W odpowiedzi na pismo Zarządu KRIR w sprawie uzyskania zezwolenia na poruszanie się kombajnem po drogach publicznych, Departament Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa poinformował, że w obecnym stanie prawnym warunki dopuszczenia pojazdu wolnobieżnego, ciągnika rolniczego, zespołu pojazdów składający się z pojazdu wolnobieżnego lub ciągnika rolniczego i przyczepy specjalnej (np. kombajnu zbożowego ze zdemontowanym hederem) do ruchu określają przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2012 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. 2015 r. poz. 305, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 66 ust. 1ustawy - Prawo o ruchu drogowym pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę. Ponadto przepis ust. 4 w art. 66 ustawy - Prawo o ruchu drogowym zabrania umieszczania wewnątrz i zewnątrz pojazdu wystających spiczastych albo ostrych części lub przedmiotów, które mogą spowodować uszkodzenie ciała osób jadących w pojeździe lub innych uczestników ruchu.
Natomiast przepisy wyżej wymienionego rozporządzenia z dnia 31 grudnia 2012 r. ( §45 ust. 1 pkt 1) określają, iż dopuszczony do uczestnictwa w ruchu pojazd wolnobieżny, ciągnik rolniczy oraz przyczepa przeznaczona do łączenia z tymi pojazdami powinny być tak zbudowane, wyposażone i utrzymane, aby wystające części, które mogą naruszać stateczność pojazdu lub zagrażać bezpieczeństwu innych uczestników ruchu, mogły być na czas jazdy zdemontowane lub złożone. Części urządzeń zamontowanych na pojeździe, wystające poza obrys pojazdu, powinny być oznakowane pasami barwy na przemian białej i czerwonej.
Przepis § 45 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia z dnia 31 grudnia 2012 r. stanowi, iż dopuszczalne jest uczestniczenie w ruchu pojazdu wolnobieżnego, ciągnika rolniczego z maszyną zawieszaną i przyczepy specjalnej o szerokości nieprzekraczającej 3 m.
W przypadku jeżeli pojazd wolnobieżny, ciągnik rolniczy albo zespół pojazdów składający się z pojazdu wolnobieżnego lub ciągnika rolniczego i przyczepy specjalnej (np. kombajn zbożowy ze zdemontowanym hederem) spełnia wyżej wskazane warunki dopuszczenia pojazdu do ruchu, wynikające z ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz rozporządzenia z dnia 31 grudnia 2012 r., a jego szerokość przekracza 3 m, ale nie przekracza szerokości 3,5 m, to zgodnie z art. 64b ustawy - Prawo o ruchu drogowym możliwe jest uzyskanie zezwolenia kategorii II na przejazd takiego pojazdu jako pojazdu nienormatywnego.
Natomiast w przypadku jeżeli pojazd wolnobieżny, ciągnik rolniczy albo zespół pojazdów składający się z pojazdu wolnobieżnego lub ciągnika rolniczego i przyczepy specjalnej nie spełnia przywołanych wyżej warunków wynikających z ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz rozporządzenia z dnia 31 grudnia 2012 r. (np. kombajn zbożowy z zamontowanym hederem), to w myśl przepisów art. 71 ust. 1 i 3 ustawy - Prawo o ruchu drogowym nie jest dopuszczony do ruchu po drogach publicznych.
Zezwolenie kategorii II (zgodnie art. 64b ustawy - Prawo o ruchu drogowym) jest wydawane na przejazd nienormatywnego pojazdu wolnobieżnego, ciągnika rolniczego albo zespołu pojazdów składającego się z pojazdu wolnobieżnego lub ciągnika rolniczego i przyczepy specjalnej. Zezwolenie kategorii II wydaje starosta, właściwy ze względu na siedzibę wnioskodawcy albo miejsce rozpoczęcia przejazdu, po uiszczeniu opłaty, w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.
Zezwolenie kategorii II wydaje się na wniosek podmiotu wykonującego przejazd (np. rolnika). Do wniosku podmiot ten dołącza dowód wniesienia opłaty za wydanie zezwolenia. Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 22 czerwca 2012 r. w sprawie zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych (Dz. U. poz. 764). Natomiast wysokość opłaty określają przepisy rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 28 marca 2012 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego (Dz. U. poz. 366), zgodnie z którymi wysokość opłaty za wydanie zezwolenia kategorii II wynosi 100 zł ( 1 pkt 2 rozporządzenia).
Starosta wydaje zezwolenie kategorii li, na blankiecie zezwolenia kategorii II (zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 6 do wyżej wymienionego rozporządzenia z dnia 22 czerwca 2012 r.), na okres 12 miesięcy, wskazując w nim podmiot wykonujący przejazd (np. rolnika) oraz pojazd, którym będzie wykonywany przejazd.
W przedmiotowej kwestii zezwolenia kategorii II na przejazd pojazdu nienormatywnego (np. kombajnu zbożowego) należy wskazać również, że zgodnie z przepisami art. 64 ust. 3 i załącznikiem nr 1 do ustawy - Prawo o ruchu drogowym, zezwolenie kategorii II uprawnia wskazany w nim pojazd nienormatywny do ruchu po drogach publicznych, z wyjątkiem ekspresowych i autostrad.
Wobec powyższego Departament Transportu Drogowego odnosząc się do wskazanych w piśmie KRIR nieprawidłowości w wydawaniu zezwoleń na przejazd pojazdu nienormatywnego (np. kombajnu zbożowego) wskazuje, iż zgodnie z przywołanymi powyżej przepisami, określającymi ruch pojazdów nienormatywnych oraz wydawanie zezwoleń na przejazd tych pojazdów po drogach publicznych, nie występują wymagania podawania szczegółów dotyczących trasy i godziny przejazdu pojazdu nienormatywnego poruszającego się po drogach publicznych na podstawie zezwolenia kategorii II, wydawanego przez starostę.
