W dniach 9 i 10 lutego 2017 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w Brukseli odbyło się posiedzenie Prezydiów. Podczas pierwszego dnia Prezydium do udziału w posiedzeniu zaproszono Komisarza Hogana. W pierwszych zdaniach swojej wypowiedzi Komisarz Hogan potwierdził, że WPR musi być korzystna dla jej beneficjentów, czyli dla rolników. Dodał również, że przyszła wspólna polityka rolna (WPR) musi być odpowiednio finansowana i że uproszczenie ma kluczowe znaczenie.
Przemawiając do prezesów spółdzielni i organizacji rolniczych z całej UE, komisarz Hogan rzekł: „Chcę udostępnić rolnikom narzędzia pozwalające im na odpowiedzialne zarządzanie rynkami rolnymi, podparte odpowiednim budżetem”. Położył również nacisk na ważną rolę jaką odgrywają rolnicy będący opiekunami terenów wiejskich, podkreślając, że nikt inny nie może przejąć tego zadania.
Poparł również wiele z niedawnych deklaracji Copa-Cogeca dotyczących przyszłej WPR. Zgodził się na przykład, że ze względu na coraz bardziej ekstremalne wahania występujące na rynkach trzeba zwrócić większą uwagę na narzędzia umożliwiające rolnikom lepsze zarządzanie ryzykiem, a także pracować nad rynkami terminowymi. Potwierdził, że wymiana pokoleń to kolejny ważny aspekt, gdyż nasz sektor potrzebuje świeżej krwi i musimy ułatwić młodym ludziom start, do czego potrzebne są lepiej wymierzone środki.
Przewodniczący Copa, Martin Merrild, podkreślił, że należy zastanowić się, czy reforma WPR jest tak naprawdę potrzebna być może wystarczy jedynie zmienić to co nie działa, koncentrując się na uproszczeniu. „Mówimy tu o WPR potęgującej konkurencyjność rolników i wspierającej ich działania na rzecz zrównoważoności środowiskowej, społecznej i gospodarczej. WPR stabilizującej dochody gospodarstw i umożliwiającej inwestycje w nowoczesne technologie”.
„Musimy również zachować aktualną strukturę WPR, czyli zarówno I jak i II filar, gdyż rozwiązanie to się sprawdziło i co więcej, pozwala zaopatrywać konsumentów w zdrową, odżywczą i wysokiej jakości żywność po przystępnej cenie” - dodał.
„Kluczowym elementem jest uproszczenie obecnej polityki” - powiedział. „Staraliśmy się zrobić wszystko, by wymogi zazieleniania w ramach WPR spełniły oczekiwania, jednak ich złożoność i biurokratyczność stanowią poważny problem. Celem przyszłej WPR powinno być stworzenie wspólnej, uproszczonej, odbiurokratyzowanej polityki, lepiej dostosowanej do wyzwań przed jakimi staje sektor rolny” - dodał. „Płatności bezpośrednie - których otrzymanie zależy od spełnienia surowych wymogów środowiskowych - zwiększają stabilność i pewność sytuacji rolników w dobie wahań na rynku. Koniecznie trzeba je utrzymać” - podkreślił.
Przewodniczący Cogeca, Thomas Magnusson, zgodził się z tymi wypowiedziami, zwracając uwagę na znaczenie dalszych zachęt do rozwoju spółdzielni, dzięki którym rolnicy mogą łączyć swoje siły i wspólnie sprzedawać swoje produkty. Pan Magnusson położył nacisk na znaczenie odpowiedniego budżetu WPR i dalsze poszukiwania nowych rynków zbytu dla naszych wysokiej jakości produktów. Można by tu wykorzystać kredyty eksportowe, które ułatwiają podmiotom wkraczanie na rynki międzynarodowe - podsumował.
Wszystkie delegacje zrzeszonych organizacji rolniczych zgodziły się w kwestii silnego budżetu, zabezpieczenia dochodów rolników, rozwoju możliwości eksportowych poprzez poszukiwanie i otwieranie nowych rynków zbytu.
W drugim dniu Prezydiów o przyjęciu porządku obrad i sprawozdania z ostatniego spotkania uczestnicy posiedzenia pochylili się nad kwestiami:
- konsultacji społecznych w sprawie akcyzy stosowanej do wyrobów tytoniowych
- poprawy dostępu do nawozów mineralnych
- uproszczenia zazieleniania
- przyszłości WPR
- negocjacji handlowych i sytuacji rynkowej
- globalnej konsolidacji przedsiębiorstw w łańcuchu żywnościowym
Po uprzedniej dyskusji dokument odnoszący się do konsultacji społecznych w sektorze tytoniowym został przyjęty przez zebranych. Uczestnicy zaznaczyli, że potrzebne byłoby stworzenie organizacji w ramach wspólnej organizacji rynku (WOR) zajmującej się kwestiami tytoniu.
W kwestii dostępu do nawozów mineralnych Sekretarz Generalny nadmienił, że podczas ostatniej narady ministerialnej temat ten nie spotkał się z aprobatą. Irlandzka organizacja, która zainicjowała działania polityczne w tym zakresie zorganizowała w zeszłym miesiącu protest odnośnie dostępu i cen nawozów na poziomie krajowym. Zdaniem delegacji z Irlandii Komisja europejska powinna znieść cła i środki antydumpingowe w celu obniżenia cen środków ochrony roślin, nawozów itd.
Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, Wiktor Szmulewicz odnosząc się do kwestii dostępu do nawozów mineralnych zwrócił uwagę, że zniesienie ceł na te produkty w krótkiej perspektywie byłoby korzystne dla sektora rolnictwa. Pokreślił jednak, że w Polsce produkcja nawozów opiera się na gazie a gaz pochodzi z Rosji. W dłuższej perspektywie może to spowodować uzależnienie od nawozów z zewnątrz. Rosja chce wejść ze swoimi produktami na rynki unijne jednak uzależnienie się od Rosji jako rynku politycznego a nie gospodarczego w dłuższej perspektywie nie jest korzystne dla Unii Europejskiej. Wobec aktualnie prowadzonej polityki, kwestii embarga i innych działań należy szukać rozwiązań na rynku wewnętrznym poprzez wspieranie konkurencji i innych tego typu działań, nadmienił prezes KRIR.
W kwestii zazieleniania delegacje uczestniczące w posiedzeniu wyraźnie zaznaczyły swoją opozycję co do zakazu stosowania pestycydów proponowanego w akcie delegowanym dotyczącym uproszczeń w zazielenianiu na obszarach proekologicznych. Zdaniem uczestników posiedzenia należy zwrócić uwagę na potrzebę niezależności i wzrostu jeśli chodzi o uprawy białkowe.
Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych odnosząc się do tego tematu podkreślił, że wszelkie komplikacje w zazielenianiu są nie do przyjęcia dla rolników i utrudniają im pracę. Nadmienił również, że Copa-Cogeca powinna zwrócić się z pismem do euro posłów jeszcze przed nadzwyczajnym posiedzeniem, które odbędzie się w poniedziałek 13 lutego w Strasburgu przedstawiając argumenty tak aby propozycja ta została odrzucona.
W kwestii przyszłej WPR Copa-Cogeca podjęła dyskusję z komisarzem, która na dzień dzisiejszy jest pozytywna. Sekretariat nadmienił, że Komisja Europejska właśnie otworzyła konsultacje społeczne w sprawie „modernizacji i uproszczenia wspólnej polityki rolnej WPR”. Na kolejnym spotkaniu grupy roboczej „WPR” kwestionariusz przedstawiony przez Komisję Europejską będzie analizowany przez ekspertów. Grupa robocza przygotuje i przedstawi projekt stanowiska w którym będzie nakreślona wizja odnośnie przyszłej WPR w oparciu o kwestionariusz Komisji Europejskiej. Dokument ten zostanie w późniejszym czasie przyjęty na Prezydiach. Copa-Cogeca będzie zwracała uwagę na trzy najważniejsze komponenty WPR: wspólny rynek, obszary wiejskie i płatności bezpośrednie. Sekretariat zwrócił uwagę na fakt, że większość obywateli wyraziła swoje poparcie dla WPR w ramach poprzednio przeprowadzonego sondażu, który był reprezentatywny.
Kolejnym tematem podjętym podczas posiedzenia były kwestie handlowe. Sekretariat zwrócił uwagę, że aktualnie negocjacje handlowe na poziomie międzynarodowym są bardzo trudnym a zarazem delikatnym tematem. Wszystkie zainteresowane strony oczekują, że polityka Stanów Zjednoczonych ulegnie zmianie. Japonia jest obecnie krajem najbardziej otwartym na negocjacje handlowe ale jednocześnie przedstawiającym swoje zastrzeżenia, które są bardzo trudne do zaakceptowania przez niektórych aktorów międzynarodowych. Na negocjacje z Japonią nakładają się dodatkowo negocjacje z Argentyną gdzie szczególnie wrażliwą jest kwestia wołowiny jak również z Ukrainą, która ma otrzymać specjalne preferencje jeśli chodzi o rynek unijny. Zwracając uwagę na kwestię Ukrainy Sekretariat zaproponował możliwość zorganizowania wydarzenia i spotkania z ukraińskimi organizacjami rolniczymi w celu omówienia kwestii standardów produkcji w Unii Europejskiej, stosowania środków fitosanitarnych i sanitarnych w stosunku do panującego cały czas Afrykańskiego Pomoru Świń.
Ostatnim tematem omawianym podczas posiedzenia Prezydium była kwestia globalnej konsolidacji przedsiębiorstw w łańcuchu żywnościowym w tym niedawnego wydarzenia w sektorze środków ochrony roślin i nasion. Delegacje z Holandii, Francji i Włoch wyraziły swoje zaniepokojenie co do możliwości monopolizacji rynku nasiennego przez zaledwie kilku głównych aktorów.
Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, Wiktor Szmulewicz odnosząc się do tego tematu poparł obawy Holandii, Francji i Włoch zwracając uwagę, że nie można dopuścić do sytuacji monopolu na rynku nasion ponieważ jest to zagrożeniem różnorodności w produkcji roślinnej w całej Europie.
Sekretariat nadmienił, że temat ten zostanie omówiony podczas najbliższego posiedzenia grupy roboczej „nasiona”, która odbędzie się 7 marca br.
Małgorzata Verset - Biuro KRIR w Brukseli
