22 listopada br. miało miejsce nadzwyczajne posiedzenie Prezydiów Copa-Cogeca. Z ramienia KRIR udział w nim wziął Wiceprezes KRIR Marek Borowski. Posiedzenie zostało zwołane w związku z trwającą dyskusją w Radzie Europejskiej nt. budżetu UE na lata 2014-2020. Przewodniczący Rady Europejskiej, Herman Van Rompuy, opracował projekt konkluzji w sprawie Wieloletnich Ram Finansowych, który zostanie omówiony na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 22-23 listopada 2012 (z możliwymi poprawkami).
Przewodniczący, Pan Van Rompuy w projekcie konkluzji z 13 listopada 2012 proponuje:
Całkowitą przydzieloną kwotę w wysokości 364 472 mln, czyli mniej o 5,7% niż w propozycji Komisji, wynoszącej 386 472 mln (COM(12)5339 rev.1 przy uwzględnieniu Chorwacji). Ponadto proponuje się finansowanie rezerwy na wypadek kryzysów w sektorze rolniczym z budżetu WPR poprzez cięcia w płatnościach bezpośrednich, kiedy zajdzie taka potrzeba. Sprawia to, że cięcia w budżecie WPR ogółem, w porównaniu z propozycją Komisji, wyniosą 25 miliardów euro (-6.4%).
W filarze I cięcia wyniosą 4,7%, ale mogą być większe jeszcze o 1%, jeżeli rezerwa na wypadek kryzysów w sektorze rolniczym zostanie w pełni wykorzystana. Cięcia w filarze II wyniosą 9%. Wszystkie państwa członkowskie będą miały prawo do przesunięciu do 15% środków z Filaru I do Filaru II, jak również do przekazania do 15% środków z Filaru II na Filar I.
W porównaniu z propozycją Komisji, cięcia w całkowitym budżecie UE zaproponowane przez Przewodniczącego Van Rompuya szacuje się na oko 5,8%, przy czym bardzo znaczna redukcja dotyczy Funduszu Spójności - ponad 18%.
Ponadto, propozycja Przewodniczącego Van Rompuya wprowadza następujące nowe elementy:
Filar I
Poziom i model redystrybucji wsparcia bezpośredniego - szczegóły we wszystkich państwach członkowskich dotyczące ujednolicenia we wszystkich państwach członkowskich
Art 55. „…Ten proces zostanie przeprowadzony stopniowo w ciągu 6 lat, od roku budżetowego 2015 do roku budżetowego 2020”
Określenie górnego limitu wsparcia dla dużych gospodarstw
Art 56. „Górny limit płatności bezpośrednich dla dużych beneficjentów zostanie wprowadzony przez państwa członkowskie na zasadzie dobrowolności”.
Ekologizacja płatności bezpośrednich
Art 58. „… W celu finansowania tych praktyk państwa członkowskie wykorzystają 30% rocznego pułapu krajowego, przy precyzyjnym określeniu zasad zapewniających państwom członkowskim elastyczność w odniesieniu do wyboru środków służących ekologizacji.”
Elastyczność między filarami
Poziom wyjściowy elastyczności między filarami jest zdecydowanie wyższy niż w propozycji Komisji ze wskazaniem, że:
Art 59. w I filarze: „...Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o udostępnieniu, jako wsparcie dodatkowe dla środków w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich finansowanych z EFRROW, do 15 % swoich rocznych pułapów krajowych …”, podczas gdy
Art 60. w II filarze: „...Państwa członkowskie mogą postanowić o udostępnieniu, jako płatności bezpośrednie na mocy rozporządzenia w sprawie płatności bezpośrednich, maksymalnie 15 % kwoty przydzielonej na wsparcie dla środków w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich finansowanych z EFRROW ...”
Rezerwa przeznaczona na sytuacje kryzysowe w sektorze rolniczym
Art. 66. Nowa rezerwa na wypadek kryzysów w sektorze rolniczym, która ma udzielać wsparcia w przypadku poważnych kryzysów mających wpływ na produkcję rolną lub dystrybucję produktów rolnych, bedzie finansowa z filaru I poprzez cięcia w płatnościach bezpośrednich i będzie opiewać na kwotę 2 800 mln EUR w okresie 7 lat.
Całkowitą przydzieloną kwotę w wysokości 364 472 mln, czyli mniej o 5,7% niż w propozycji Komisji, wynoszącej 386 472 mln (COM(12)5339 rev.1 przy uwzględnieniu Chorwacji). Ponadto proponuje się finansowanie rezerwy na wypadek kryzysów w sektorze rolniczym z budżetu WPR poprzez cięcia w płatnościach bezpośrednich, kiedy zajdzie taka potrzeba. Sprawia to, że cięcia w budżecie WPR ogółem, w porównaniu z propozycją Komisji, wyniosą 25 miliardów euro (-6.4%).
W filarze I cięcia wyniosą 4,7%, ale mogą być większe jeszcze o 1%, jeżeli rezerwa na wypadek kryzysów w sektorze rolniczym zostanie w pełni wykorzystana. Cięcia w filarze II wyniosą 9%. Wszystkie państwa członkowskie będą miały prawo do przesunięciu do 15% środków z Filaru I do Filaru II, jak również do przekazania do 15% środków z Filaru II na Filar I.
W porównaniu z propozycją Komisji, cięcia w całkowitym budżecie UE zaproponowane przez Przewodniczącego Van Rompuya szacuje się na oko 5,8%, przy czym bardzo znaczna redukcja dotyczy Funduszu Spójności - ponad 18%.
