W dniach 2 i 3 czerwca 2015 roku w Rydze na Łotwie odbyły się Prezydia Copa i Cogeca. W pierwszym dniu posiedzeń w ramach porządku obrad znalazły się: wymiana poglądów z panem Janisem Duklavsem, ministrem rolnictwa Łotwy na temat uproszczeń w WPR; informacje i omówienie wyników prac grup do spraw metod pracy Copa i Cogeca i dokumentów statutowych; przyjęcie poprawek do dokumentów statutowych. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w Prezydiach wzięli udział Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz i Członek Zarządu Robert Nowak.

Na początku posiedzenia Sekretarz Generalny powitał pana Janisa Duklavsa, ministra rolnictwa Łotwy oraz wszystkich uczestników posiedzenia.

Następnie zabrał głos minister rolnictwa i przedstawił aktualny stan prac prezydencji łotewskiej. Zwrócił szczególną uwagę, że priorytetami prezydencji są reforma rolnictwa ekologicznego oraz uproszczenia WPR. Negocjacje w obydwu kwestiach są niezwykle trudne, zaznaczył, że należy pracować nad kompromisem i zadbać aby praca rolników przynosiła im zyski i rozwijała tym samym działalność przedsiębiorczą na terenach obszarów wiejskich. Zapewnił, że prezydencja utrzymuje dialog z instytucjami unijnymi w celu osiągnięcia korzystnego kompromisu dla rolnictwa europejskiego.

Następnie głos zabrał przedstawiciel francuskiej organizacji podkreślając, że rolnicy nie mają zaufania do Wspólnej Polityki Rolnej i tym samym do Europy. WPR jest niejasna i trudna do realizacji a jej wdrażanie na poziomie krajowym budzi wiele kontrowersji. Z tego powodu rolnicy, którzy są proeuropejscy stają się eurosceptykami i odsuwają się od wspólnego projektu jakim jest Europa. Obserwujemy dziś potrzebę stworzenia prawdziwego projektu dla rolnictwa europejskiego. Politycy powinni bardziej słuchać profesjonalistów reprezentujących sektor rolnictwa.

Zdaniem włoskiej organizacji Coldiretti uproszczenia WPR są bardzo istotną kwestią europejskiej polityki rolnictwa, której realizacja na dzień dzisiejszy jest wyjątkowo trudna. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj zazielenianie i sankcje związane z niedostosowaniem się przez rolników do zasad polityki unijnej.

Delegacja z Irlandii w swojej wypowiedzi zwróciła uwagę na rosnące koszty produkcji oraz na działania na poziomie europejskim na rzecz konkurencyjności, które są bardzo istotne. Należy zrobić wszystko aby ta konkurencyjność mogła się rozwijać. Przedstawiciel Irlandii podkreślił także, że deklaracja krajów europy środkowej i wschodniej na rzecz legislacji łańcucha dostaw żywności jest ważnym elementem utrzymania konkurencyjności sektora rolnictwa europejskiego.

Następnie Sekretarz Generalny podsumował prace grup do spraw metod prac Copa i Cogeca. W wyniku tych prac podjęto działania mające na celu zmienić statut co do funkcjonowania grup roboczych ich zadań oraz możliwości zacieśnienia współpracy z instytucjami europejskimi zwracając przy tym szczególną uwagę na prace Parlamentu Europejskiego. Wśród wniosków dotyczących zmian statutowych znalazła się również kwestia wyłączenia ze statutu organizacji Kongresu Rolników ale prezydencja Copa nie wyraziła zgody na realizację tego wniosku w związku z tym został on oddalony. Zgodnie z przesłankami prac grupy a dotyczącymi działań grup roboczych należy zwrócić większą uwagę na priorytety prac grupy roboczej, opracowanie strategii oraz plan jej realizacji.

W drugim dniu Prezydiów odbyło się posiedzenie Prezydium Copa.

Na wstępie spotkania przyjęto porządek obrad i sprawozdanie z ostatniego posiedzenia.  

