W dniach 16 i 17 lutego 2012 roku w siedzibie komitetów COPA-COGECA w Brukseli odbyło się wspólne posiedzenie Prezydiów. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w posiedzeniach uczestniczyli: Prezes Krajowej Rady Wiktor Szmulewicz, Delegat Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej Mirosław Borowski, Delegat Podkarpackiej Izby Rolniczej Wiesław Kubicki  oraz specjalista ds. międzynarodowych przy komitetach COPA-COGECA w Brukseli Michał Kiciński. Głównym tematem oraz wydarzeniem posiedzenia było przyjęcie przez Komitet COPA dokumentu pod tytułem „ Wspólna Polityka Rolna po roku 2013: Wstępna reakcja europejskich rolników oraz spółdzielni na wnioski ustawodawcze Komisji Europejskiej”. Niniejszy dokumenty odnosi się do proponowanych propozycji legislacyjnych poprzez Komisję Europejską odnośnie reformy Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku, który został opublikowany poprzez Komisję w październiku ubiegłego roku.

 

 

 

Wyżej wymieniony dokument, który po burzliwej dyskusji w czasie obrad, został przyjęty na posiedzeniu Prezydium w grudnia 2011r. Spore kontrowersje wywołał, szczególnie pomiędzy delegacjami reprezentującymi stare i nowe państwa członkowskie dotyczący punktu  9 dokumentu, który  odnosi się do kwestii redystrybucji dopłat bezpośrednich dla rolników europejskich, spowodowała, iż dokument być poddany dalszej negocjacji. Zatem, nowe sformułowanie punktu 9 dokumentu „Wstępna reakcja europejskich rolników oraz spółdzielni na wnioski ustawodawcze Komisji Europejskiej brzmi następująco:„Propozycja Komisji dotycząca nowego podziału płatności bezpośrednich zmierza we właściwym kierunku. Jednakże, będzie wymagała dalszych negocjacji, jako że poziom płatności obszarowych będzie w niektórych państwach członkowskich, zwłaszcza w państwach bałtyckich, nadal znacznie niższy od średniej UE. Należy zapewnić równe i sprawiedliwe traktowanie wszystkich rolników, biorąc pod uwagę fakt, że pracują oni w różnych warunkach”.

Jednak, do tego punktu Polska, Czechy oraz Słowacja zgłosiły zdanie odrębne do protokołu, w brzmieniu ustalonym podczas Posiedzenia Grupy V4 w dniu 28.11.2011 r. "Propozycje Komisji mówią o utrzymaniu głębokich różnic w płatnościach bezpośrednich pomiędzy państwami członkowskimi w związku z zezwoleniem na utrzymanie systemu płatności opranego na referencjach historycznych na wiele kolejnych lat, wraz z wprowadzeniem kolejnych długich okresów przejściowych. Jest to całkowicie sprzeczne z licznymi oficjalnymi obietnicami oraz podjętymi w przeszłości decyzjami politycznymi w sprawie zniesienia tej dyskryminacji do końca obecnego okresu budżetowego. W związku z tym wzywamy Komisję do kolejnego rozważenia tej kwestii oraz do utworzenia całkowicie nowego systemu obliczania kopert krajowych w ramach pierwszego filaru, do przyjęcia przez wszystkie państwa członkowskie. Nowy system nie może opierać się na referencjach historycznych i nie może zawierać kolejnych okresów przejściowych. Wierzymy, że jedynie w taki sposób uda nam się stworzyć prawdziwą Wspólną Politykę Rolną, na korzyść wszystkich rolników europejskich, pozbawioną jakiejkolwiek dyskryminacji."

