W dniu 5 lutego 2015 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca odbyło się posiedzenie Prezydium Cogeca. Na zaproszenie przewodniczącego Cogeca Pana Christiana Peesa i Sekretarza Generalnego Pana Pekki Pesonena w posiedzeniu wzięli udział Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz oraz Jan Heichel Prezes Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej.
W ramach porządku obrad omawiano: najnowsze informacje na temat pakietu Komisji Europejskiej na rzecz zatrudnienia, wzrostu i inwestycji, wymiana poglądów na temat planu działania dla sektora mleka; działania przygotowawcze w zakresie uproszczenia WPR; informacje na temat międzynarodowego handlu; informacje na temat środków ochrony roślin; przyjęcie kandydatury przedstawiciela europejskich rolników na Międzynarodowy Rok Gleby 2015; przyjęcie reakcji Copa-Cogeca na wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie pasz leczniczych; sprawozdanie grupy roboczej ad-hoc ds. metod prac Cogeca; Informacje na temat Biznes Forum Prezydencji Cogeca nt. leśnictwa; Przedstawienie publikacji Cogeca poświęconej spółdzielniom rolniczym w UE; harmonogram posiedzeń Prezydiów i Prezydencji Copa; przyjęcie wniosku KRIR o członkostwo Cogeca.
Odnosząc się do pierwszego punktu porządku obrad Sekretarz Generalny podkreślił, że plan inwestycyjny przedstawiony przez Komisję europejską jest bardzo ważnym elementem dla spółdzielni produkcji rolnej. Zauważył, że wiele projektów już zostało złożonych w ramach tego planu, niestety niewiele z nich ma związek z rolnictwem. Należy przyglądać się rozwojowi sytuacji w tej kwestii i mobilizować udział spółdzielni rolniczych z całej Europy.
W kolejnym punkcie przewodniczący Cogeca zaprezentował problematykę sektora mlecznego, jego kompleksową sytuację w związku z embargiem rosyjskim i zakończeniem kwot mlecznych. Pan Pesonen zauważył, że aktualna sytuacja destabilizuje sektor mleka i produktów mlecznych, w związku z tym Sekretariat przygotował dokument, oczekuje komentarzy na ten temat i propozycji możliwych rozwiązań, które mogłyby być wykorzystane w tym dokumencie.
W Portugalii problem w sektorze mleka pojawia się na kilku poziomach, indywidualnym, małych spółdzielni i dużych zakładów spółdzielczych.
Delegacja z Niemiec zauważyła, że zniesienie kwot mlecznych było nie do uniknięcia. Jedyną przewagą sektora jest to, że wiadomo było iż kwoty się skończą i ta gałąź produkcji powinna się do tego przygotować, ale już wiadomo, że nie ma jednego sposobu rozwiązania tego problemu, każdy kraj członkowski ma zróżnicowany rynek produkcji mleka.
Delegacja z Włoch podkreśliła, że istnieje wiele instrumentów, które mogą wesprzeć sektor produkcji mleka wszystkie możliwe instrumenty należy wykorzystać, promocje, mleko w szkole. Ale nawet biorąc pod uwagę wszystkie te instrumenty rezultaty nie będą widoczne natychmiast.
Zaproszony na posiedzenie Prezydium Cogeca Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych podkreślił, że 70% produkcji mleka w Polsce reprezentują spółdzielnie. Rolnicy czują niepokój ze względu na przekroczenie kwot i embargo Federacji Rosji, które pozbawiło ich poważnego rynku zbyt . Jeszcze nie jako pełnoprawny członek Cogeca ale zaproszony do uczestnictwa w posiedzeniu gość apeluję o wsparcie polskich działań zabiegających o możliwość rozłożenia kar za przekroczenie kwot mlecznych na raty.