W ramach porządku obrad drugiego dnia Prezydium podniesiono następujące kwestie: informacje na temat upraszczania WPR; handel międzynarodowy; wymiana opinii na temat innowacji w sektorze mleka UE; przyjęcie stanowiska Copa i Cogeca w sprawie dyskusji na temat dalszego uproszczenia polityki jakości; dyskusja na temat udziału Copa i Cogeca w dwóch konsultacjach dotyczących emisji gazów cieplarnianych.

W kwestii uproszczeń WPR Sekretarz Generalny przedstawił aktualny przebieg prac instytucji unijnych. Dodał również, że inicjatywy Komisarza muszą być omówione przez organizacje członkowskie Copa i Cogeca. Na posiedzeniu COM AGRI Komisarz Hogan powiedział jasno, że nie wyklucza możliwości przeglądu podstawowych aktów legislacyjnych. To może spowodować kolejne sprawozdania, wnioski i nowy proces legislacyjny mogący potrwać nawet do 36 miesięcy. Parlament Europejski zaproponował pakiet zmian. Copa-Cogeca nie poprze tego procesu.

Delegacja włoska zaobserwowała, że 40% włoskich rolników nie zdążyło złożyć wniosków. Przedłużono termin składania deklaracji do 30 czerwca br.. Jeśli w pośpiechu aby zdążyć przed upływem ostatecznej daty rolnicy złożą deklaracje z błędami będą tym samym narażeni na sankcje.

Zdaniem Sekretarza Generalnego uproszczenia dotyczące WPR mogą wejść w życie jeszcze tego roku. W zakresie wspólnej organizacji rynku WOR, Copa-Cogeca będzie chciała przedstawić swoją propozycję, będzie ona konsultowana w najbliższym czasie z organizacjami członkowskimi.

Odnosząc się do uproszczeń w WPR głos zabrał prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz. W swojej wypowiedzi podkreślił, że 2015 powinien być rokiem bez sankcji dla rolników za popełnione błędy lub niepoprawnie wypełnione deklaracje. Jest to uzasadnione faktem iż akty legislacyjne weszły w życie w momencie kiedy rolnicy już podjęli decyzje co do prac na gruntach rolnych. Nie mogą w związku z tym być karani. 2015 rok powinien być rokiem bez sankcji, rolnicy powinni być pouczeni a nie ukarani.

Przedstawiciel FNSEA również opowiedział się za wnioskiem 2015 roku bez kar. Zauważył jednak, że Komisja nie jest przekonana co do edukacyjnej formy kontroli, której mają być poddani rolnicy. Kolejne pytanie dotyczy daty wypłacania płatności bezpośrednich ponieważ fakt przedłużenia składania wniosków może spowodować, że płatności bezpośrednie będą wypłacane dużo później co będzie bardzo niekorzystne dla rolników.

Upraszczanie przepisów jest bardzo ważne i należy to robić. Potwierdzeniem tej potrzeby jest fakt, że w każdym kraju unijnym są problemy z wdrożeniem WPR. Komisja i urzędnicy nie zdają sobie sprawy jak funkcjonuje w rzeczywistości WPR. Kolejnym bardzo ważnym aspektem jest przegląd WOR, która powinna być mniej technokratyczna.

Przedstawiciele Wielkiej Brytanii zaapelowali o więcej tolerancji ze strony Komisji szczególnie jeśli chodzi o identyfikację zwierząt.

Rolnicy mają trudności w prowadzeniu ich działalności i są sfrustrowani. Ta reforma nie poprawiła ani sytuacji rolników ani ich gospodarstw. Należy przyjąć odpowiednio zrównoważoną strategię. Należy dyskutować na ten temat w Radzie i wywierać presję zarówno na Radzie jak i na Komisji Europejskiej zarówno w zakresie uproszczeń jak i sankcji i wymóc tym samym jak najwięcej elastyczności dla rolników.

