Skup interwencyjny rozumiany jako mechanizm publicznej interwencji rynkowej, o której mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych - rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich – zgodnie z tym rozporządzeniem nie jest przewidziany na rynku wieprzowiny.

Interwencja publiczna, w przypadku której właściwe organy państw członkowskich skupują i przechowują produkty, aż do momentu ich zbywania dostępna jest wyłącznie dla kwalifikujących się produktów zgodnie z warunkami ustanowionymi w tym rozporządzeniu oraz w rozporządzeniach Komisji Europejskiej. Lista produktów kwalifikujących się do interwencji publicznej obejmuje pszenicę zwyczajną, pszenicę durum, jęczmień, kukurydzę, ryż niełuskany, świeżą lub schłodzoną wołowinę i cielęcinę, masło, oraz odtłuszczone mleko w proszku.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 nie przewiduje interwencji publicznej w odniesieniu do wieprzowiny. Przepisy ww. rozporządzenia przewidują wyłącznie możliwość uruchomienia przez Komisję Europejską mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny. Uruchomienie tego mechanizmu wymaga przedłożenia przez Komisję Europejską stosownego projektu rozporządzenia wykonawczego, podlegającego procedurze głosowania przedstawicieli państw członkowskich UE. Decyzja Komisji o przyznaniu dopłat do prywatnego przechowywania produktów uwzględnia średnie ceny rynkowe notowane w Unii, progi referencyjne i koszty produkcji danych produktów lub potrzebę zareagowania we właściwym czasie na szczególnie trudną sytuację na rynku lub na zmiany sytuacji gospodarczej, które mają znaczący negatywny wpływ na marże w sektorze.

Komisja Europejska w ocenie obecnego kryzysu na rynku wieprzowiny stoi na stanowisku, że mechanizm prywatnego przechowywania odsunąłby jedynie problemy rynku w czasie.  Dopłaty do prywatnego przechowywania były skuteczne, gdy były stosowane sporadycznie w przeszłości, ponieważ przechowywane mięso mogło ostatecznie zostać wyeksportowane, co w chwili obecnej byłoby utrudnione w związku z ograniczeniem eksportu wieprzowiny unijnej do Chin. Komisja Europejska podkreśla również, że mechanizm ten nie cieszy się w obecnej sytuacji szerokim poparciem samego sektora.

Niezależnie od powyższego, na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Prezes Rady Ministrów w dniu 29 września 2021 r. wydał decyzję Nr 324/R/21 w sprawie utworzenia rezerw strategicznych produktów rolno-spożywczych.

Asortyment określony ww. decyzji miał pochodzić ze świń utrzymywanych w gospodarstwach rolnych położonych na obszarze Polski objętych ograniczeniami III określonych w załączniku I do Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 roku ustanawiającego szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE. L Nr.129, str.1, z późn.zm).

W styczniu 2022 roku Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych poinformowała Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, iż na podstawie ww. decyzji Prezesa Rady Ministrów przeprowadziła postępowanie przetargowe na wybór przedsiębiorców, którzy dokonają sprzedaży mięsa wieprzowego w elementach wyprodukowanego ze świń utrzymywanych w gospodarstwach rolnych położonych na obszarze Polski objętych ograniczeniami III i świadczyć będą usługę jego przechowywania wraz z wymianą.

W wyniku przeprowadzonego postępowania pozyskano oferty od pięciu przedsiębiorców. Ich zainteresowanie przedmiotem postępowania było relatywnie małe. Zaproponowane ceny sprzedaży mięsa w elementach w złożonych ofertach i po przeprowadzonych dwukrotnie negocjacjach były rażąco wysokie, jak również uzyskane stawki za usługę przechowywania w przedmiocie postępowania nie odzwierciedlały stawek rynkowych.

Mając na uwadze powyższe, a także fakt, że wartość zadania znacząco przekroczyłaby środki finansowe przeznaczone na ten cel, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych unieważniła postępowanie przetargowe.

Powyższy tekst stanowi odpowiedź resortu rolnictwa na nasz wniosek z 16 lutego br. w sprawie uruchomienia zakupów mięsa wieprzowego lub wybranych wyrobów wieprzowych na rezerwy strategiczne przez Agencję Rezerw Strategicznych.