25 listopada 2021 r. Prezesi Wojewódzkich Izb Rolniczych oraz Zarząd KRIR omówili z Wicepremierem, Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henrykiem Kowalczykiem, najistotniejsze, bieżące problemy w rolnictwie, które zostały uchwalone przez Krajową Radę Izb Rolniczych na X Posiedzeniu.
Dyskusja rozpoczęła się od kwestii zintensyfikowania działań dotyczących skutecznego zwalczania ASF na terytorium Polski. Przedstawiciele samorządu rolniczego zwrócili uwagę na potrzebę wprowadzenia dopłat do macior w celu odbudowy stad trzody chlewnej i zaproponowali dopłatę do lochy w kwocie 1000 zł. Wicepremier odpowiedział, że wprowadzone zostaną zwiększone dopłaty związane z dobrostanem zwierząt.
Kolejną istotną kwestią była zmiana przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w zakresie nabycia prawa do emerytury rolniczej bez konieczności przekazania następcy gospodarstwa rolnego. Szef resortu rolnictwa poinformował, że przygotowywane są założenia do nowelizacji tej ustawy oraz podkreślił, że pozostawienie rolnikom przechodzącym na emeryturę gospodarstwa nie może być czynnikiem hamującym wymianę pokoleniową.
Prezesi Wojewódzkich Izb Rolniczych podnieśli również kwestię ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Wicepremier Henryk Kowalczyk przedstawił koncepcję wykupienia przez KRUS udziałów w Towarzystwie Ubezpieczeń Wzajemnych Pocztowy należącym do Poczty Polskiej w celu zapewnienia rolnikom możliwości kompleksowego ubezpieczania się od wszystkich rodzajów ryzyk.
Przedmiotem dyskusji była ponadto kwestia dochodowości rolniczej i zapewnienia stabilności gospodarstw rolnych oraz ich oddłużenia. Szef resortu stwierdził, że będzie to trudna sprawa, gdyż regulacje prawne w zakresie wprowadzenia gwarancji dochodów muszą być akceptowalne dla Komisji Europejskiej, tak aby nie były uznawane za pomoc de minimis. Natomiast w sprawie oddłużenia gospodarstw Wicepremier poinformował o trwających pracach nad mechanizmami mającymi na celu odtworzenie kapitału i umorzenie odsetek. W skład zespołu który nad tym pracuje, zostaną włączeni przedstawiciele samorządu rolniczego, wskazani przez Zarząd KRIR. Samorząd rolniczy już wielokrotnie zgłaszał, że obecny system oddłużeń nie funkcjonuje. Zadłużenie gospodarstw rolnych sięga ok. 33 mld zł, z czego 7% to ma zaległości z płatnościami powyżej 90 dni.
Przedstawiciele samorządu rolniczego poruszyli również kwestię szacowania strat, w tym kontrowersyjnej metodyki określania warunków występowania suszy rolniczej. Szef resortu rolnictwa zapowiedział przeanalizowanie wszelkich aspektów tej sprawy. W najbliższym czasie będą nowe propozycje w tym zakresie, które zostaną przekazane do konsultacji samorządowi rolniczemu.
W kwestii prac na Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, wicepremier poinformował, że uwagi zgłoszone przez Krajową Radę Izb Rolniczych do tego dokumentu zostaną ponownie przeanalizowane. Dodatkowo Wicepremier poprosił o ponowne przeanalizowanie przez samorząd rolniczy zaproponowanych ekoschematów oraz przekazanie uwag.
Zdaniem KRIR należy wprowadzić takie mechanizmy, działania i ekoschematy, które nie spowodują zmniejszenia krajowej produkcji rolnej i dochodów rolników. Krajowa Rada Izb Rolniczych nie zgadza się z tzw. 4% wyłączeniem gruntów jako warunek otrzymania dopłat. Naszym zdaniem KE powinna się z tego wycofać, gdyż ugorowanie ziemi nie wpłynie na poprawę klimatu. Zamiast ugorowania, zaproponowaliśmy uprawę bobowatych, która dodatkowo poprawi strukturę gleby. KRIR zaproponowała także wprowadzenie definicji aktywnego rolnika dla wszystkich gospodarstw niezależnie od wielkości.
Ponadto wicepremier ustosunkował się do kwestii dofinansowania II filara Wspólnej Polityki Rolnej i wysokich cen nawozów. W resorcie trwają prace nad rozwiązaniami umożliwiającymi maksymalne dofinansowanie tego filara. Natomiast wysokie ceny nawozów wynikają z wysokich cen gazu, które mają wpływ na finalną cenę tych środków do produkcji rolniczej.
