Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że w całym kraju rozpoczęto zbiór rzepaku ozimego. Najbardziej zaawansowane są zbiory na południu Polski. Nasiona rzepaku ozimego na ogół spełniają parametry jakościowe, chociaż zdarzają się partie zanieczyszczone i o podwyższonej wilgotności, nawet do 20 proc.

Według Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, całkowity areał uprawy rzepaku (łącznie ozimego i jarego) w 2017 r. wyniesie ok. 880 tys. ha i będzie o ponad 50 tys. ha większy niż w roku poprzednim. Przy prognozowanych, wysokich plonach, przekraczających 3 t/ha, tegoroczne zbiory rzepaku mogą zwiększyć się o około jedną piątą w porównaniu z ubiegłorocznymi zbiorami. Większa podaż może przełożyć się na wzrost eksportu rzepaku o ok. 35 proc.

Należy jednak zaznaczyć, że prognozy te mogą zostać zweryfikowane poprzez zmienne w tym roku warunki pogodowe.

W czwartym tygodniu lipca br. ceny skupu rzepaku kształtowały się od 1 470 zł/t do 1 600 zł/t. Przewiduje się, iż mimo wahań związanych ze zmiennością zbiorów, ceny rzepaku do końca dekady będą wykazywały tendencję rosnącą, z uwagi na spodziewany dalszy wzrost popytu na olej rzepakowy sektora biopaliw, którego udział w krajowym zużyciu oleju rzepakowego wynosi już ok. 60 proc.

W ubiegłym roku średnie plony rzepaku w Polsce z powodu niekorzystnych warunków pogodowych w czasie wegetacji wyniosły 26,8 dt/ha i były o 5,3 proc. niższe w porównaniu ze średnimi plonami uzyskanymi w ostatnim pięcioleciu. Zbiory rzepaku  w roku 2016 zmniejszyły się do 2219 tys. ton, tj. o 10,4 proc. w porównaniu ze średnimi zbiorami uzyskanymi w ostatnim pięcioleciu.

Wyższe ubiegłoroczne ceny skupu rzepaku, bardzo korzystna relacja cen rzepaku względem pszenicy oraz brak trudności ze zbytem, w związku z utrzymującym się wysokim popytem na olej rzepakowy ze strony krajowego i europejskiego sektora biopaliw, to główne czynniki, które zadecydowały o podjęciu przez producentów rolnych decyzji o wzroście zasiewów rzepaku ozimego pod tegoroczne zbiory.

Rynek rzepaku – na świecie i w UE

W sezonie 2016/17 światowe zbiory rzepaku po raz kolejny obniżyły się. Wyniosły 63,1 mln ton i były o 1,6% mniejsze niż w sezonie poprzednim oraz o 5,8% mniejsze niż przed dwoma sezonami. Przewiduje się, że w sezonie 2017/18 globalna produkcja rzepaku wzrośnie o ok. 6% do 72,8 mln ton. Prognozowany jest wzrost zbiorów w UE-28, Kanadzie oraz w Indiach, a w Chinach spadek.

Unia Europejska jest światowym liderem w produkcji rzepaku. Jednakże niekorzystne warunki pogodowe przyczyniły się do spadku plonów rzepaku w ostatnich latach. Tym samym rok 2016 był trzecim z rzędu, w którym zbiory rzepaku w UE-28 zmalały – wyniosły 20,4 mln ton i były o 8,6% mniejsze niż w 2015 r. i o 4,6% mniejsze w porównaniu ze średnimi zbiorami uzyskanymi w ostatnim pięcioleciu (2011-2015).

Według majowej prognozy Oil World, zbiory rzepaku w UE-28 zwiększą się w 2017 r. do 21,0 mln ton (o ok. 3% r/r), w wyniku wzrostu plonów do 3,23 t/ha (o ok. 4%), przy niewielkim spadku areału uprawy (do 6,51 mln ha). W grupie czterech kluczowych producentów wzrost zbiorów rzepaku spodziewany jest w Niemczech (o ok. 4% do 4,8 mln ton), Polsce (o ok. 26% do 2,7 mln ton) i w Wielkiej Brytanii (o ok. 5% do 1,9 mln ton), przy spadku zbiorów we Francji (o ok. 3% do 4,6 mln ton), w wyniku spadku areału uprawy.

Rynek roślin oleistych

Światowa produkcja nasion oleistych wykazuje wieloletni trend wzrostowy, choć podlega wahaniom, głównie z uwagi na dużą wrażliwość roślin oleistych na warunki pogodowe. Z prognozy Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA) opublikowanej w maju br. wynika, iż zbiory roślin oleistych w sezonie 2017/18 zwiększą się o ok. 1% do ponad 572 mln ton.

W skali globalnej rośnie także popyt na żywność, pasze i energię odnawialną. Poprawa stanu wyżywienia społeczeństw, przy rosnącej liczbie ludności oraz rozwój produkcji biopaliw zwiększają bowiem popyt na oleje roślinne. Jednocześnie rozwój produkcji zwierzęcej z zastosowaniem pasz przemysłowych, zwiększa zapotrzebowanie na śruty wysokobiałkowe.

Źródło: MRiRW