23 października br. Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego z prośbą o wystąpienie do Ministerstwa Finansów z wnioskiem Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego dotyczącym podjęcia inicjatywy zmierzającej do wprowadzenia zmian w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie opłaty targowej. Przedmiotem modyfikacji wprowadzonych do ustawy miałoby być interpretacja pojęcia „targowiska" oraz dokonanie wyłączeń z obciążania opłatą targową sprzedaży prowadzonej poza targowiskiem. Wprowadzenie zaproponowanych zmian wpłynie na rozwój ekonomiczny pierwotnych producentów żywności - rolników, jak również przyczyni się w kontekście społecznym do stworzenia bardziej przyjaznych i konkurencyjnych warunków handlowych w obrocie produktami rolnymi.

 

W swoim postulacie IRWŁ przedstawia uzasadnienie dla zmian wprowadzonych w 2002 roku. Spowodowane one były anachronizmem pojęcia „targowiska", którego definicja legalna nie przystawała do realiów działalności gospodarczej i rozwoju stosunków handlowych, jaki miał miejsce od czasu wejścia w życie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Należy stwierdzić, że również obecnie obowiązujące brzmienie ustępów 2 i 2a artykułu 15 ww. ustawy, na skutek dużej dynamiki i postępującej transformacji prowadzonej przez podmioty krajowe i zagraniczne działalności gospodarczej, przestało korelować z istniejącymi w stosunkach handlowych stanami faktycznymi i wymaga dokonania istotnej korekty. Rozwój form działalności handlowej w naszym kraju doprowadził do powstania istotnego rozdziału pomiędzy sposobem prowadzenia sprzedaży jakim jest tradycyjne targowisko, a nowymi jej formami, do których należą m.in. giełdy, centra handlowe, a wreszcie zorganizowane rynki hurtowe. Nie ma żadnych wątpliwości, że prowadzenie sprzedaży w centrum handlowym, na giełdzie czy rynku hurtowym nie mieści się w tradycyjnym pojęciu targowiska.

Istotą opłaty targowej jest pobór daniny publicznej od czynności sprzedaży, ale dokonywanej w formie określonej jako targi, bazary uliczne, itp. Dynamiczny rozwój cywilizacyjny powoduje, iż dawne targi czy bazary zyskują obecnie całkiem nowy wygląd. Jednakże istota ich funkcjonowania i czynności pozostała niezmieniona. Zasadnym jest dotknięcie daniną publiczną sprzedaży dokonywanej incydentalnie, ad hoc, z wykorzystaniem publicznej przestrzeni w ramach miast czy osiedli. Nie ma wątpliwości, że nie należy pobierać opłaty targowej np. w centrach handlowych, bowiem jest to zupełnie inny rodzaj sprzedaży, aniżeli ten, o którym mówi ustawodawca w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Świadomość zmian struktury i charakteru sprzedaży w tym zakresie znalazła już częściowe odzwierciedlenie w zmienionej w 2002 roku treści ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wprowadzoną w 2002 roku korektę regulacji należy uznać za zbyt wąsko zakrojoną. Obecne brzmienie artykułu 15 ustawy w ustępach 2 i 2a powoduje bowiem, że sprzedaż prowadzona w ramach zorganizowanych rolno-spożywczych rynków hurtowych jest wciąż obciążona opłatą targową. Dzieje się tak pomimo faktu, iż organizacja takiego rynku i charakter dokonywanych w jego ramach czynności handlowych nie mają nic wspólnego z handlem na targowisku. Rynek hurtowy to miejsce prowadzenia dystrybucji na dużą skalę żywności kierowanej do aglomeracji miejskich. Zapewnia on rolnikom możliwość sprzedaży produktów rolnych oraz specjalizację w zakresie produkcji rolnej. Producent rolny często dostarcza jedynie swój produkt na teren rynku hurtowego, którego operatorzy zajmują się jego lokowaniem u klienta bądź wcześniejszą realizacją czynności takich jak składowanie czy konfekcjonowanie. Sposób funkcjonowania rynku hurtowego znacząco odbiega zatem od modelu funkcjonowania targowiska. Konieczne jest zatem dokonanie zmian ustawodawczych, odzwierciedlających te różnice. Obłożenie tego typu sprzedaży opłatą targową wywiera niewątpliwie negatywne skutki i stanowi przeszkodę dla nieskrępowanego rozwoju stosunków handlowych i konkurencji. Podmiot prowadzący sprzedaż na terenie rynku hurtowego zmuszony jest do uwzględnienia w cenie oferowanego produktu wysokość nakładanej na niego opłaty targowej, co sprawia, że produkt de facto podlega podwójnemu opodatkowaniu. Opłata targowa staje się więc elementem składowym ceny, który nie znajduje swojego ekwiwalentu ekonomicznego w oferowanym towarze. Prowadzi to do sytuacji, w której ceny produktów spoza rynku są bardziej konkurencyjne, co godzi w samą ideę rozwoju rolno - spożywczych rynków hurtowych. Dążenie do konkurencyjności w związku z koniecznością uwzględniania przez przedsiębiorców opłaty targowej w cenie sprzedawanych artykułów przy jednoczesnym utrzymaniu opłacalności sprzedaży powoduje wymuszanie przez nich obniżenia cen zakupu przez nich płodów i produktów rolnych. Wywołuje do niepożądany efekt w postaci spadku dochodów rolników. Efektem końcowym tego procesu jest znaczne utrudnienie prowadzenia sprzedaży artykułów rolnych w modelu rynku hurtowego. Jest to szczególnie niekorzystne zjawisko ze względu na fakt, że model ten zapewnia rozdzielenie detalicznej produkcji produktów i płodów rolnych od ich sprzedaży, a przez to większą specjalizację, wzrost jakości i zwiększenie efektywności produkcji rolnej. Ponadto wprowadzone zmiany w zasadach ponoszenia opłat targowych pozwolą na podjęcie przez wielu producentów rolnych i przedsiębiorców współpracy z rynkami handlowymi. Będzie to niewątpliwie stymulowało aktywizację gospodarczą sektora rolniczego i zapobiegnie jego marginalizacji Zmiana ustawodawcza pozytywnie wpłynie na funkcjonowanie rynku rolnego, rolnictwa oraz rozwoju wsi.

W dobie kryzysu gospodarczego obowiązująca obecnie regulacja stanowi czynnik pogłębiający panującą recesję. Zwolnienie wszystkich przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie rynków hurtowych z obowiązku ponoszenia opłaty targowej będzie niewątpliwie stanowić impuls do rozwoju i działalności gospodarczej, co pozwoli na zapobieganie i minimalizowanie skutków postępującego kryzysu. Zlikwidowanie obowiązku ponoszenia opłaty targowej poszerzy grono rolników uczestniczących w obrocie produktami rolnymi realizowanym w ramach targowisk. W kontekście społecznym wszystkie konsekwencje wnioskowanej zmiany przyniosą stymulujące efekty dla całego obrotu gospodarczego.