W związku z wystąpieniem Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 28 października br., przedłożonym Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi Markowi Sawickiemu za wnioskiem Dolnośląskiej Izby Rolniczej, dotyczącym możliwości włączenia województwa dolnośląskiego do programu
wsparcia specjalnego skierowanego do rolników utrzymujących krowy, resort rolnictwa negatywnie ustosunkował się do postulatu samorządu rolniczego, o czym poinformował w swojej odpowiedzi z dnia 2 grudnia. Poniżej przedstawiamy wyjaśnienia MRiRW w niniejszej sprawie.
Program Wsparcie dla rolników utrzymujących krowy w województwach Polski południowo-wschodniej został przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w związku z wejściem w życie rozporządzenia Rady (WE) Nr 73/2009, które przewiduje możliwość uruchomienia w państwach członkowskich tzw. wsparcia specjalnego. Uruchomienie wsparcia ograniczone jest ściśle wyznaczonymi celami, o których mowa w art. 68 i 69 w/w rozporządzenia. Do najważniejszych z nich należą: wsparcie produkcji rolnej, której prowadzenie ma znaczenie dla ochrony lub poprawy stanu środowiska naturalnego, poprawa jakości produktów rolnych, wprowadzenie zaostrzonych norm w zakresie dobrostanu zwierząt, dopłaty do składek z tytułu ubezpieczeń, czy wsparcie obszarów lub sektorów wrażliwych gospodarczo.
Korzystając z tej możliwości Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotował program wsparcia specjalnego dla rolników utrzymujących krowy w województwach: lubelskim, małopolskim, podkarpackim, świętokrzyskim i śląskim. Skierowanie wsparcia do rolników utrzymujących krowy ma na celu utrzymanie produkcji mleczarskiej oraz produkcji wołowiny i cielęciny w małych gospodarstwach położonych na obszarach wrażliwych gospodarczo (duże rozdrobnienie gospodarstw) oraz środowiskowo (obszary górskie).
Wsparcie specjalne dla wybranych województw wypełnia jednocześnie dwa podstawowe założenia dotyczące wsparcia specjalnego. Po pierwsze, chroni dobrze zachowane na tym obszarze zasoby przyrody i atrakcyjny krajobraz rolniczy (obszary górskie). Po drugie skierowane jest do wrażliwych gospodarczo regionów Polski. Rejon objęty wsparciem charakteryzuje się szczególnie szybkim spadkiem liczby gospodarstw zajmujących się produkcją mleka oraz pogłowia krów. W roku 2008/09 liczba dostawców mleka w tych województwach była aż o 54% niższa niż w roku 2004/05, na pozostałym obszarze Polski również odnotowano spadek liczby dostawców jednak „tylko" o 28%. W tym samym okresie odnotowano w województwach objętych programem 3% spadek produkcji mleka, podczas gdy na pozostałym obszarze Polski produkcja z przeznaczeniem na rynek wzrosła o 14%. Ponadto, jest to obszar o największym w kraju rozdrobnieniu gospodarstw, największym odsetku gospodarstw o wielkości ekonomicznej poniżej 4 ESU, oraz o PKB na jednego mieszkańca znacznie poniżej średniej krajowej.
Wybór województw południowo-wschodnich podyktowany był tym, że spełniają one oba kryteria, o których mówią przepisy wspólnotowe: są to rejony szczególnie wrażliwe gospodarczo i środowiskowo. Uruchomienie wsparcia specjalnego w 2010 r. jest uzależnione od akceptacji przedstawionych programów przez Komisję Europejską, dlatego koniecznym było ścisłe dopasowanie wsparcia do wymogów formalnych ustanowionych przez UE.
Zgodnie z art. 69 ust. 4 środki na wsparcie specjalne pochodzą z odpowiedniej redukcji krajowej koperty finansowej przeznaczonej na wypłatę jednolitej płatności obszarowej. W latach 2010 - 2012 wielkość polskiej koperty finansowej zostanie powiększona dzięki dodatkowym środkom uzyskanym w wyniku przeglądu WPR (tzw. Health Check). Koperta finansowa przeznaczona na płatności w Polsce zostanie zwiększona w okresie 3 lat o 90 min euro, a więc o 30 min euro rocznie. Dzięki wykorzystaniu dodatkowej puli środków wprowadzenie przedmiotowego wsparcia nie spowoduje zmniejszenia środków przeznaczonych na wypłatę jednolitej płatności obszarowej. Szacuje się, że program obejmie 200 tys. sztuk zwierząt przy stawce płatności na poziomie 142,5 euro/sztukę.
