- Home
- O NAS
- INFO BRANŻOWE
- WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA
- LEGISLACJA
- MEDIA
- GALERIA
- DO POBRANIA
- KONTAKT
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi >>> resort rolnictwa wystąpił do Ministra Środowiska popierając starania samorządu rolniczego o przywrócenie programu wapnowania gleb. W piśmie MRiRW czytamy:
„Pragnę poinformować, iż podzielam pogląd Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych, że wapnowanie jest zabiegiem, który służy również ochronie środowiska, zaś produkcja rolna powinna być prowadzona na glebach o uregulowanym odczynie i odpowiedniej zawartości makro- i mikroelementów. Zakwaszenie gleb może przyczyniać się do uruchomienia procesów ich degradacji. Natomiast uregulowany odczyn gleby sprzyja lepszemu wykorzystaniu azotu i przez to może zmniejszać jego presję na środowisko, w tym jakość wód.
Szacuje się, że ok. 50% użytków rolnych wymaga uregulowania odczynu. Odczyn uważany jest za jeden z głównych czynników wpływających na formę, w jakiej metale ciężkie występują w środowisku glebowym oraz ich dostępność dla roślin. Zakwaszenie gleb zwiększa mobilność metali ciężkich w środowisku glebowym, w związku z czym mogą być one łatwiej pobierane przez rośliny uprawne. Akumulacja metali ciężkich może powodować objawy toksyczności u roślin, a nawet powodować obniżenie jakości plonów.
Konsekwencją niskiego odczynu gleb zanieczyszczonych metalami jest migracja zanieczyszczeń do wód gruntowych, nadmierne pobieranie przez rośliny czy ograniczenie aktywności mikrobiologicznej gleb wskutek toksycznego działania metali ciężkich. Wapnowanie powinno być stosowane bezwzględnie jako praktyka zmniejszająca ryzyko narażenia środowiska na oddziaływanie metali ciężkich.
Mając powyższe na uwadze wielokrotne występowałem do Pana Ministra z prośbą o propagowanie i wspieranie inicjatyw prowadzących do uruchamiania programów finansowania zabiegu wapnowania gleb tak, aby koszty były ponoszone nie tylko przez rolników, ale również przez instytucje dysponujące środkami finansowymi na poprawę stanu środowiska. W swoich wystąpieniach przedstawiałem również argumenty świadczące o pro środowiskowym charakterze wapnowania, przemawiające za traktowaniem tego działania, jako zapobiegającego degradacji środowiska.
Przedstawiając powyższe popieram starania Izb Rolniczych o przywrócenie dofinansowania wapnowania gleb na terenie całego kraju.”
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zmianę przepisów rozporządzenia MRiRW z dn. 27.10.2017 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 i zakwalifikowanie kukurydzy jako odrębnej grupy upraw resort rolnictwa przedstawił następujące stanowisko:
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi szczegółowo przeanalizowało kwestię ewentualnego wydzielenia kukurydzy, jako odrębnej grupy upraw w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone Działania rołno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020.
Na wstępie należy zaznaczyć, że podczas negocjacji PROW 2014-2020 Komisja Europejska (KE) przywiązywała szczególną wagę do zwiększenia poziomu ambicji i silniejszego ukierunkowania na presje środowiskowe praktyk wspieranych w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020. W odniesieniu do Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone, KE jednoznacznie wskazała na konieczność włączenia kukurydzy do grupy zbóż, argumentując to wzmocnieniem efektu środowiskowego. Kukurydza bowiem jest rośliną powodującą zubażanie materii organicznej w glebie (współczynnik degradacji glebowej substancji organicznej jest ujemny).
Należy podkreślić, że celem rolnictwa zrównoważonego, wspieranego w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego, jest zapobieganie ubytkowi substancji organicznej poprzez promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania. Podstawą jest odpowiednie zmianowanie i dobór roślin, optymalizacja nawożenia, co w efekcie ma spowodować korzystny efekt środowi6owy, a także przyczynić się stopniowo do zwiększenia zawartości materii organicznej w glebie.