Podejmując temat międzynarodowych umów handlowych, Sekretarz Generalny zaznaczył, że umowa handlowa ze Stanami Zjednoczonymi TTIP jest popierana przez Parlament Europejski. Zauważył jednak, że te rozmowy handlowe nie są priorytetem dla USA. Negocjacje zarówno z Japonią i ze Stanami Zjednoczonymi na dzień dzisiejszy stoją w miejscu. Komitety Copa-Cogeca chciałyby poprzeć umowy handlowe, na dzień dzisiejszy są dyskutowane formy poparcia dla tych przedsięwzięć z FoodDrinkEurope.

Obserwuje się również duże zainteresowanie ze strony mediów co do opinii sektora produkcji rolnej wobec negocjacji handlowych.

Przedstawiciel francuskiej organizacji jest zdania, że to Stany Zjednoczone narzucają kalendarz prac na umową handlową. Bardzo mało prawdopodobne jest podjęcie jakichkolwiek działań przez USA przed zakończeniem wyborów prezydenckich.

Nie należy jednak zapominać o innych krajach do których eksportujemy jakimi są na przykład Rosja, o tym Komisja powinna być powiadomiona. Należy myśleć o otwieraniu innych rynków dla produkcji rolnictwa europejskiego.

Co do Ukrainy to na dzień dzisiejszy wiadomo, że nie będzie można prowadzić żadnych rozmów na temat handlu jeśli w tym kraju nadal będą prowadzone działania wojenne.

W kolejnym punkcie porządku obrad Sekretarz Generalny zaprosił przewodniczącego grupy roboczej „mleko i produkty mleczne” aby przedstawił prezentację na temat innowacji w sektorze mleka. W pierwszej części prezentacji zaprezentował aktualną sytuację na rynku mleka zarówno w Europie jak i na świecie. Zwrócił przy tym uwagę na niewielki wzrost produkcji mleka w Europie około 2% w porównaniu do innych krajów. W Nowej Zelandii produkcja zwiększyła się o 2,5%, w Australii o 2,8%, w USA o 2%, a w Chinach o 6%.

W Europie poziom cen zbliża się do wysokości interwencyjnych.

Komitety Copa-Cogeca zwracają szczególną uwagę na działania grupy roboczej również praca w obserwatorium mleka na poziomie europejskim powinna polepszać identyfikację i definicję parametrów dla potencjalnych momentów kryzysowych i przyspieszyć dzięki temu reakcję Komisji.

Zdaniem delegacji z Francji należy zwrócić uwagę na funkcjonowanie łańcucha dostaw żywności a relacje w tym łańcuchu powinny być bardziej zrównoważone.

Przedstawiciele Wielkiej Brytanii zwrócili uwagę na duże wahania cen w tym sektorze co jest bardzo niekorzystne dla produkcji i nie zachęca rolników do kontynuacji pracy w tym sektorze.

Według Komisji Europejskiej sytuacja na rynku miała poprawić się do połowy tego roku teraz mówi się że poprawa nastąpi pod koniec roku.

Należy również zwrócić uwagę na fakt, że wielkie sieci handlowe negocjują coraz niższe ceny. Należy wywierać presję na Komisję w tym zakresie.

Zdaniem przewodniczącego grupy roboczej nie można dopuścić do obniżenia się poziomu produkcji mleka w Unii Europejskiej. Europa powinna utrzymać stanowisko lidera w tym sektorze produkcji rolnej.

W kolejnym punkcie porządku obrad przyjęto stanowisko Copa i Cogeca w sprawie dyskusji na temat dalszego uproszczenia polityki jakości.

Następnie omówiono ewentualny udział Komitetów Copa i Cogeca w dwóch konsultacjach jednej w sprawie emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa oraz LULUCF w kontekście ram polityki w zakresie klimatu i energii do 2030 roku oraz w sprawie przygotowania wniosku ustawodawczego dotyczącego wysiłków podjętych przez państwa członkowskie na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych w celu wypełnienia zobowiązania Unii Europejskiej w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku.

Na zakończenie posiedzenia Sekretarz Generalny podziękował przedstawicielom Łotwy za organizację Prezydiów Copa i Cogeca w Rydze, za możliwość wizyt w gospodarstwach rolnych i za gościnność z jaką zostali przyjęci uczestnicy spotkań.

Małgorzata Verset - Biuro KRIR w Brukseli