20 kwietnia 2023 r. Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, mając na uwadze pismo Podlaskiej Izby Rolniczej, przy którym przekazano wniosek Walnego Zgromadzenia PIR, wystąpił do Sekretarza Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Edwarda Siarki o podjęcie działań umożliwiających wznowienie gospodarki leśnej na terenie Lasów Gospodarczych Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcza Białowieska”.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z dnia 12 kwietnia 2023 r. przekazało następujące informacje odnośnie Funduszy Europejskich dla Rybactwa:
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 15 marca 2023 r. realizujące wniosek przyjęty podczas XV Posiedzenia Krajowej Rady Izb Rolniczych VI Kadencji w dniu 22 lutego 2023 r. o objęcie produktów spożywczych importowanych z Ukrainy szczegółowymi badaniami pod względem zawartości pozostałości pestycydów, antybiotyków i GMO resort rolnictwa przedstawił następującą odpowiedź:
"Urzędowej kontroli granicznej w punktach kontroli granicznej podlegają wszystkie przesyłki zwierząt i towarów pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na teren Unii Europejskiej (UE) z krajów trzecich wymienione w art. 47 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 2017/6251), tj. zwierzęta oraz produkty pochodzenia zwierzęcego, materiał biologiczny, produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego, siano i słoma oraz środki spożywcze zawierające zarówno produkty pochodzenia roślinnego, jak i produkty przetworzone pochodzenia zwierzęcego („produkty złożone”).
Szczegółowy wykaz gatunków zwierząt i towarów podlegających weterynaryjnej kontroli granicznej w punkcie kontroli granicznej (BCP) znajduje się w załączniku do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2021/6322).
Każda przesyłka podlega kontroli dokumentacji, natomiast kontrole identyfikacji i kontrole bezpośrednie są przeprowadzane zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 2019/21293), które określa podstawowe poziomy częstotliwości kontroli identyfikacyjnych i kontroli bezpośrednich zwierząt, produktów pochodzenia zwierzęcego, materiału biologicznego, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, produktów pochodnych, siana i słomy oraz produktów złożonych, z uwzględnieniem informacji dotyczących ryzyka związanego z kategoriami zwierząt lub towarów i dostępnych ocen naukowych. Kontrole te są monitorowane i koordynowane poprzez unijny system TRACES, który służy jako narzędzie analizy ryzyka. W ramach kontroli bezpośredniej pobierane są wyrywkowo próby do badań w laboratoriach urzędowych w ramach krajowego planu monitoringu pozostałości leków weterynaryjnych, zanieczyszczeń mikrobiologicznych oraz skażeń radioaktywnych.
Dodatkowo, osoba odpowiedzialna za przesyłkę, z wyprzedzeniem co najmniej jednego dnia roboczego, ma obowiązek dokonania wcześniejszego powiadomienia właściwych organów w punkcie kontroli granicznej o przybyciu tych przesyłek poprzez wypełnienie i przedłożenie odpowiedniej części dokumentu CHED do systemu IMSOC.
Po przeprowadzeniu kontroli urzędowych, w tym kontroli dokumentacji i, w razie potrzeby, kontroli identyfikacyjnej i kontroli bezpośredniej, właściwe organy podejmują decyzję w odniesieniu do każdej przesyłki produktów pochodzenia zwierzęcego, wskazując w niej, czy przesyłka spełnia wymogi przepisów, a w odpowiednich przypadkach – stosownej procedury celnej. W przypadku, gdy przesyłka nie spełnia wymagań przywozowych, nie zostaje wydana zgoda na jej wwóz na terytorium UE, towar nie zostaje dopuszczony do obrotu, a przesyłka zostaje odesłana do państwa pochodzenia lub poddana zniszczeniu na koszt osoby odpowiedzialnej za przesyłkę.
Należy również zauważyć, że w przypadku podejrzenia niezgodności przesyłek z odpowiednimi przepisami np. w zakresie pozostałości substancji niedozwolonych, właściwe organy przeprowadzają kontrole urzędowe w celu potwierdzenia lub wyeliminowania takiego podejrzenia. Jeżeli właściwe organy mają powody podejrzewać nieuczciwe lub oszukańcze praktyki ze strony podmiotu odpowiedzialnego za przesyłkę lub jeżeli kontrole urzędowe dają powody do podejrzeń, że miało miejsce poważne lub wielokrotne naruszenie odpowiednich przepisów, w stosownych przypadkach nasilają one kontrole urzędowe przesyłek o takim samym pochodzeniu lub zastosowaniu.
Ponadto organy te powiadamiają Komisję i państwa członkowskie UE poprzez system TRACES o swojej decyzji o przeprowadzaniu wzmożonych kontroli urzędowych oraz podają powody swojej decyzji. Zgłoszenie takich naruszeń podlega ocenie przez służby Komisji Europejskiej, w wyniku której na wszystkie państwa członkowskie może zostać nałożony obowiązek przeprowadzania szczegółowych kontroli kolejnych przesyłek pochodzących z tego samego źródła. Tak więc w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z państw trzecich takie pełne kontrole są przeprowadzane zgodnie z przepisami UE i są realizowane w praktyce.
