W odpowiedzi na wniosek samorządu rolniczego dotyczący zwiększenia puli środków finansowych na dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany oraz rozszerzenia list odmian roślin, do których przysługuje dopłata o kukurydzę, MRiRW poinformowało, iż mechanizm dopłat do 1 ha powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany został wprowadzony w 2007 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia I l marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2012 r. Nr 231, poz. 633, z późn. zm.).

Według resortu, celem dopłat jest poprawa jakości produktów rolnych przez zwiększenie stosowania materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany w przypadku gatunków o dużym znaczeniu gospodarczym, dla których wymiana materiału siewnego jest na bardzo niskim poziomie.

Kierując się tymi kryteriami w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 maja 2013 r. w sprawie wykazu gatunków roślin uprawnych, do których materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany przysługuje dopłata z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany określono 3 grupy roślin: rośliny zbożowe (wymiana materiału siewnego na poziomie ok. 20%) oraz rośliny strączkowe i ziemniak (wymiana na poziomie kilku/kilkunastu %).

Przekazano, że w ostatnich kilku latach na realizację dopłat do powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany przeznacza się ponad 100 mln zł rocznie. Od początku funkcjonowania mechanizmu dopłat w latach 2007-2017 wypłacono łącznie 927 079 tys. zł. Natomiast w tym roku, zgodnie z ustawą budżetową na rok 2018, planuje się wypłacić dopłaty w kwocie 113 000 tys. zł. (łącznie w latach 2007-2018 - 1 040 079 tys. zł.).

Określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 września 2018 r. w sprawie stawek dopłat do 1 ha powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany za rok 2018 stawki są najwyższe od początku funkcjonowania mechanizmu dopłat i wynoszą 102,14 zł/ha dla zbóż, 163,42 zł/ha dla strączkowych i 510,70 zł/na dla ziemniaka.

W 2016 r. Ministerstwo Finansów przeprowadzało przegląd wydatków publicznych w obszarze dopłat z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany. Głównym celem przeglądu było zidentyfikowanie możliwości zwiększenia skuteczności i efektywności wykorzystania środków publicznych przeznaczonych na dopłaty do materiału siewnego. Rozważano możliwość zwiększenia skuteczności i efektywności dopłat przez wprowadzenie zmian regulacyjnych lub organizacyjnych. Jednym z wniosków było zwiększenie liczby oddziałów, w których można złożyć wnioski. Postulat ten został zrealizowany dzięki możliwości złożenia wniosków w ponad 300 biurach powiatowych ARiMR zamiast dotychczasowych 16 oddziałów terenowych ARR. Przegląd ma być kontynuowany w 2019 r.

Jednocześnie MRiRW zauważyło, że objęcie dopłatami powierzchni gruntów ornych obsianej lub obsadzonej materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany kukurydzy byłoby sprzeczne z kryteriami określonymi w uzasadnieniu do wprowadzenia mechanizmu dopłat.

W związku z tym poinformowano, że nie przewiduje się inicjatyw legislacyjnych w tym obszarze do zakończenia zaplanowanego przeglądu funkcjonowania mechanizmu.