Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. W ramach konsultacji społecznych Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych przekazał pismem z 13 czerwca 2024 r. poniższą opinię samorządu rolniczego:
Krajowa Rada Izb Rolniczych negatywnie ocenia zaproponowany art. 10 ust. 3 w brzmieniu: „3. W skład powiatowej rady rynku pracy wchodzą:
- osoby powoływane przez starostę z każdej spośród działających na terenie powiatu terenowych struktur organizacji związkowych i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego;
- jeden przedstawiciel powiatowej rady działalności pożytku publicznego;
- jeden przedstawiciel ośrodka wsparcia ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 36 ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej, prowadzącego działalność na terenie powiatu;
- jeden przedstawiciel organizacji rolników, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 8 października 1982 r o społeczno-zawodowych organizacjach rolników;
- jeden przedstawiciel pracodawców z regionu lub reprezentant organizacji okołobiznesowej;
- jeden przedstawiciel powiatowych jednostek OHP, wskazany przez komendanta wojewódzkiego OHP".
Z przepisów tych bowiem wynika, że wykluczono z Rady Rynku Pracy — tak ważnego organu opiniodawczo-doradczego Starosty w sprawach kształtowania lokalnego rynku pracy - przedstawicieli izb rolniczych, na co jako przedstawiciele samorządu rolniczego nie możemy się zgodzić. Bowiem z przepisów art. 3 ustawy z dnia 8 października 1982 r o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. tj. z 2024 poz. 263) wynika, że: „Społeczno-zawodowymi organizacjami rolników, zwanymi dalej „organizacjami rolników" są: 1) kółka rolnicze; 2) (uchylony) 3) rolnicze zrzeszenia branżowe; 4) związki rolników, kółek i organizacji rolniczych; 5) związki rolniczych zrzeszeń branżowych."
Obwiązujące przepisy art. 23 ust. 3 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy (Dz.0 z 2024 poz. 475 ze zm.) stanowią: „3. W skład powiatowej rady rynku pracy wchodzą osoby powoływane przez starostę spośród działających na terenie powiatu terenowych struktur każdej organizacji związkowej i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego, społeczno-zawodowych organizacji rolników, w tym związków zawodowych rolników indywidualnych i izb rolniczych oraz organizacji pozarządowych zajmujących się statutowo problematyką rynku pracy. ".
Dlatego też w art. 10 ust. 3 pkt 4 projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia należy uzupełnić o przedstawiciela izb rolniczych i nadać następujące brzmienie temu przepisowi: „ 4) jeden przedstawiciel organizacji rolników, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 8 października 1982 r o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz jeden przedstawiciel izb rolniczych, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych; ".
Niezależnie od powyższego, pozytywnie ocenia się zaproponowanie przepisów, na podstawie których pomocą objęte zostaną osoby nieaktywne zawodowo, zniesienie powiązania osoby bezrobotnej z urzędem pracy ze względu na miejsce zameldowania, wprowadzenie możliwości udzielania pożyczki edukacyjnej oraz dofinansowania dla przedsiębiorców zatrudniających osoby poszukujące pracy, które osiągnęły wiek emerytalny ale nadal chcą pracować (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn).
Samorząd rolniczy pozytywnie również ocenia przepis wprowadzający objęcie pomocą powiatowych urzędów pracy w zakresie osób biernych zawodowo oraz rolników. Zgodnie z projektem rolnicy, którzy posiadają nieruchomość rolną o powierzchni ponad 2 ha i nie mają regularnych dochodów, będą mogli starać się o status bezrobotnego. Dotychczas było to utrudnione, rolnicy nie mogli zarejestrować się jako bezrobotni i nie mogli korzystać ze wsparcia oferowanego przez urzędy pracy. Dzięki zaproponowanym w projekcie zmianom rolnicy będą mieli szansę na zdobycie nowych umiejętności.
Natomiast wątpliwości budzi projektowany przepis dotyczący funkcjonowania w trakcie kadencji systemu rotacyjnego dla przewodniczących Rady Rynku Pracy, wojewódzkich rad rynku pracy oraz powiatowych rad rynku pracy. Zgodnie bowiem z projektowanymi przepisami art.11 ust. 1-3: „Przewodniczący Rady Rynku Pracy, wojewódzkich rad rynku pracy oraz powiatowych rad rynku pracy są wybierani rotacyjnie zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy składu rady, spośród członków rady. 2. Wybór kolejności przewodniczenia w radzie uzgadniają członkowie rady, dążąc do zapewnienia możliwości przewodniczenia radzie jak największej liczbie przedstawicieli organów i organizacji powołanych w skład rady. 3. Kadencja przewodniczącego rady trwa od 6 do 12 miesięcy i jest ustalana w momencie jego wyboru". Wybrany przewodniczący, w opinii samorządu rolniczego, powinien kierować Radą przez całą kadencję, chyba że sam zrezygnuje. Rotacyjność na stanowisku przewodniczącego Rady może nie służyć dobrze funkcjonowaniu Rad.
