Odpowiadając na wystąpienie Krajowej Rady Izb Rolniczych z 7 sierpnia 2017 r., o zmianę sposobu ustalania powierzchni gruntów do dopłat bezpośrednich i ustanowienie w oparciu o system powierzchni ewidencyjnej gruntów i deklarowaną powierzchnię działki rolnej przez rolników oraz w sprawie zawiadamiania przez ARiMR organów ścigania; Wiceminister Rolnictwa Ryszard Zarudzki poinformował jak następuje:
Odnosząc się do kwestii kierowania spraw do organów ścigania, w sprawach dotyczących płatności bezpośrednich, pragnę poinformować Pana Prezesa, iż występujące przypadki wynikają wyłącznie z obowiązujących przepisów prawa oraz wewnętrznych procedur i instrukcji i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jak zapewnia Prezes ARiMR, każdy stwierdzony przypadek nieprawidłowości poddawany jest wnikliwej analizie pod kątem uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia.
Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego (Kpk) Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.
Uzasadnione podejrzenie oznacza, że informacje bądź dane znajdujące się w posiadaniu organu pozwalają przypuszczać, że dana osoba popełniła przestępstwo. Jeżeli w wyniku analizy zostanie podjęta decyzja o skierowaniu sprawy do organów ścigania, należy (zgodnie z procedurą ARiMR) przygotować zawiadomienie o uzasadnionym podejrzenie popełnienia przestępstwa /wykroczenia. Niniejszy dokument jest przygotowany przy udziale radcy prawnego. Niemniej jednak, skierowanie sprawy do organów ścigania należy wyłącznie do kompetencji Kierownika Biura Powiatowego/Dyrektora Oddziału Regiona1nego/ Prezesa ARiMR i jest w każdym przypadku oceniane indywidualnie.
Ponadto, należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2017 r., poz. 278) kary administracyjnej z tytułu nieprzestrzegania wzajemnej zgodności nie stosuje się jeżeli wynosi ona nie więcej niż równowartość w złotych kwoty o której mowa w art. 97 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 tj. nie przekracza równości 100 euro na jednego beneficjenta w danym roku kalendarzowym.
Dodatkowo, zgodnie z art. 8 ust. 6 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 640/2014 jeżeli różnica między całkowitym obszarem zatwierdzonym a całkowitym obszarem zgłoszonym do objęcia płatnością w ramach systemów pomocy bezpośredniej lub całkowitym obszarem zgłoszonym do objęcia płatnością w ramach środka wsparcia obszarowego jest mniejsza lub równa 0,1 ha, obszar zatwierdzony uznaje się za równy obszarowi zgłoszonemu.
Wskazać należy, iż wyżej wymienione mechanizmy pozwalają Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na odstąpienie od naliczenia ewentualnych sankcji za drobne przewinienia, a tym samym zaniechaniu kierowania spraw do organów ścigania. Należy zatem przypuszczać, że pojawiające się przypadki spraw, które zostały skierowane do organów ścigania mogą wynikać z innych przyczyn, nie zawsze związanych z zawyżeniem powierzchni uprawnionej do płatności.
Odnosząc się do sytuacji w woj. śląskim, na które powołuje się Pan Prezes w swoim piśmie, przekazuję informacje otrzymane z ARiMR, z których wynika następujące.
W zakresie płatności bezpośrednich za rok 2016, na ponad 47 000 beneficjentów wnioskujących o przyznanie płatności, Kierownicy Biur Powiatowych ARiMR Śląskiego Oddziału Regionalnego ARiMR skierowali sprawy do organów ścigania z uwagi na:
- konflikt kontroli krzyżowej (deklaracja działki/powierzchni do płatności przez więcej niż jednego rolnika) - 18 postępowań;
- podejrzenie sfałszowania podpisu w celu uzyskania dopłat — 1 postępowanie;
- podejrzenie podania nieprawdziwych informacji w celu uzyskania płatności (płatności obszarowe, płatności zwierzęce, płatności dla młodych rolników) — 9 postępowań;
- brak prowadzenia działalności rolniczej na gruntach deklarowanych do płatności — 2 postępowania;
- zawyżenie deklaracji powierzchni użytkowanych rolniczo stwierdzonych na podstawie przeprowadzonych kontroli terenowych — 2 postępowania;
- przedeklarowanie powierzchni użytkowanych rolniczo (zawyżenie deklaracji) — 10 postępowań.
Natomiast w okresie od dnia 1 stycznia do 22 sierpnia 2017 r. w woj. śląskim, do organów ścigania, zgłoszone zostały zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w sprawach 106 beneficjentów. Łączna kwota wyłudzeń na jaką zostały skierowane zawiadomienia wyniosła ok. 402 tys. zł. Spośród powyższych spraw do dnia 21 sierpnia br. organy wymiaru sprawiedliwości potwierdziły wyłudzenie środków finansowych na kwotę ok. 11 tys. zł.
Odnosząc się do wniosku o zmianę sposobu ustalania powierzchni gruntów do dopłat bezpośrednich i ustanowienie jej w oparciu o system powierzchni ewidencyjnej gruntów i deklarowaną powierzchnię działki rolnej przez rolników Minister przypomniał, że szczegółowe wyjaśnienia w tym zakresie zostały przekazane KRIR w piśmie z dnia 12 maja br. znak:PB.zs.073.15.2017 oraz 4 sierpnia 2017 roku znak:PB.zs.073.15.2017.
Więcej informacji w artykule Zasady ustalania i aktualizacji powierzchni PEG – odpowiedź na wniosek KRIR
