25 sierpnia br. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło swoje stanowisko na temat przekazanych przez Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych postulatów Zarządu Podkarpackiej Izby Rolniczej dotyczących sytuacji na rynku wiśni oraz zgłoszonego w tym samym piśmie samorządu rolniczego wniosku KRIR w sprawie uruchomienia specjalnej linii kredytowej i poręczeń spłaty kredytów inwestycyjnych dla grup producentów rolnych. Poniżej zamieszczamy treść niniejszego wystąpienia resortu rolnictwa.
Odnosząc się do wniosku zgłoszonego przez Zarząd Podkarpackiej Izby Rolniczej dotyczący objęcia wiśni dopłatami do powierzchni na wzór przejściowej płatności z tytułu owoców miękkich, którą stosuje się w przypadku upraw truskawek i malin MRiRW informuje, że objęcie dopłatami jakiegokolwiek nowego produktu rolnego jest przedmiotem uregulowań na poziomie Rady UE. Rada nie przeprowadza reform organizacji poszczególnych rynków rolnych na bieżąco, ale w określonych odstępach czasu. W przeciwnym razie stan prawny byłby zbyt niestabilny, a uregulowania trudne do wdrożenia. Ostatnia reforma, z jaką mieliśmy do czynienia, w trakcie której Polska podejmowała starania mające na celu przekonanie Komisji oraz innych krajów członkowskich o słuszności objęcia dopłatami wiśni i czarnej porzeczki rozpoczęła się w grudniu 2006 r. i zakończyła w połowie 2007 r. Postulat dotyczący wprowadzenia wsparcia dla produkcji owoców miękkich tj. truskawki, maliny, czarne porzeczki oraz wiśnie został zgłoszony przez Polskę już w 2004 r., na etapie przygotowywania przez Komisję założeń do ww. reformy i podtrzymywany na dalszych etapach. W związku z jednym z wniosków zamieszczonych w konkluzji prezydencji holenderskiej z dnia 16 listopada 2004 r. Komisja przygotowała w 2006 r. Sprawozdanie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczące sytuacji w sektorze owoców miękkich i wiśni przeznaczonych do przetwórstwa. W jednym z wniosków ww. sprawozdania wskazano na fakt, iż skala produkcji wiśni oraz czarnych porzeczek osiągnęła poziom, przy którym mamy do czynienia z nadmierną podażą, przekraczającą poziom popytu zgłaszanego przez przedsiębiorstwa przetwórcze. Wskazując na ten fakt, Komisja, na etapie prac nad reformą, wykluczyła możliwość objęcia wiśni oraz czarnych porzeczek przejściową płatnością z tytułu owoców miękkich, argumentując, że tego rodzaju wsparcie mogłoby pogłębić kryzysy występujące na tych rynkach.
W nawiązaniu do wniosku w sprawie uruchomienia specjalnej linii kredytowej i poręczeń spłaty kredytów inwestycyjnych dla grup producentów rolnych resort rolnictwa zawiadamia, iż zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 22, poz. 121 z późn. zm.) istnieje możliwość ubiegania się przez grupy producentów rolnych wpisanych do rejestru grup w rozumieniu przepisów o grupach producentów rolnych o preferencyjne kredyty na realizację inwestycji. Pomoc ta udzielana ze środków budżetu państwa dla grup producentów rolnych jest zgodna z wytycznymi Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013 oraz rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 70/2001 (Dz. Urz. UE L 358 z 16.12.2006, str. 3). W świetle powyżej przywołanych przepisów brak jest możliwości udzielania ze środków publicznych pomocy na inwestycje kapitałowe.
Należy mieć jednak na uwadze, że powyższe przepisy nie dotyczą grup oraz organizacji producentów owoców i warzyw. Podmioty takie w przeciwieństwie do grup producentów rolnych są powoływane na mocy przepisów o wspólnej organizacji rynków rolnych. Oznacza to, że wsparcie dla tych podmiotów ma na celu ustabilizowanie rynku, w tym m.in. zapobieganiu sytuacjom kryzysowym . Uregulowania, w których zamieszczono przepisy dotyczące grup producentów rolnych wynikają z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, co oznacza, że są to rozwiązania o charakterze strukturalnym.
Należy podkreślić, że bezpośrednim celem funkcjonowania grupy producentów owoców i warzyw jest osiągnięcie stanu, w którym podmiot ten spełnia warunki uznania jako organizacja producentów oraz uzna się jako taka organizacja (w przeciwnym wypadku podmiot musi zwrócić część lub całość uzyskanej jako grupa pomocy). Aby osiągnąć taki stan rzeczy grupy mają obowiązek realizacji tzw. planów dochodzenia do uznania.
Wsparcie jakie uzyskują grupy producentów owoców i warzyw w ramach wspólnej organizacji rynków rolnych obejmuje:
- wsparcie na założenie i funkcjonowanie grupy producentów, które wynosi odpowiednio: 10%, 10%, 8%, 6%, 4% rocznej wartości produkcji sprzedanej przez grupę, w kolejnych latach realizacji planu dochodzenia do uznania z zachowaniem limitu 100 000 € rocznie (stawka tego wsparcia jest redukowana o 50% dla wsparcia kalkulowanego od wartości produkcji sprzedanej, o którą przekroczono równowartość 1 000 000 €);
- wsparcie na pokrycie części kwalifikowanych kosztów inwestycji (od 55 do 75%) realizowanych w ramach planów dochodzenia do uznania. W Polsce wsparcie to określono na najwyższym dopuszczalnym prawodawstwem wspólnotowym poziomie tj. 75%.
Zgodnie ze stosownymi przepisami krajowymi inwestycje
realizowane z udziałem tego wsparcia to m.in. budynki i budowle oraz maszyny i
urządzenia służące do magazynowania, sortowania, mycia, przygotowania do
sprzedaży (np. pakowania), a także transportu owoców i warzyw. Zakres pomocy dla grup
producentów owoców i warzyw w ramach ww. uregulowań nie przewiduje możliwości
wspierania inwestycji związanych z przetwórstwem, ani w formie kredytów
preferencyjnych, ani w jakiejkolwiek innej.