W Niemczech sytuacja jest podobna do tej w Polsce. Ceny to za litr mleka 0,30euro z tendencją spadającą. Około 70% mleka jest przetwarzane przez spółdzielnie. Rosyjskie embargo uderzyło szczególnie w eksport serów, producenci ograniczają nieco produkcję, ale i tak przekroczenie kwot mlecznych będzie na wysokim poziomie. Rynek konsumpcyjny się skurczył i generalnie jest słaba. Sytuacja polityczna również nie należy do najlepszych. Ze względu na kryzys, który jednak z długodystansową perspektywą wydaje się znaleźć pozytywny rozwój należy rozwiązać problemy z krótko terminową perspektywą z użyciem dostępnych narzędzi, przyjrzeć się również działaniom w krajach bałtyckich, strukturze rynku i w inny sposób zaradzić problemom które ich spotykają.
Delegacja z Finlandii zauważyła, iż, producenci, mają duże problemy w sektorze produkcji mleka wynikające z różnych powodów, którymi są miedzy innymi: wdrażanie WPR, konsumpcja, embargo rosyjskie. Te wszystkie elementy spowodowały spadek cen mleka o ponad 20%. Zwracamy się więc z pytaniem do wszystkich zebranych, czy i jakie są możliwe rozwiązania tego problemu.
Delegacja z Łotwy, zaznaczyła, że sytuacja w sektorze mleka jest bardzo trudna, szczególnie w małych gospodarstwach. Obecne ceny mleka to 0,10euro. Rosyjskie embargo wywołało poważne skutki na naszym rynku. Rynek rosyjski był dosyć ważnym i znalezienie innego rynku wymaga czasu biorąc również pod uwagę trudność ze znalezieniem takich rynków bez budzenia konkurencji z innymi krajami członkowskimi. Jeśli jednak nie znajdziemy rozwiązania, to rolnicy przeniosą się do sąsiadów, innych krajów członkowskich.
Delegacja z Irlandii zaznaczyła, że Sekretariat Copa-Cogeca podnosi spójne działania w zakresie sektora produkcji mleka. Ceny mleka w Irlandii wynoszą 0,30euro. Spółdzielnie na rynku mleka reprezentują 90% produkcji. Są to trudne dla nich czasy. Dla Irlandii jedyną możliwością jest eksport, ponieważ nasz rynek nie jest wystarczający i nie wchłania produkcji krajowej. Należy zrobić wszystko aby spółdzielnie wspierać . Dzięki nieznacznemu spadkowi euro wobec dolara sytuacja zaczyna się nieco poprawiać i nasze produkty mogą być bardziej konkurencyjne. Ale nie zapominajmy o naszych kolegach z krajów bałtyckich gdzie cena mleka wynosi 0,10 do 0,12euro co jest naszym zdaniem bardzo trudną sytuacją i na co należy znaleźć rozwiązanie. Sytuacja geopolityczna jest bardzo trudna rozwiązania dyplomatyczne wątpliwe i na dzień dzisiejszy niewidoczne. Kary w związku z przekroczeniem kwot mlecznych nie wrócą do rolników, znajdą się w budżecie unijnym i rolnicy z nich nie skorzystają.
To jest kryzys geopolityczny, niestety rolnicy płacą za ten kryzys wysoką cenę. Mimo sankcji kryzys się nie uspokaja a brak stabilności geopolitycznej stanie się jedną z wytycznych przy podejmowaniu decyzji również w sektorze rolnym.
W Cogeca musimy zaplanować kolejne kroki, zaplanować i mówić o znaczeniu spółdzielni w produkcji mleka. W 2009 obowiązywały kwoty, ale nie rozwiązały one problemu rynkowego.
Delegacja z Włoch zauważyła, że wiele instrumentów zniknie wraz z zakończeniem kwot. Należy na ten temat rozmawiać i przekazywać informacje. Trzeba pracować nad wzmocnieniem pozycji spółdzielni i patrzeć w przyszłość z większym optymizmem.
