Przywódcy świata rolnego z całej Europy spotkali się w dniach 6-8 października 2014 r. w Brukseli i przyjęli ważną deklarację, podkreślając znaczenie unijnych gospodarstw rodzinnych i spółdzielni rolniczych dla pobudzania wzrostu gospodarczego, produkcji wysokiej jakości żywności, wyżywienia świata i ochrony środowiska.

Ostrzegali jednak, podczas Kongresu, w którym wzięło udział ponad 500 osób, że żyją w burzliwych czasach. Ich zdaniem, należy w znacznym stopniu udoskonalić nową wspólną politykę rolną (WPR), m. in poprzez jej uproszczenie i wykorzystanie funduszy kryzysowych, by mogli wypełnić swój potencjał. Aby sprawnie poradzić sobie z kryzysem spowodowanym przez rosyjskie embargo nałożone na unijne produkty rolne, należy na stałe zastosować art. 222 WPR, co pozwoli organizacjom producentów na szybką reakcję.

Deklaracja podkreślająca wielorakie korzyści WPR dla europejskich gospodarstw rodzinnych i spółdzielni oraz sposoby na pełne wykorzystanie ich potencjału gospodarczego

Podczas Kongresu Europejskich Rolników 2014, zorganizowanego w trakcie Międzynarodowego Roku Rolnictwa Rodzinnego ONZ 2014, europejscy rolnicy i spółdzielnie rolnicze przyjęły deklarację podkreślającą odporność i siłę gospodarstw rodzinnych wobec kryzysu gospodarczego i innych wyzwań. Znalazły się w niej również narzędzia, których gospodarstwa te potrzebują, aby wykorzystać swój ogromny potencjał do tworzenia miejsc pracy, pobudzania wzrostu gospodarczego UE, zagwarantowania żywności wysokiej jakości, pomocy w wyżywieniu ludności na świecie oraz dbałości o środowisko.

W unijnym sektorze rolnym zatrudnienie znajduje niemal 26 mln osób, z których większość pracuje w gospodarstwach rodzinnych przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Sektor ten stanowi centrum aktywności na obszarach wiejskich, wytwarza żywność wysokiej jakości dla 500 mln europejskich konsumentów, a równocześnie dba o środowisko i różnorodność biologiczną. Produkcja rolna w UE-28 osiąga wartość ponad 400 mld euro. UE jest także największym na świecie eksporterem produktów rolnych i spożywczych, które stanowią trzy czwarte unijnego bilansu handlowego netto. Unijny sektor rolny i leśny konsekwentnie i w znacznym stopniu przyczyniają się do osiągnięcia celów strategii UE na rzecz wzrostu i zatrudnienia.

Rolnicy prowadzący gospodarstwa rodzinne i spółdzielnie rolnicze zmagają się jednak z coraz większą liczbą wyzwań, takich jak wysokie koszty produkcji, zmiana klimatu, coraz częstsze ekstremalne warunki pogodowe czy bariery handlowe. Aktualnie uderzyła w nich polityka międzynarodowa - aspekt, za który nie są odpowiedzialni. Bardzo często wywołane w ten sposób spadki cen nie są przenoszone na konsumentów, przez co dystrybutorzy i inne podmioty łańcucha mają okazję do podniesienia swoich marż, co zwiększa brak równowagi w łańcuchu rolno-spożywczym w UE.

Dlatego też apelujemy do przywódców UE o udzielenie wsparcia na rzecz badań rynku, które umożliwią znalezienie nowych rynków zbytu, a także na rzecz pobudzenia promocji eksportu.

Ponadto z powodu barier pozataryfowych UE nie może w pełni wykorzystać swojego potencjału handlowego w dziedzinie eksportu produktów rolno-spożywczych. Na przykład w sektorze warzyw i owoców z powodu barier fitosanitarnych europejskie owoce nie mogą być sprzedawane na rynku amerykańskim. Dodatkowo różne przepisy dot. etykietowania i opakowania mogą w sposób drastyczny podwyższać ceny produktów. Ta kwestia wymaga naszej uwagi.

Co więcej, nowa WPR niesie za sobą ryzyko mniejszej przejrzystości zasad, a nadmiar biurokracji zahamuje inwestycje i konkurencyjność sektora.

W celu utrzymania wymiany pokoleń wszystkie rodzaje gospodarstw rodzinnych muszą być rentowne i opłacalne. W związku z powyższym Copa-Cogeca wzywa Radę, Parlament Europejski i Komisję Europejską do potraktowania gospodarstw rodzinnych priorytetowo, zagwarantowania im niezbędnych narzędzi i ograniczenia barier handlowych. Rada, Parlament Europejski i Komisja Europejska muszą przede wszystkim zagwarantować:

• Dostęp do gruntów i zasobów naturalnych dla gospodarstw rodzinnych;
• Zwiększenie inwestycji w sektorze oraz pobudzenie badań i innowacji, przy jednoczesnym przekazywaniu wiedzy rolnikom, co zachęci ich do stosowania innowacyjnych rozwiązań;
• Stworzenie odpowiednich warunków do powoływania organizacji producentów, np. spółdzielni rolniczych, które pomogą rolnikom w prowadzeniu wspólnej sprzedaży towarów, zapewnią wyższą wartość produktów w celu zagwarantowania wyższych dochodów oraz ułatwią radzenie sobie z ekstremalnymi wahaniami na rynku;
• Odpowiednie szkolenia i wykształcenie dla rolników;
• Jednakowe wsparcie dla mężczyzn i kobiet w ich dążeniach do stworzenia godnych warunków życia dla nich samych, ich rodzin i wspólnot;
• Wsparcie dla młodych rolników, które pomoże im stawić czoła trudnościom towarzyszącym przede wszystkim rozpoczynaniu działalności;
• Uznanie roli spółdzielni rolniczych i ich wspieranie w odpowiedzi na potrzeby gospodarstw rodzinnych związane z dostępem do rynków oraz włączeniem społecznym i gospodarczym w regionach, w których działają;
• Rozwiązanie problemu nadużyć i nieuczciwych praktyk w łańcuchu żywnościowym, aby rolnicy mogli łatwiej uzyskiwać dochody z rynku;
• Rozwiązanie problemu barier pozataryfowych w handlu i uznanie oraz ochrona na całym świecie produktów objętych oznaczeniami geograficznymi (OG);
• Pomoc w walce z podrabianymi środkami spożywczymi i piractwem rolniczym;

• Wspólnotowy charakter wspólnej polityki rolnej (WPR) oraz ograniczenie biurokracji;
• Udostępnienie dodatkowych środków finansowych spoza budżetu WPR w sytuacjach kryzysowych.