Biorąc pod uwagę brzmienie obecnych wymogów Pakietu 1. tj.:
- zastosowanie na działce rolnej w zmianowaniu minimum trzech grup upraw w ciągu 5 lat zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego i
- zastosowanie co najmniej 4 upraw w plonie głównym w danym roku w gospodarstwie, przy czym uprawa zbóż nie może przekraczać 65% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie,
wyłączenie kukurydzy z grupy upraw zboża mogłoby osłabić efekt środowiskowy tego pakietu poprzez nadmierne uproszczenie płodozmianu (przez cztery lata na tej samej działce rolnej mogłyby być uprawiane zboża i kukurydza) oraz zmniejszenie zróżnicowania upraw w gospodarstwie w skali roku (powierzchnia upraw zbóż i kukurydzy mogłaby przekroczyć 65%). W efekcie wpływ realizacji Pakietu 1. na środowisko zostałby ograniczony.
Propozycję wyłączenia kukurydzy z grupy zbóż skonsultowano z Instytutem Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa-PIB. Instytut wskazał, że kukurydza posiada szereg cech, które uzasadniają pozostawienie jej w grupie rośliny zbożowe. Głównym powodem zaliczenia tego gatunku do wyżej wymienionej grupy jest podobieństwo technologiczne w zakresie uprawy podstawowej i przedsiewnej oraz nawożenia. Sprawia to, że kukurydza podobnie jak zboża zalicza się do gatunków wpływających negatywnie na bilans materii organicznej w zmianowaniu, a w szczególności w przypadku stosowania głębokiej uprawy płużnej. Istotnym powodem zaliczenia kukurydzy do roślin zbożowych jest także jej podatność na ważne gospodarczo choroby fuzaryjne, których efektywne zwalczanie jest bardzo trudne nawet po zastosowaniu intensywnej ochrony fungicydowej.
Zmiana proponowana przez KRIR mogłaby zostać wprowadzona jedynie w wyniku uzyskania pozytywnej opinii KE. To z kolei wiązałoby się z koniecznością przedstawienia, przez MRiRW w toku negocjacji, takiego stanowiska, z którego jasno i bezsprzecznie wynikałoby, że zmiana ta nie osłabi środowiskowego charakteru Pakietu.
W tym kontekście mając na uwadze cel jakiemu służy realizacja wymogów w ramach Pakietu 1., opinię IUNG oraz przede wszystkim stanowisko KE dotyczące konieczności włączenia kukurydzy do grupy zbóż, ustanowienie kukurydzy jako odrębnej grupy upraw nie wydaje się uzasadnionym.
W związku z wątpliwościami dotyczącymi terminów stosowania nawozów zgodnie z programem azotanowym resort rolnictwa zwraca uwagę, że możliwe jest jesienne stosowanie nawozów w sytuacjach nadzwyczajnych tj. wystąpienia niekorzystnych warunków pogodowych. Taka sytuacja wystąpiła jesienią ubiegłego roku, kiedy na skutek częstych i obfitych opadów deszczu oraz nadmiernego uwilgotnienia gleby nie dokonano w terminie zbiorów (głównie kukurydzy, buraków cukrowych i ziemniaków), a tym samym nie przeprowadzono jesiennego nawożenia.
9 listopada 2018 r. w związku z niepokojącą sytuacją na rynku zbóż (a w szczególności gryki) - zgłoszoną przez Lubelską Izbę Rolniczą, Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o interwencję w tej sprawie. Jak podaje Lubelska Izba Rolnicza, rolnicy z tego województwa sygnalizują problem niskiej ceny na skupie gryki, spowodowanej prawdopodobnie zbyt dużym importem zbóż z Ukrainy.
W środowisku przyrodniczym Polski występuje ok. 3500 gatunków roślin naczyniowych, z czego rośliny obcego pochodzenia stanowią aż 30%. Tak duży udział gatunków obcych wynika z coraz większej presji człowieka na środowisko. Jednak tylko niewielka część gatunków obcych stanowi obecnie zagrożenie dla rodzimej przyrody, są to tzw. inwazyjne gatunki obce (ok. 1,5% flory Polski).