W kolejnym punkcie porządku obrad pochylono się nad kwestią uproszczeń dotyczących WPR. Sekretarz Generalny podkreślił, że komisarz bardzo zabiega o ten temat i chce uczestnictwa Komitetów Copa-Cogeca w tej kwestii. Dyskusje na ten temat będą się odbywały podczas grupy roboczej „WPR”, rządy państw członkowskich mają zgłaszać propozycje uproszczeń. Będą to jednak zadania bardzo skomplikowane. Trwają dyskusje na temat definicji aktywnego rolnika, elementu zazieleniania, okresu przejściowego, ilości kontroli. Nie będzie kar administracyjnych w ciągu 2 pierwszych lat. Nie dotyczy to jednak możliwej utraty 30% dopłat bezpośrednich z tytułu zazieleniania. W państwach członkowskich należy określić jasno sytuację i możliwości zastosowania uproszczeń.
Spółdzielnie mogą być pośrednikami, musimy promować podział odpowiedzialności, pomiędzy rolnikami i spółdzielniami. Sytuacja prawna nie jest jasna.
Delegacja z Portugalii zaznaczyła, że, w niektórych krajach już zajmują się podziałem płatności bezpośrednich ale nie ma jasności co do przepisów wspólnotowych co powoduje niestabilną sytuację. Z jednej strony mamy przepisy wspólnotowe a z drugiej strony jest ich wdrażanie.
Delegacja z Hiszpanii odnosząc się do możliwości upraszczania podkreślił, że nie oznacza ona zniesienia WPR i wszystkich regulacji dotyczących rolnictwa.
W kolejnym punkcie porządku obrad zajęto się omówieniem kwestii negocjacji międzynarodowych. Sekretarz Generalny podkreślił, że agenda prac nad negocjacjami handlowymi jest bardzo kompleksowa. Takie produkty jak wino, mleko i produkty mleczne i inne produkty przetworzone należy szczególnie dyskutować. Stanowisko Komitetów Copa-Cogeca nie zmieni się w sposób diametralny. Jeśli chodzi o kwestię handlowych rozmów z Federacją Rosji dyskusje bilateralne nie są dobrze widziane. Rozwiązania należy znaleźć na poziomie europejskim, są to działania dyplomatyczne długo terminowe, ale tylko one mogą dać korzystne rozwiązania dla krajów członkowskich.
Zdaniem delegacji z Hiszpanii należy uniknąć podziału Europy i jakichkolwiek rozmów bilateralnych. Problem jest wywołany decyzją geopolityczną. Nie możemy dać się podzielić, nie możemy również pozwolić aby nasz rynek się skurczył. Komisja przewidując, że problem będzie przeciągał się w czasie nie chce wprowadzać żadnych dodatkowych instrumentów.
Delegacja z Włoch zauważyła, że niemieckie i włoskie organizacje z sektora warzyw i owoców, pracują w Berlinie nad możliwością rozwiązań, które zostaną przedstawione Komitetom Copa-Cogeca.
Po wymianie poglądów na temat stosowania oraz zakazu stosowania pestycydów, Sekretarz Generalny przedstawił kandydaturę Pana Mateo Bartoliniego na stanowisko ambasadora w regionie Europy na międzynarodowy rok gleby, reprezentującego Europę w FAO. Pan Bartolini, przewodniczący CEJA został przyjęty przez prezydium Cogeca na ambasadora międzynarodowego roku gleby.
W kolejnym punkcie przyjęto reakcję Copa-Cogeca na wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie pasz na rynku europejskim. Copa-Cogeca jest zdania, że wykonalność niektórych propozycji jest niemożliwa. Szwedzka organizacja LRF chciałaby dokument bardziej polityczny a mniej wchodzący w szczegóły. Sekretarz Generalny podkreślił, że dokument zostanie utrzymany z zastrzeżeniami delegacji ze Szwecji.
