W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 1. marca 2022 r., do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wystąpienie do Komisji Europejskiej z wnioskiem o umożliwienie przeznaczenia powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie, wykorzystywanych na obszary i obiekty nieprodukcyjne (włączając w to grunty ugorowane), pod uprawę roślin przeznaczonych na biomasę, resort rolnictwa poinformował, że w obliczu konfliktu zbrojnego na Ukrainie, który skutkuje m.in. przerwaniem części dotychczasowych łańcuchów dostaw, należy w opinii Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi podejmować działania, mające na celu uniezależnienie się Unii Europejskiej od importu i zapewnienie jej suwerenności żywnościowej. Musi się to przełożyć także na podejście do Wspólnej Polityki Rolnej.
Na forum UE trwa dyskusja na powyższy temat, a Polska uczestniczy w niej aktywnie, wnioskując o ograniczenie niektórych wymogów obowiązkowych w ramach Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-27, m.in. w ramach warunkowości, które mogą prowadzić do ograniczenia produkcji.
Jednocześnie MRiRW zabiegało, aby już w obecnej perspektywie wprowadzić rozwiązania, które umożliwiałaby zwiększenie potencjału unijnej produkcji rolnej w obliczu konfliktu zbrojnego na Ukrainie. Na wniosek Polski i innych państw członkowskich Komisja Europejska w dniu 23.03.2022 wydała decyzję1) Komisji Europejskiej z dnia 23 marca 2022 r. umożliwiającą skorzystanie z odstępstwa od zakazu prowadzenia produkcji na ugorach w roku 2022 w ramach zazielenienia.
Zgodnie z decyzją, ugory te będzie można wykorzystać do produkcji żywności i pasz.
Decyzja umożliwi uznanie gruntów ugorowanych za odrębne uprawy w ramach dywersyfikacji upraw lub za obszary proekologiczne EFA, nawet jeśli na takich gruntach będzie prowadzona produkcja, tj. wypas, zbiór, czy uprawa.
Na ugorach objętych odstępstwem w ramach obszarów EFA będzie można stosować środki ochrony roślin.
Odstępstwo nie obejmuje ugorów z roślinami miododajnymi uznawanymi za EFA.
Obecnie w MRiRW trwają prace mające na celu wdrożenie decyzji do przepisów krajowych.
1) DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 23.3.2022 r. przewidująca odstępstwa od rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 oraz od rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 639/2014 w odniesieniu do spełniania określonych warunków dotyczących płatności z tytułu zazieleniania za rok składania wniosków 2022 C(2022)1875
