Pomoc rolnikom, którzy ponieśli straty w wyniku wystąpienia niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, to temat spotkania z wojewodami, które odbyło się w dniu 6 lipca 2016 r. w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Spotkanie zostało zorganizowane na polecenie Ministra Krzysztofa Jurgiela w ramach prac wyłonionej ze składu Zespołu Zarządzania Kryzysowego Grupy Zadaniowej ds. monitorowania suszy rolniczej i ograniczenia jej negatywnych skutków.
Za uruchamianie takiej pomocy ponosimy odpowiedzialność razem z wojewodami – powiedział otwierając spotkanie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztof Jurgiel i podkreślił, że potrzebny jest bezpośredni kontakt z wojewodami, by na bieżąco monitorować sytuację i podejmować decyzje.
Przewodniczy Grupy Zadaniowej, Podsekretarz Stanu Rafał Romanowski podkreślił, że spotkanie z wojewodami ma za zadnie wypracowanie sposobów koordynacji działań i przekazywania informacji o stratach do działającego w resorcie Centrum Zarządzania Kryzysowego. Od kilku lat susza jest zjawiskiem występującym w polskim klimacie, ale w tym roku były też gradobicia, burze i deszcze nawale, w skutek których ucierpiało wiele gospodarstw rolnych. Straty są zróżnicowane w zależności do regionu – poinformował wiceminister Romanowski i zaapelował do wojewodów o szybkie powoływanie komisji do ich szacowania.
Podsekretarz stanu poinformował o przygotowanym w ministerstwie projekcie protokołu szacowania strat, z którego już mogą korzystać komisje. Projekt ten zostanie zinformatyzowany, ujednolicony, tak aby komisje mogły szybciej dokonać oceny. Wzór protokołu będzie obowiązkowy od 2017 r.
Podczas spotkania przedstawione zostały działania, które mogą być uruchamiane w ramach reagowania na skutki negatywnych zjawisk pogodowych. Rafał Romanowski podkreślił, że po uzyskaniu danych z komisji wojewódzkich szacujących szkody zostanie przeanalizowana decyzja o możliwości uruchomiania dodatkowej pomocy w ramach działań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Agencja może wypłacić płatności dla gospodarstw rolnych, w których powstały szkody co najmniej na 70 % powierzchni upraw rolnych lub 70 % powierzchni upraw w szklarniach i tunelach foliowych. Pomoc na jedno gospodarstwo nie może być większa niż równowartość w złotych 15 tys. euro, przy czym, jeżeli straty powodują zmniejszenie dochodu z całego gospodarstwa rolnego powyżej 30 % to jest to pomoc publiczna udzielana na podstawie zgłoszenia do Komisji Europejskiej, a jeżeli straty w całym gospodarstwie nie przekraczają 30 % jest to pomoc udzielana w formie de minimis. Stawkę pomocy na 1 ha ogłasza Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie później niż 14 dni przez rozpoczęciem terminu składania do biur powiatowych ARiMR wniosków o przyznanie pomocy. Kwota pomocy podlega pomniejszeniu o 50 % dla rolników nie posiadających polisy ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, lub co najmniej 50% liczby zwierząt gospodarskich w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej.
Producenci rolni poszkodowani w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, mogą ubiegać się o kredyt preferencyjny na wznowienie produkcji rolnej, który może zostać przeznaczony na zakup m.in. kwalifikowanego materiału siewnego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin i paliwa na cele rolnicze. Podstawowym warunkiem ubiegania się o ten kredyt jest oszacowanie szkód przez komisję powołaną przez wojewodę w terminie do 2 miesięcy od dnia zgłoszenia przez producenta rolnego wystąpienia szkód, nie później jednak niż do czasu zbioru plonu głównego danej uprawy albo jej likwidacji.
Na indywidualny wniosek rolnik może otrzymać wsparcie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, w formie odroczenia terminu płatności składek i rozłożenia ich na dogodne raty, a także umorzenia w całości lub w części bieżących składek.
Z Agencji Nieruchomości Rolnych można uzyskać wsparcie w postaci odroczenia i rozłożenia na raty płatności z tytułu umów sprzedaży lub dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, a także umorzenia czynszu z tytułu umów dzierżawy. W tym celu musi jednak zostać złożony do ANR indywidualny wniosek producenta rolnego.
Pomoc w postaci ulg w podatku rolnym można otrzymać od wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. W tym celu także należy złożyć indywidualny wniosek do urzędu gminy.
Wiceminister Romanowski poinformował wojewodów, że został już przygotowany projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W projekcie określono kryteria przyznawania pomocy oraz tryb rozpatrywania wniosku, zatwierdzania umów oraz wypłaty środków. Uregulowano wysokość i zakres pomocy. Dostęp do jej formy pomocy będzie uzależniony od wysokości szkód powstałych w wyniku zdarzenia losowego. Szkody te muszą dotyczyć składnika gospodarstwa, którego odtworzenie wymaga poniesienia kosztów wchodzących w zakres kosztów kwalifikowanych. Projekt rozporządzenia został skierowany do konsultacji społecznych.
Podczas spotkania omówiona została także sytuacja pogodowa w poszczególnych województwach. Susza dotyczy obecnie 6. upraw: zbóż jarych, zbóż ozimych krzewów owocowych, truskawek roślin strączkowych i rzepaku. Najtrudniejsza sytuacja jest w uprawach pszenicy jarej, gdzie susza występuje w 703 gminach na terenie 13 województw. Najmniejszą suszę odnotowano w uprawach w rzepaku. Występuje ona w 1 proc. gmin na terenie 3 województw.
Źródło: MRiRW
