W odpowiedzi na wniosek Rady ds. Młodych Rolników przy KRIR w sprawie napływu produktów rolnych z Ukrainy, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z dnia 09.03.2024 r. informuje, że w połowie kwietnia 2023 r. wprowadzono zakaz importu pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika z Ukrainy do Polski, a od 16.09.2023 r., także niektórych produktów ich przetwórstwa (mąka pszenna, śruty, otręby, makuchy rzepakowe). Zakaz obowiązuje do odwołania.
Dozwolony jest wyłącznie tranzyt ww. produktów z Ukrainy przez terytorium Polski, pod warunkiem, że tranzyt ten zakończy się w portach morskich w Gdańsku, Gdyni, Świnoujściu, Szczecinie lub Kołobrzegu lub poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tranzyt ukraińskich produktów przez terytorium Polski jest szczegółowo monitorowany przez Krajową Administrację Skarbową (m.in. geolokalizatory), po to aby produkty te faktycznie docierały do miejsc przeznaczenia poza terytorium Polski.
Ponadto prowadzony jest obecnie przegląd procedur kontrolnych produktów rolno-spożywczych na granicy z Ukrainą, realizowanych przez służby celne, Inspekcję Weterynaryjną, Państwową Inspekcję Sanitarną i Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, w celu uszczelnienia tych kontroli i zapewnienia, że towary te są dokładnie na granicy sprawdzane. Stoimy na stanowisku, że postulowane przez Komisję Europejską czy Ukrainę przyspieszenie przeprowadzania kontroli granicznych nie może skutkować obniżeniem ich standardów i wzrostem potencjalnego zagrożenia dla bezpieczeństwa konsumentów.
Jednocześnie w odpowiedzi na działania Polski i innych krajów UE o podobnym stanowisku, 31 stycznia br. Komisja Europejska zaproponowała zmianę przepisów dotyczących zawieszenia ceł przywozowych i kontyngentów na ukraiński wywóz do UE (ATM) na kolejny rok (tj. od 6 czerwca 2024 r. do 5 czerwca 2025 r.), tak aby wzmocnić ochronę wrażliwych unijnych produktów rolnych. Dla produktów takich jak np. cukier, jaja, drób – zaproponowała limit na bezcłowy przywóz - hamulec bezpieczeństwa, który ustabilizuje import do UE z Ukrainy na średnim poziomie z lat 2022 i 2023. Oznacza to, że w przypadku przekroczenia tej wielkości importu, wprowadzone zostaną ponownie cła importowe. Propozycje te idą w dobrym kierunku, niemniej jednak Polska zgłasza na forum UE postulaty ich dalszej modyfikacji, aby proponowany mechanizm jeszcze lepiej chronił wrażliwe sektory. Postulujemy m.in. przyjęcie innego okresu referencyjnego (2019-2021 lub 2020-2022) zamiast proponowanego przez KE okresu 2022-2023, co spowodowałoby obniżenie progu, powyżej którego następuje przywrócenie przez Komisję ceł.
W kwestii importu z Ukrainy alkoholu etylowego informujemy, że Polska od 2021 r. jest eksporterem netto alkoholu etylowego (CN 2207 oraz CN 2208 9091 i CN 22089099). W 2023 r. eksport alkoholu wyniósł 209 mln l alkoholu 100%, a import 163 mln l alkoholu 100%. Największym dostawcą jak i odbiorcą alkoholu etylowego są Niemcy, z którymi Polska ma dodatnie saldo w handlu zagranicznym tym towarem.
Pomimo, że Polska jest importerem netto alkoholu etylowego wielkość przywozu tego produktu utrzymuje się na poziomie 8 mln litrów alkoholu 100%/rok, co oznacza, że stanowi on 4,5% przywozu alkoholu etylowego do Polski.
Natomiast w przypadku importu z Ukrainy do Polski koncentratu soku jabłkowego (KSJ) informuję, że wyniósł 37,3 tys. ton (całkowity import KSJ wyniósł 55,3 tys. ton).
W 2023 r. przywieziono do Polski 35,7 tys. ton KSJ (tj. o 35% mniej rok do roku), w tym z Ukrainy – 19,2 tys. ton (tj. o 49% mniej rok do roku). Import z Ukrainy stanowił 54% całkowitego importu KSJ do Polski.
W tabeli załączonej do pism, MRiRW przekazuje dane dotyczące importu z Ukrainy do Polski wybranych produktów rolnych w latach 2019-2023.
