W dniu 18 i 19 lutego 2016 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w Brukseli odbyły się Prezydia Copa-Cogeca. Podczas posiedzeń omawiano następujące tematy: wymiana opinii z Josem Delbekem, dyrektorem generalnym do spraw działań w dziedzinie klimatu Komisji Europejskiej, na temat paryskiego porozumienia w sprawie zmian klimatycznych i jego skutków dla sektora rolniczego; informacja na temat obecnych i przyszłych działań Copa i Cogeca w zakresie pakietu energetyczno-klimatycznego i dyrektywy NEC; wymiana opinii z Panem Costa Golfidis, zastępcą kierownika działu Komunikacji Wewnętrznej i Zewnętrznej, DG AGRI na temat kwestionariusza DG AGRI„ Europejczycy, rolnictwo i WPR”; wyznaczenie kandydatów Copa i Cogeca do panelu biogospodarczego; Wymiana opinii z Panem Joostem Kortem, zastępcą dyrektora generalnego DG Agri, KE, na temat trudnej na rynkach rolnych, przede wszystkim w sektorze wieprzowiny i produktów mlecznych oraz środków podejmowanych przez państwa członkowskie; przyjęcie projektu odpowiedzi Copa i Cogeca na konsultacje społeczne na temat zmian dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii; przyjęcie pisma Copa i Cogeca dotyczącego dyrektywy 98/44/WE w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych; decyzje dotyczące procesu prowadzącego do ustalenia składu Prezydium Copa; informacje na temat Kongresu Rolników Europejskich, który w tym roku odbędzie się w Grecji. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w posiedzeniu Prezydiów uczestniczyli Prezes KRIR- Wiktor Szmulewicz i Dyrektor biura KRIR- Katarzyna Szczepaniak.
Sekretarz generalny zaprosił do udziału w spotkaniu Pana Josa Delbekema w ramach wymiany poglądów odnośnie paryskiego porozumienia w sprawie zmian klimatycznych i jego skutków dla sektora rolniczego. Celem porozumienia było włączenie do niego dwóch najważniejszych krajów czyli Chin i Stanów Zjednoczonych. Chiny podpisały dokument natomiast USA tego nie zrobiły. Co pięć lat sprawdzane będą rezultaty to w jaki sposób i czy wyznaczone cele zostały osiągnięte przez kraje, które podpisały porozumienie. Ważna jest przejrzystość i wiarygodne liczby, sprawienie aby państwa czuły się w obowiązku przekazywania wiarygodnych informacji. Należy nadmienić, że zmiany klimatyczne widać coraz bardziej w codziennym życiu, szczególnie jeśli chodzi o gwałtowne opady, susze złagodnienie zim. W Himalajach widać ogromne problemy z wodą. Porozumienie paryskie jest bardzo złożone i prawnie obowiązujące przez wszystkie kraje, które go podpisały. Cel wyznaczony do osiągnięcia to zatrzymanie rosnącej wciąż temperatury na poziomie 3 stopni. Szacuje się, że porozumienie to wznowi inwestycje w odnawialne energie a nawet je podwyższy. W porozumieniu mówiono również o rolnictwie i jego zadaniach były to bardzo konkretne zdania w których podkreślono, że walka ze zmianami klimatycznymi nie powinna spowodować zmniejszenia produkcji żywności dla powiększającej się populacji na całym świecie. Porozumienie paryskie jest bardzo ważne ponieważ uzupełnia i narzuca nowe standardy wobec protokołu z Kioto. Rolna rolnictwa bardzo jasno określona. Polityka w zakresie rolnictwa ma poprawić rozwój biomasy w celu sekwestracji dwutlenku węgla. Rolnictwo w tym zakresie jest niezmiernie ważnym potencjałem do złagodzenia zmian klimatycznych. Rolnictwo i leśnictwo musi się przyłączyć do zmniejszenia skutków emisji gazów.