Niniejszy dokument w formie ogólnej jednak skupiał się nad następującymi elementami odnośnie reformy Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku: instrumenty mające zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe, produktywność, zrównoważony wzrost oraz kwestia zatrudnienia w sektorze rolnym.  Odnosząc się do konieczności reformy WPR po 2013 roku,  Przewodniczący komitetu COPA Gerd Sonnleitner stwierdził, „Jeżeli sektor rolnictwa w Unii Europejskiej ma sprostać oczekiwaniom społeczeństwa w nadchodzących latach, musi zmierzyć się z dwoma głównymi wyzwaniami: po pierwsze, jak zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe w obliczu wzrastającego zapotrzebowania światowego, kurczących się zasobów gruntów i wody oraz zmian klimatu; po drugie, jak przyczynić się do tak bardzo potrzebnego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Odpowiedzią jest poprawa produkcyjności i wydajności europejskiego rolnictwa i to w sposób zrównoważony”.

Odnosząc się  jednak do proponowanych poprzez Komisję programów akcentując na rzecz ochrony środowiska, czyli tzw. „zazielenienie”, Przewodniczący Sonnleitner stwierdził ,że „Propozycja Komisji łącząca się z nakładaniem dalszych zobowiązań w zakresie środowiska na rolników, bez uwzględnienia skutków takich działań dla bezpieczeństwa żywnościowego, osłabi zdolność rolników do sprostania obecnym wzywaniom. Stosowanie tych samych trzech instrumentów (zazielenienia) w 13 milionach gospodarstw na terenie całej Unii Europejskiej nie jest najlepszą drogą do osiągnięcia korzyści środowiskowych, poza tym doprowadzi do wzrostu kosztów ponoszonych przez gospodarstwa, spadku produkcji, a także negatywnie odbije się na dochodach rolników, które już i tak są za niskie. Dlatego komitety COPA-COGECA apelują, by WPR skupiała się na instrumentach zapewniających zielony wzrost w przyszłości- instrumenty, który byłyby korzystne dla środowiska, a w tym samym czasie przyczyniałyby do utrzymanie zdolności produkcyjnej, wydajności i zatrudnienia. Powinna istnieć europejska lista instrumentów, z której rolnicy mogliby wybierać na podstawie sytuacji własnych gospodarstw”.

Włączając się do dyskusji, Przewodniczący komitetu COGECA, Paolo Bruni odniósł się do braku instrumentów na rzecz stabilizowanie rynków rolnych oraz apelował aby Komisja stworzyła mocniejsze i bardziej efektowne siatki bezpieczeństwa, aby rolnicy europejscy mogli się pewniej czuli w swoim zawodzie. Przewodniczący Bruni także domagał aby Komisja Europejska „doprowadziła do poprawy pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym, co umożliwiłoby im uzyskania wyższych dochodów z rynku.  Można ten cel osiągnąć dzięki silnym organizacjom producentów (OP), takim jak spółdzielnie”.  Podsumowując swoje wystąpienie, Przewodniczący Bruni stwierdził, że „Należy stworzyć jasną definicję OP, ich celów oraz zagwarantować „pewność prawa” w odniesieniu do wspólnotowego prawa konkurencji, tak aby mogły się zrzeszać, a przez to zwiększać efektywność rynkową. Potrzebujemy również szczególnych instrumentów, aby wyeliminować z łańcucha żywnościowego nieuczciwe praktyki handlowe prowadzące do nadużyć.”

Na koniec posiedzenia, obaj przewodniczący apelowali do Rady Ministrów Unii Europejskiej oraz Parlamentu a także Komisji Europejskiej aby dokładnie przeanalizowały i skorzystały z propozycji przyjętych poprzez Komitety COPA-COGECA, biorąc pod uwagę,” że są one oparte na mocnej Wspólnej Polityce Rolnej popartej silnym budżetem oraz są kluczowe dla zapewnienia większej dynamiki, konkurencyjności i rentowności europejskiego sektora rolnictwa, która zatrudnia 40 milionów osób i przyczynia się do walki z kryzysem gospodarczym w Europie”.

Michał Kiciński - Biuro KRIR w Brukseli