W odpowiedzi na pismo KRIR w sprawie interwencji na rynku trzody chlewnej >>>, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie >>> z dnia 16 sierpnia 2021 r. poinformowało co następuje:
"W kwestii cen żywca uprzejmie informuję, że rynek wieprzowiny objęty jest przepisami wspólnej polityki rolnej określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013, które (wraz z aktami wydawanymi na podstawie tego rozporządzenia) reguluje zakres i charakter środków rynkowych oraz zasady ich wdrażania i wykaz produktów objętych danym rodzajem interwencji rynkowej. Rozporządzenie to określa również kompetencje dla Komisji Europejskiej w tej materii.
W przypadku rynku wieprzowiny przepisy ww. rozporządzenia nie przewidują w ramach interwencji publicznej mechanizmu skupu interwencyjnego. W celu przywrócenia równowagi na rynku możliwe są natomiast dopłaty do prywatnego przechowywania wieprzowiny, przy czym decyzja o ich przyznaniu wymaga przedłożenia przez Komisję Europejską stosownego projektu rozporządzenia wykonawczego, które następnie podlega procedurze głosowania przedstawicieli państw członkowskich UE. Cytowane przepisy nie przyznają uprawnień do podejmowania na szczeblu krajowym decyzji o zastosowaniu mechanizmów o charakterze interwencji rynkowej, w tym np. uruchomienia skupu interwencyjnego produktów rolnych.
Niezależnie od powyższego w katalogu krajowych mechanizmów realizowanych na rynku wieprzowiny, poza środkami o charakterze bezpośredniego wsparcia finansowego producentów świń prowadzących produkcję na obszarach występowania afrykańskiego pomoru świń, może zostać wymieniona ustawa, która ma na celu przyczynienie się do łagodzenia rynkowych skutków występowania ASF, tj. ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 988).
Po spełnieniu określonych w ustawie wymagań, do zamówień na dostawy mięsa wyłącznie wieprzowego pochodzącego wyłącznie od świń utrzymywanych co najmniej 2 miesiące bezpośrednio przed ubojem w gospodarstwach rolnych położonych na obszarach objętych nakazami, zakazami lub ograniczeniami oraz innymi środkami kontroli lub ochronnymi ustanowionymi w związku z wystąpieniem ASF zgodnie z przepisami o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz z przepisami Unii Europejskiej wydanymi w tym zakresie, zwanego dalej „mięsem”, lub produktów mięsnych z mięsa, zwanych dalej „produktami mięsnymi”, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Jednym z warunków skorzystania z procedury przewidzianej w ww. ustawie jest zapewnienie przez podmioty ubiegające się o udzielenie zamówienia na mięso lub produkty mięsne, że świnie zostały nabyte po cenach netto nie niższych niż ceny zakupu netto masy poubojowej ciepłej w odpowiedniej klasie skali klasyfikacji EUROP w regionie, w którym świnie zostały nabyte, lub średnia cena netto dla wszystkich klas w masie żywej w regionie, w którym świnie zostały nabyte, opublikowanych w tygodniu poprzedzającym tydzień, w którym dokonano nabycia, w biuletynie informacyjnym Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jednostki sektora finansów publicznych, udzielając zamówień na dostawę mięsa wieprzowego lub produktów z mięsa wieprzowego, które co do rodzaju, składu lub właściwości spełniają wymagania odpowiadające lub podobne do wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie tej ustawy, w pierwszej kolejności udzielają takich zamówień na dostawy mięsa lub produktów mięsnych, o których mowa w ustawie.
Należy przy tym podkreślić, że przewidziane w ustawie rozwiązanie jest stosowane, jeżeli przedmiot zamówienia jest związany z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego, życia lub zdrowia ludzi lub wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, o których mowa w ustawie - Prawo zamówień publicznych.