Dodatkowo, w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia niezgodności w odniesieniu do przesyłek przywożonych z państw trzecich właściwe organy podejmują odpowiednie działania zgodnie z art. 137 i 138 rozporządzenia (UE) nr 2017/6251), w tym przypadku również mogą zostać wprowadzone „kontrole wzmożone” lub ograniczenie lub zakaz wprowadzania do obrotu, przemieszczania, wprowadzania na terytorium Unii lub wywozu poszczególnych zwierząt i towarów.
W odniesieniu do kontroli produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do obrotu w UE w roku bieżącym, do dnia 31 marca br. graniczne inspektoraty weterynarii na granicy PL-UA wykonały 3292 kontroli. Pobrano próbki do badań urzędowych w kierunku m.in. skażeń radioaktywnych, skażeń mikrobiologicznych i pozostałości leków weterynaryjnych. Uzyskane wyniki nie wskazują na jakiekolwiek nieprawidłowości.
Mając na uwadze powyższe, przesyłki żywności pochodzenia zwierzęcego pochodzące z Ukrainy przeznaczone do wprowadzenia na terytorium Polski są poddawane urzędowej kontroli w punktach kontroli granicznej zgodnie z ww. przepisami.
Natomiast odnosząc się do prośby objęcia produktów spożywczych importowanych z Ukrainy szczegółowymi badaniami pod względem GMO, uprzejmie informuję, że organem urzędowej kontroli żywności właściwym do wykonywania czynności dotyczących żywności genetycznie zmodyfikowanej (GMO), w tym również żywności wprowadzanej na rynek UE z państw trzecich jest Główny Inspektor Sanitarny.
Główny Inspektor Sanitarny jest właściwy również w zakresie kontroli żywności pochodzenia roślinnego. W związku z powyższym, ewentualne wnioski dotyczące objęcia produktów spożywczych importowanych z Ukrainy szczegółowymi badaniami pod względem GMO oraz żywności pochodzenia roślinnego, powinny być kierowane do tego organu."
W dniu 12 kwietnia 2023 r. Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Roberta Telusa w sprawie podjęcia natychmiastowych działań mających na celu ochronę polskiego rolnictwa i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego Polski, przekazując co następuje:
W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu KRIR z 13 marca 2023 r. w sprawie możliwości zmiany granic niektórych obszarów Natura 2000, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Andrzej Szweda-Lewandowski przedstawił następujące stanowisko:
"Sieć obszarów Natura 2000 funkcjonuje w oparciu o przepisy prawa unijnego, tj. przepisy dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, w myśl których Polska jest zobligowana, aby wyznaczyć na swoim terytorium obszary Natura 2000. W polskim porządku prawnym ww. przepisy zostały wdrożone za pomocą ustawy o ochronie przyrody, która reguluje zasady wyznaczania i ochrony obszarów Natura 2000, a także przewiduje możliwość zmian granic oraz likwidacji obszaru Natura 2000.
Zgodnie z art. 27a ust. 3 ustawy o ochronie przyrody zmiana granic lub likwidacja obszaru Natura 2000 następuje, jeżeli jest to uzasadnione naturalnymi zmianami stwierdzonymi w wyniku monitoringu i nadzoru, o którym mowa w art. 31 ww. ustawy, oraz po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej.
Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej, opartymi o dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, deklasyfikacja obszaru (tj. jego zmniejszenie albo likwidacja) jest możliwa, gdy jest uzasadniona jedną z poniższych przesłanek:
1) Wykazano tzw. pierwotny błąd naukowy (dany teren nie ma obecnie i nie miał nigdy walorów uzasadniających włączenie go do sieci Natura 2000),
2) naturalne zmiany (naturalne zmiany, np. związane ze zmianami klimatu lub działalnością sił natury, spowodowały utratę walorów danego terenu),
3) konsekwencje związane z zastosowaniem art. 6 ust. 4 dyrektyw 92/43/EWG (realizacja przedsięwzięcia mogącego znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000).
Szczegółowo powyższe kwestie omówiono w dokumencie roboczym Komisji Europejskiej De-designation of sites or part of sites – Conditions & Justification (Doc Nadeg 19-05-03).
Wobec powyższego należy wskazać, że istnieją wprawdzie procedury umożliwiające zmniejszenie obszaru Natura 2000, a nawet jego całkowitą likwidację, przy czym każdorazowo wymaga to szczegółowego uzasadnienia w odniesieniu do wyżej przedstawionych przesłanek z uwzględnieniem kwestii związanych z zarządzaniem danym obszarem. Należy także podkreślić, że wszelkie zmiany takie wymagają zgody Komisji Europejskiej, która ocenia propozycje w tym zakresie."