Szwedzka delegacja z zadowoleniem przyjęła podpisanie dokumentu w Paryżu. Dzięki temu dokumentowi przed szwedzkimi rolnikami otwiera się wiele nowych możliwości szczególnie właścicieli lasów. ILUC który jest ważnym elementem tej polityki może się jednak okazać kontr produktywny, a rolnicy potrzebują konkretnych rozwiązań prawnych. Delegacja litewska podkreśliła, że doświadczenie pokazuje, że często to rolnicy muszą ponieść koszty zmian, które trzeba przeprowadzić w celu polepszenia funkcjonowania gospodarstwa. Zalesianie, aktywna gospodarka leśna, możliwość pochłaniania dużej ilości dwutlenku węgla, rolnicy muszą mieć możliwość inwestycji i nie powinni z tego tytułu rezygnować z produkcji. Wiele delegacji zwróciło uwagę, że inwestycje w gospodarstwach już zostały poczynione, podkreślano również zróżnicowanie w metodach i modelach wyliczania LULUCF, które nie dają wiarygodnych wyników. W tej kwestii istotne będą dyskusje, które w najbliższym czasie będą podjęte w Marrakeszu gdzie dojdzie do konkretnej debaty na temat metody rozliczania emisji. Należy wypracować wspólną metodologię nie tylko dla Europy ale dla całego świata, podkreślił przedstawiciel Komisji europejskiej dodając że DG Agri jest otwarta na dyskusje z innymi dyrekcjami w tym zakresie. Kraje bałtyckie i Finlandia pozytywnie odbierają porozumienie paryskie nadmieniając jednocześnie że pewne inwestycje odnośnie ograniczania emisji już zostały podjęte zwaracają uwagę na nowe technologie, które mogą zmniejszyć emisje gazów oraz na ich koszt, rentowność i skuteczność. Estonia już w latach 90tych podjęliśmy dużo wysiłków aby ograniczyć emisje. W opinii delegacji z Danii porozumienie jest dokumentem niezwykle ważnym ale rolnicy obawiają się problemów z jego wdrażaniem w życie, ponieważ bez żadnego wsparcia będzie trudno zrealizować wyznaczone cele. Sprzedaż emisji też jest bardzo istotną kwestią.
W kolejnym punkcie porządku obrad przedstawiciel Komisji Europejskiej przedstawił wyniki kwestionariusza prowadzonego przez DG AGRI „Europejczycy, rolnictwo i WPR”. Pod koniec posiedzenia przyjęto kandydatów Copa i Cogeca do panelu biogospodarczego organizowanego przez Komisję Europejską na kolejne cztery lata.
W drugim dniu Prezydium po przyjęciu porządku obrad zaakceptowano projekt odpowiedzi Copa i Cogeca na konsultacje społeczne na temat zmian dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii.