W odniesieniu do bioasekuracji gospodarstw utrzymujących świnie uprzejmie informuję, że minister właściwy do spraw rolnictwa co do zasady nie ingeruje w postępowania administracyjne prowadzone przez lokalne organy Inspekcji Weterynaryjnej, nie powiadając kompetencji do takiej formy oddziaływania. Zwracam również uwagę na fakt, że przepisy prawa nie określają terminu przewidzianego na usunięcie uchybień w zakresie bioasekuracji. Niemniej jednak przypominam, że spełnianie wymogów bioasekuracji jest kluczowym elementem prewencji zawleczenia wirusa do gospodarstwa, stąd należy dążyć do jak najszybszej eliminacji braków stwierdzanych w tym zakresie przez organy Inspekcji Weterynaryjnej.
Jednocześnie przypominam, że do 27 sierpnia 2021 r. producenci rolni, którzy prowadzą gospodarstwo rolne, w którym utrzymywane są świnie – mogą składać wnioski o udzielenie pomocy o charakterze pomocy de minimis w rolnictwie na refundację 50% wydatków poniesionych w danym roku kalendarzowym na zakup mat dezynfekcyjnych, sprzętu do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów biobójczych, środków dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych, odzieży ochronnej i obuwia ochronnego oraz wydatków poniesionych na zabezpieczenie budynków, w których utrzymywane są świnie przed dostępem zwierząt domowych.
Wnioski należy składać do kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego. Formularz odpowiedniego wniosku jest dostępny na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (www.arimr.gov.pl).
Ponadto, we wrześniu 2021 r. uruchomiona zostanie kolejna edycja poddziałania 5.1 PROW „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych”. W ramach tego poddziałania można uzyskać pomoc na:
1) utworzenie lub zmodernizowanie niecki dezynfekcyjnej;
2) wyposażenie gospodarstwa rolnego w urządzenie do dezynfekcji;
3) wykonanie inwestycji mającej na celu utrzymywanie świń w gospodarstwie rolnym w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach, mających oddzielne wejścia oraz nie mających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne;
4) przebudowę lub remont pomieszczenia w chlewni lub w budynku gospodarskim funkcjonalnie powiązanym z chlewnią, tak aby w ich wyniku w tym pomieszczeniu było możliwe zdezynfekowanie się osób, które zajmują się obsługą świń, w tym zakup i montaż urządzeń do dezynfekcji obuwia szaf do przechowywania odzieży roboczej, umywalek lub pryszniców, wraz z zakupem i montażem instalacji technicznej, kosztami rozbiórki lub utylizacji pochodzących z rozbiórki materiałów szkodliwych, pod warunkiem że rozbiórka jest niezbędna w celu realizacji operacji;
5) budowę lub przebudowę magazynu do przechowywania słomy dla świń;
6) zakup i wykonanie robót związanych z posadowieniem silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie.
Z kolei w kwestii chłodni do przetrzymywania tusz odstrzelonych dzików uprzejmie informuję, że Inspekcja Weterynaryjna zakupiła łącznie ponad 1300 chłodni z przeznaczeniem do wykorzystania przez myśliwych. Od 2021 r. podjęto jednak decyzję o zaprzestaniu tego działania, w szczególności. wskutek rozstrzygnięć Komisji Europejskiej o zaprzestaniu współfinansowania zakupu chłodni już od 2020 r. Tym samym środki wydatkowane przez tę Inspekcję na ten cel w 2020 r. pochodziły wyłącznie ze środków krajowych, obciążając w istotny sposób budżet Inspekcji Weterynaryjnej.
Biorąc pod uwagę aktualny zasięg stref objętych regionalizacją z powodu ASF oraz stopień zaangażowania środków pochodzących z budżetu Inspekcji Weterynaryjnej na trudną walkę z tą chorobą oraz z innymi chorobami zakaźnymi zwierząt (w tym wysoce zjadliwą grypą ptaków), kontynuowanie partycypowania tej Inspekcji w dodatkowe inwestowanie w kontenery chłodnicze – nie jest możliwe.
Z posiadanych przeze mnie informacji wynika jednak, że zakup chłodni mógł być także realizowany w ramach dotacji w wysokości 20 mln złotych przyznanej Polskiemu Związkowi Łowieckiemu z Narodowego Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej."