Ponadto, propozycja Przewodniczącego Van Rompuya wprowadza następujące nowe elementy:
Filar I
Poziom i model redystrybucji wsparcia bezpośredniego - szczegóły we wszystkich państwach członkowskich dotyczące ujednolicenia we wszystkich państwach członkowskich
Art 55. „…Ten proces zostanie przeprowadzony stopniowo w ciągu 6 lat, od roku budżetowego 2015 do roku budżetowego 2020”
Określenie górnego limitu wsparcia dla dużych gospodarstw
Art 56. „Górny limit płatności bezpośrednich dla dużych beneficjentów zostanie wprowadzony przez państwa członkowskie na zasadzie dobrowolności”.
Ekologizacja płatności bezpośrednich
Art 58. „… W celu finansowania tych praktyk państwa członkowskie wykorzystają 30% rocznego pułapu krajowego, przy precyzyjnym określeniu zasad zapewniających państwom członkowskim elastyczność w odniesieniu do wyboru środków służących ekologizacji.”
Elastyczność między filarami
Poziom wyjściowy elastyczności między filarami jest zdecydowanie wyższy niż w propozycji Komisji ze wskazaniem, że:
Art 59. w I filarze: „...Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o udostępnieniu, jako wsparcie dodatkowe dla środków w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich finansowanych z EFRROW, do 15 % swoich rocznych pułapów krajowych …”, podczas gdy
Art 60. w II filarze: „...Państwa członkowskie mogą postanowić o udostępnieniu, jako płatności bezpośrednie na mocy rozporządzenia w sprawie płatności bezpośrednich, maksymalnie 15 % kwoty przydzielonej na wsparcie dla środków w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich finansowanych z EFRROW ...”
Rezerwa przeznaczona na sytuacje kryzysowe w sektorze rolniczym
Art. 66. Nowa rezerwa na wypadek kryzysów w sektorze rolniczym, która ma udzielać wsparcia w przypadku poważnych kryzysów mających wpływ na produkcję rolną lub dystrybucję produktów rolnych, bedzie finansowa z filaru I poprzez cięcia w płatnościach bezpośrednich i będzie opiewać na kwotę 2 800 mln EUR w okresie 7 lat.
Po Posiedzeniu odbyła się konferencja prasowa, na której Przewodniczący Copa i Cogeca ostrzegali przed niemożliwymi do zaakceptowania cięciami nakładów na rolnictwo w nowej propozycji Przewodniczącego Rady w sprawie przyszłego budżetu UE na lata 2014-2020. Rolnictwo ma ogromny wkład w unijną Strategię 2020 na rzecz wzrostu i zatrudnienia, a te propozycje są z nią niezgodne i zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu oraz miejscom pracy na obszarach wiejskich UE.
Na konferencji w Brukseli Przewodniczący Copa Gerd Sonnleitner podkreślił: „Europejski sektor rolno-spożywczy zatrudnia 40 milionów osób i ma kluczowe znaczenie dla odbudowy gospodarki i stabilności w Europie. Wielu rolników i spółdzielni zaprzestaje prowadzenia działalności z powodu wysokich kosztów produkcji, których często nie odzyskują w cenach rynkowych, niekorzystnych warunków pogodowych oraz ekstremalnej zmienności rynków. Ponadto europejscy rolnicy musza spełniać wysokie normy bezpieczeństwa żywności i środowiskowe, które nie dotyczą towarów importowanych do UE. Dochody z działalności rolniczej wynoszą jedynie połowę średnich dochodów w UE, a popyt na żywność wzrasta. Najnowsze propozycje spowodowałyby znaczne cięcia w płatnościach bezpośrednich dla rolników, aż do 30% w niektórych krajach, co jest nie do przyjęcia i zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu oraz powoduje wzrost bezrobocia”.
Przewodniczący Cogeca, Christian Pèes podkreślił: „Nakłady na rolnictwo, stanowiące mniej niż 1% wydatków publicznych UE, od wielu lat stale spadają, podczas gdy kraje takie jak USA, Chiny i Brazylia wiele inwestują w sektor rolnictwa, by zachować konkurencyjność i wyżywić coraz liczniejszą populację. Nowe propozycje Wieloletnich Ram Finansowych przedłożone przez Przewodniczącego Rady Europejskiej, Hermana van Rompuya, zakładają dalsze cięcia nakładów na rolnictwo, poza cięciami proponowanymi przez Komisję Europejską, które już zmniejszają budżet WPR o 10% w wartościach rzeczywistych. Jest to nie do przyjęcia. Unijne nakłady na rolnictwo muszą być utrzymane na obecnym poziomie, by zagwarantować, że rolnicy i ich spółdzielnie będą mogli w dalszym ciągu dostarczać bezpieczną żywność 500 milionom konsumentów. Potrzebna jest również szybka decyzja w sprawie Wieloletnich Ram Finansowych oraz WPR. Rolnicy obecnie przesuwają podjęcie decyzji w sprawie produkcji i inwestycji z powodu braku pewności co do WPR. Jeżeli ta sytuacja się utrzyma, będzie miała katastroficzne skutki dla zatrudnienia w powiązanych sektorach oraz stabilności rynkowej. Przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso, wraz z wieloma posłami do Parlamentu Europejskiego, również apelował o silną, nowoczesną i konkurencyjną WPR w przyszłości, popartą solidnym budżetem. Jest to ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej w obliczu obecnego kryzysu gospodarczego.