W kolejnym punkcie miała miejsce wymiana poglądów z Panem Kortem, zastępcą dyrektora generalnego DG AGRI na temat trudnej sytuacji na rynkach rolnych, przede wszystkim w sektorze wieprzowiny i produktów mlecznych oraz środków podejmowanych przez państwa członkowskie. W swojej wypowiedzi podkreślił on, że obecna sytuacja na rynku jest, przede wszystkim, wynikiem długo obowiązującego embarga (Rosja) oraz przeszkód innej natury takich jak bariery pozataryfowe. Tendencja spadkowa cen energii wpływa także na ceny towarów na rynkach światowych. Ten długi okres kryzysu doprowadził do poważnych problemów związanych z płynnością finansową rolników. Ponadto, kryzys na rynku produktów mlecznych oraz mięsa wieprzowego będzie wpływać na wszystkie rynki mięsne (mięso wieprzowe, drobiowe oraz wołowe) z powodu możliwych zmian tendencji konsumpcyjnych z jednego rodzaju mięsa na inny. Rynki pozostają zamknięte dla mięsa. Jeśli chodzi o sektor mleczarski, należy określić priorytety oraz działania krótkoterminowe. Zauważył on również, że z powodu tych trudności oraz braku elastyczności unijnego łańcucha rolno-spożywczego w zakresie poszukiwania nowych, alternatywnych rynków zbytu, ponowne otwarcie rynku rosyjskiego byłoby najlepszym rozwiązaniem, aby złagodzić presję, pod jaką znajduje się europejski sektor produktów mlecznych i wieprzowiny. W trakcie dyskusji wielokrotnie podkreślano, ze sytuacja na jednolitym rynku unijnym pokazuje także, że konieczne jest usprawnienie działania rynków produktów rolnych. Komisji Europejska podjęła niedawno decyzję dotyczącą powołania grupy zadaniowej ds. rynków rolnych. Koniecznym jest również wdrożenie rozwiązań pozwalających na monitorowanie cen produktów rolnych i spożywczych, począwszy od miejsca ich pochodzenia aż po miejsce przeznaczenia. To, w połączeniu z obserwacją kształtowania się ceny na przestrzeni całego łańcucha dostaw, pozwoli także na monitorowanie ewentualnych nadużyć ze strony dystrybutorów przeciwko rolnikom i konsumentom. Ważna jest tu rola unijnego obserwatorium, które będzie dostarczać jasnych informacji, w oparciu o które będzie można stworzyć lepiej działający łańcuch dostaw żywności. Należy także sprawdzić możliwość wykorzystania dodatkowych środków pomocy państwowej w celu rozwiązania problemów, jakie napotykają gospodarstwa rolne borykające się z trudnościami w zakresie płynności finansowej, czemu winny jest obecny kryzys rynkowy.
W swojej wypowiedzi odnoszącej się do aktualnej koniunkturze na rynkach Prezes Szmulewicz podkreślił widoczną nerwową sytuację na rynkach rolniczych w poszczególnych krajach. Zaszłości historyczne i ścieżki handlowe miały i mają nadal ogromne znaczenie i odznaczają się na możliwościach eksportowych poszczególnych krajów członkowskich. W przypadku embarga rosyjskiego krajami które są najbardziej przez to ucierpiały to kraje sąsiadujące, które od lat handlują z Rosją. Jeśli chodzi o pozycję Unii Europejskiej w tej kwestii w momencie kiedy poszczególne kraje otworzą się na negocjacje bilateralne, Rosja osiągnie swój cel, którym jest podział Unii Europejskiej.
W kwestii nadprodukcji na terenie Europy trzeba zwrócić uwagę na fakt, że rolnicy produkują więcej po to aby móc spłacić kredyty i w tym kontekście może warto byłoby się zastanowić nad kwotami na różne produkcje lub nad możliwością wysyłania żywności krajom trzecim na przykład na bliskim wschodzi w ramach pomocy humanitarnej. Sektor rolniczy w Polsce znajduje się obecnie w bardzo trudnej sytuacji i niewiele brakuje aby rolnicy wyszli na ulicę.
Następnie przyjęto projekt pisma odnoszący się do dyrektywy 98/44/WE w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych.
W kolejnym punkcie porządku obrad zatwierdzono kandydaturę Lorenzo Ramosa na stanowisko wice-przewodniczącego Copa, który zastąpi ty samym Pana Eddiego Downey’a z irlandzkiej organizacji IFA, który podał się do dymisji.
W ostatnim punkcie porządku obrad Sekretarz Generalny przedstawiła informacje odnośnie organizowanego w tym roku w Grecji. Kongres odbędzie się w Atenach 5-6-7 października bieżącego roku. Tematyki i tytuł kongresu nie zostały jeszcze sformułowane. Budżet kongresu to 200tys euro w tym około 100tys euro z zapisów, 75tys euro od sponsorów. Sekretariat liczy na obecność około 300 uczestników. Komisarz Hogan potwierdził swoją obecność pierwszego dnia Kongresu.
Małgorzata Verset - Biuro KRIR w Brukseli