Następnie delegacja z Włoch przedstawiła wnioski z prac grupy roboczej ad hoc na temat metod pracy. Wśród wniosków znalazły się między innymi potrzeba wzmocnienia podejścia ekonomicznego, zapewnienie widoczności dla Cogeca poprzez przedstawienie indywidualnych komunikatów prasowych możliwość zabiegania o stanowisko przewodniczącego grupy roboczej oraz ilość kadencji, które ten przewodniczący mógłby odbyć oraz funkcji Sekretarza Generalnego i możliwości stworzenia stanowiska wice-sekretarza zajmującego się sprawami Cogeca. Przedstawiciel Włoch zapewnił, że nowe funkcjonowanie grup dialogu obywatelskiego spowodowały, że należałoby zrewidować cały system funkcjonowania i podziału miejsc pomiędzy Copa i Cogeca. Na koniec delegacja z Włoch dodała, iż należy zastanowić się nad rozwiązaniami co do organizacji, które zalegają z płaceniem składek członkowskich co może prowadzić do destabilizacji funkcjonowania Komitetów, chcemy aby system był bardziej sztywny i nie dawał możliwości niepłacenia składek. Zdaniem Pana Christiana Peesa mając na uwadze wzmocnienie stanowiska i lepszą widoczność dla Cogeca. Dodał również, że trzyletnia kadencja przewidziana dla przewodniczącego Cogeca jest zadowalająca, krótszy okres dla kadencji nie pozwoli na nawiązanie kontaktów z przedstawicielami instytucji europejskich oraz innych organizacji i z tego powodu może być mało wydajny.
Następnie przedstawiono informacje na temat konferencji UE-Ameryka Pd , która odbędzie się jesienią w Irlandii w Belfaście w tym roku. Przedstawiciel irlandzkiej organizacji UFU przedstawił informacje logistyczne i przedstawił stronę internetową, która będzie do dyspozycji organizacji członkowskich od marca tego roku.
W kolejnych dwóch punktach przedstawiono informacje na temat organizowanego w marcu forum dla organizacji Cogeca, które odbędzie się w Helsinkach oraz publikacji dokumentu na temat działań spółdzielni na poziomie europejskim. Publikacja liczy ponad 400 stron, będzie ona dostępna drogą elektroniczną i na papierze.
Następnie Sekretarz Generalny przedstawił kalendarz spotkań Copa-Cogeca na rok 2015. Zapowiedział prawdopodobną organizację kwietniowego Prezydium w Portugalii i czerwcowego w Rydze. Wszystkie informacje logistyczne, zostaną przekazane przez Sekretariat w ciągu najbliższych tygodni.
Następnie przewodniczący Cogeca Christian Pees zaprosił Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych do zabrania głosu w sprawie wniosku KRIR dotyczącego przyjęcia na pełnoprawnego członka Cogeca. Prezes Wiktor Szmulewicz podziękował za pozytywną opinię, która została wydana przez Komitet Koordynacyjny Spółdzielni w dniu 28 stycznia 2015 roku. Podkreślił, że jedyna polska organizacja KZRKiOR reprezentuje stronę usługową spółdzielni natomiast Izby reprezentują część produkcyjną, czyli około 150 spółdzielni. W obecnej sytuacji spółdzielnie potrzebują być aktywniej reprezentowane. Rozdana została krótka notatka informacyjna uzasadniająca wniosek o przyjęcie KRIR do Cogeca. Należy również przypomnieć, że w okresie powojennym spółdzielczość w Polsce była dosyć prężna w późniejszych czasach była natomiast tamowana. Na dzień dzisiejszy obserwujemy szybki rozwój grup producenckich, które wybierają formę prawną spółdzielni, szczególnie w sektorze produkcji warzyw i owoców ale też w innych gałęziach produkcji rolnej. Delegacja z Hiszpanii zapytała o dziedziny produkcji spółdzielni, które są jednostkami Izb. Następnie głos zabrał Prezes KZRKiOR, niedawno przybyły na salę, który na pytanie przewodniczącego Pana Chrystiana Pessa, czy chce zgłosić sprzeciw co do przyjęcia Krajowej Rady Izb Rolniczych w poczet członków Cogeca Pan Serafin potwierdził, że nie zgadza się aby KRIR stał się członkiem Cogeca.
Małgorzata Verset - Biuro KRIR w Brukseli
