Zgodnie z propozycją Komisji w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF) budżet WPR miał być zamrożony na poziomie z roku 2013, co po uwzględnieniu inflacji oznaczałoby zmniejszenie budżetu o ponad 11% w wartościach rzeczywistych. Na szczycie 7 i 8 lutego Rada zadecydowała o wprowadzeniu dodatkowych cięć w budżecie WPR w wysokości ok. 4%. Ogólnie więc, całkowity budżet WPR będzie o 15% niższy w 2020 r. w wartościach rzeczywistych w stosunku do aktualnego budżetu. Oznacza to spadek o 2% rocznie w okresie 2014 - 2020. Cięcia wprowadzone w filarze I wyniosą 14,5% (zakładając, że rezerwa kryzysowa będzie finansowana z funduszy na płatności bezpośrednie - patrz poniżej) a w filarze II 17,5% w wartościach rzeczywistych.

 

 

 

 

Rezerwa kryzysowa została zmniejszona z €3,5 miliarda zaproponowanego przez Komisję do €2,8 miliarda. Zadecydowano, że nie będzie ona oddzielnym funduszem znajdującym się poza WRF. Wręcz przeciwnie, na początku każdego roku będzie ona potrącana z płatności bezpośrednich. Jeśli w danym roku okaże się ona niepotrzebna, środki na nią przeznaczone zostaną wypłacone w postaci płatności bezpośrednich.

Państwa członkowskie będą dysponować możliwością przesuwania funduszy między filarami: 15% z filaru I do II dla wszystkich państw członkowskich oraz 10% z filaru II do I dla państw członkowskich, gdzie płatności bezpośrednie wynoszą mniej niż 90% średnich płatności UE.

Poprawiono zazielenianie, jednak w dalszym ciągu wynosi ono 30%. Trzeba umożliwić państwom członkowskim elastyczny wybór instrumentów równoważnych, a stosowanie instrumentu obszarów proekologicznych nie może prowadzić do wycofywania gruntów z produkcji oraz nieuzasadnionego spadku dochodów.

Państwa członkowskie będą dobrowolnie mogły wprowadzić pułapy płatności.

W ramach rozwoju obszarów wiejskich, który to został poddany ostrzejszym cięciom niż filar I, 16 państw członkowskich otrzymało dodatkowe środki, gdyż zmagają się one z wyjątkowymi wyzwaniami strukturalnymi lub poważnie zainwestowały w stworzenie skutecznych ram przyznawania funduszy z filaru II. Oznacza to, że płatności dla pozostałych państw członkowskich zostaną jeszcze bardziej okrojone.

Kolejne kroki

Wszyscy spoglądają teraz w stronę Parlamentu Europejskiego, który może przyjąć lub odrzucić decyzję odnośnie WRF. Eurodeputowani omówią propozycje 20/21 lutego, tajne głosowanie będzie miało miejsce jednak dopiero w kwietniu. PE ma prawo weta wobec decyzji odnośnie WRF, nie może jej jednak zmienić. Przewodniczący PE, p. Schulz wskazał, że WRF w obecnym kształcie są nie do przyjęcia, chyba że wprowadzi się elastyczność między tytułami i klauzulę rewizji. Po tym jak Rada podjęła decyzję odnośnie WRF 8 lutego, pojawiły się pogłoski, że Rada może być skłonna do podjęcia negocjacji w sprawie wprowadzenia elastyczności między poszczególnymi tytułami budżetu. Taka elastyczność może stanowić zagrożenie dla budżetu WPR.

Wydaje się, że wstępne głosowanie nad reformą WPR odbędzie się 11-14 marca na sesji plenarnej, co pozwoli na rozpoczęcie negocjacji trójstronnych, pod warunkiem, że Rada zakończy prace nas stanowiskiem w sprawie reformy WPR. Prace nad WPR nie zostaną jednak zakończone przed podjęciem ostatecznej decyzji w sprawie WRF. Organizacje ekologiczne jasno wyraziły swoje niezadowolenie ze stanowiska COMAGRI wobec zazieleniania i zasad wzajemnej zgodności. Prowadzą one lobbing wśród eurodeputowanych, nakłaniając ich do odrzucenia tego stanowiska w marcu.

Prezydencja irlandzka stara się doprowadzić do osiągnięcia porozumienia politycznego wśród ministrów rolnictwa UE odnośnie reformy WPR pod koniec marca, po czym rozpoczną się negocjacje trójstronne, a ostateczne porozumienie zostanie zawarte w czerwcu. Prezydencja zdaje sobie sprawę z tego, że jest to niezmiernie ambitny plan.

Nawet jeśli uda się osiągnąć pełne porozumienie przed przerwą wakacyjną, nowa WPR nie weszłaby w pełni w życie przed 2015 r., z okresem przejściowym w 2014 r. (Komisja Europejska przedstawi COMAGRI szczegóły ustaleń przejściowych 20/21 lutego.) Pułapy budżetowe dla WPR wprowadzone w ramach WRF obowiązywałyby jednak już w 2014 r. Wywarłoby to natychmiastowe skutki na płatności bezpośrednie; zazielenianie i inne elementy reformy WPR weszłyby jednak w życie dopiero w 2015 r.

Jeśli Parlament Europejski zawetowałby decyzję w sprawie WRF, Komisja byłaby zmuszona przedstawić nową propozycję. Jeśli nie uda się osiągnąć porozumienia, wprowadzony zostanie budżet z 2013 r. powiększony o stopę inflacji. Ze względu na wybory w Niemczech w 2013 r., wybory do Parlamentu Europejskiego w maju lub czerwcu 2014 i nową Komisję w 2015 r. możliwość osiągnięcia porozumienia w późniejszym okresie jest raczej niewielka.