci omówili wstępne wyniki badania co do obcinania ogonów i materiału wzbogacającego. Badanie w tej kwestii zostało przeprowadzone w Finlandii, Szwecji i Szwajcarii. Wszystkie zainteresowane strony brały udział w tym badaniu. Podczas badań prowadzono dyskusje na temat możliwości technicznych i technologicznych aby zaprzestać obcinania ogonów i stosowania materiału wzbogacającego, ale już na dzień dzisiejszy wiadomo, że bardzo trudno będzie zrezygnować zarówno z jednego jak i z drugiego rozwiązania. Opracowany jest kwestionariusz w tej kwestii, który ma uwzględnić zarówno pozytywne jak i negatywne skutki zaprzestania obcinania ogonów i stosowania materiału wzbogacającego. Celem tych badań i kwestionariuszy jest zaprzestanie obcinania ogonów i stworzenie przewodnika dobrych praktyk dla hodowców w tym zakresie.
Delegacja z Niemiec odnosząc się do tego tematu podkreśliła, że legislacja dotycząca dobrostanu zwierząt powinna być obowiązkowa tak aby konkurencja na rynku nie została zachwiana.
Ostatnim tematem omówionym podczas posiedzenia była kwestia alternatywy dla kastracji chirurgicznej i sprawozdania ze spotkania ekspertów w tym zakresie. W tej kwestii głos zabrał ekspert z Hiszpanii streszczając w kilku zdaniach temat spotkania ekspertów, które odbyło się w styczniu tego roku w Brukseli bez udziału Komisji Europejskiej.
Małgorzata Verset - Biuro KRIR w Brukseli
