W związku z docierającymi do Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa informacjami o zainteresowaniu, polskich producentów i eksporterów towarów pochodzenia roślinnego, nowymi rynkami zbytu, Główny Inspektor zwraca uwagę na specyficzne rozwiązania fitosanitarne funkcjonujące w wielu państwach trzecich w obszarze wymagań importowych.
Z uwagi na brak ściśle ustalonych fitosanitarnych wymagań importowych, w systemach wielu państw trzecich (np.: Chiny, Kanada, kraje Ameryki Łacińskiej), istnieje wymóg dokonania oceny zagrożenia agrofagiem (PRA), celem oszacowania ryzyka związanego z importem poszczególnych towarów z określonych krajów i ewentualnego ustalenia wymagań importowych w takich przypadkach. Ocena taka jest przeprowadzana przez władze tych państw trzecich, przed dopuszczeniem eksportu danego towaru z poszczególnych państw eksportujących, na podstawie stosownych informacji i danych przekazanych przez państwa eksportujące. Przekazywane, na wniosek potencjalnych eksporterów, przez państwa trzecie odrębne kwestionariusze z reguły są różne zakresowo dla poszczególnych towarów. Zawierają one, poza informacjami odnoszącymi się do organizacji i zadań urzędowej służby oraz krajowego systemu nadzoru nad zdrowiem roślin, pytania dotyczące takich zagadnień jak m.in. technologia produkcji w kraju i/lub gospodarstwach, z których będzie realizowany eksport; stosowane w kraju/poszczególnych gospodarstwach praktyki i procedury związane z danym produktem, łącznie ze zbiorem, magazynowaniem i pakowaniem; skala produkcji, dane geograficzne i meteorologiczne; ogólne (powszechnie dostępne) informacje o agrofagach mogących potencjalnie wystąpić na danym asortymencie (tj. np.: biologia, drogi rozprzestrzeniania, szkodliwość itp.); zasady ochrony roślin (w tym stosowane środki ochrony roślin) upraw, z których będą pochodziły eksportowane roślin i produkty roślinne, i in.
Dane tego typu daleko wykraczają poza kompetencje i zadania ustawowe Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i w tym zakresie, w gestii i interesie zainteresowanego podmiotu leży dołożenie wszelkich starań w celu właściwego przygotowania odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszach analizy ryzyka. Dlatego też, w każdym przypadku, zachęcam zainteresowane osoby do podjęcia współpracy przy wypełnieniu kwestionariusza z instytutami branżowymi, uczelniami czy stowarzyszeniami producentów/handlowców. Ze swej strony, Inspekcja, jako oficjalny właściwy organ, współdziała także w przekazywaniu dokumentacji do służb ochrony roślin państw trzecich. Współpraca i działania takie były podejmowane od wielu lat na rzecz wielu eksporterów dla różnych towarów i do różnych państw trzecich.
Ustalenie zasad eksportu w przedmiotowych przypadkach (wymóg dokonania PRA) jest zazwyczaj procesem długotrwałym, wielowątkowym, wymagającym zaangażowania wielu instytucji. Ostateczna decyzja, co do możliwości i warunków eksportu towarów, jest przeprowadzana przez władze państw trzecich przed dopuszczeniem eksportu danego towaru z poszczególnych państw eksportujących i jest procesem niezależnym od Inspekcji. Zazwyczaj też jest procesem rozciągniętym w czasie. Powyższe kwestie należy uwzględnić przy prowadzeniu rozmów handlowych.
Źródło: PIORIN
