W dniu 29 marca 2021 r. Zarząd KRIR zgłosił uwagi samorządu rolniczego do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody, w związku z otrzymaniem przedmiotowego projektu do konsultacji.
Proponowane przepisy projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody wychodzą naprzeciw problemom zgłaszanym przez rolników, których uprawy i stawy hodowlane narażone są na straty powodowane przez ptactwo chronione. Może też przyczynić się do rozwiązania problemu producentów rolnych ze szkodami wyrządzanymi w uprawach rolnych, stawach hodowlanych i zwierzętach hodowlanych.
Należy podkreślić fakt strat powstałych w stawach hodowlanych. Podjęte środki ochrony gatunkowej kormorana czarnego spowodowały niewspółmierny wzrost populacji, co przekłada się na bezpośrednie skutki finansowe i populację lokalną ryb. Straty spowodowane przez kormorany czarne podczas żerowania powodują również uszkodzenia ryb, co jest przyczyną dodatkowych infekcji bakteryjnych i grzybiczych, w konsekwencji, jeśli rany są rozległe – prowadzą do śnięć i zwiększenia jeszcze szkód w stawach hodowlanych.
W obecnej sytuacji prawnej rolnik nie ma możliwości wnoszenia jakichkolwiek roszczeń o odszkodowanie za szkody wyrządzane przez dzikie ptactwo będące pod ochroną, jak i poza nią. Wprowadzona możliwość uzyskania każdorazowo zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na odstępstwo od zakazu płoszenia i niepokojenia ptaków objętych ochroną gatunkową jest niewystarczająca i mało skuteczna. Jedyną, obecnie funkcjonującą, formą wsparcia dla osób, które poniosły szkody w związku z bytowaniem gatunków chronionych jest zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty skarbowej za wydanie zezwolenia GDOŚ lub RDOŚ za czynności zakazane w stosunku do tych gatunków.
W projekcie ustawy należy uwzględnić dodatkowo szkody powodowane przez ptactwo (krukowate), które nie tylko osiadając na uprawianych gruntach wyniszcza uprawę wydziobując zasiane ziarno, ale także niszczy ułożone w pryzmach baloty np. sianokiszonki, które składowane są u rolnika. W związku z tym należy uwzględnić, że szkody powodowane przez dzikie ptactwo nie dotyczą tylko zasiewów i młodych wschodów, ale również składowanych balotów.
Mając powyższe na uwadze samorząd rolniczy proponuje dodanie w art.126 ust. 1:
- a) w punkcie 10) krukowate – w uprawach rolnych i zwierzętach hodowlanych;
Potrzeba zmiany przepisu wynika ze szkód jakie ptaki krukowate wyrządzają w chowie drobiu np. gęsi, korzystających z wolnych wybiegów czy pastwisk. Krukowate, jako ptaki drapieżne, polują na pasący się drób, szczególnie we wczesnym okresie rozwoju, wyrządzając straty na podobnym poziomie co inne drapieżnik (np. lisy);
- b) po punkcie 10 dodać punkt 11) szponiaste – w stawach i hodowli zwierząt.
Wśród ptaków, za których działanie powinny zostać wprowadzone odszkodowania należy uwzględnić rybołowy, które powodują zauważalne straty w stawach hodowlanych. Przyznanie odpowiedniego, jednorazowego rocznego odszkodowania (w przypadku stwierdzenia bytowania pary w pobliżu stawu rybnego) mogłoby stanowić dla właściciela stawu rekompensatą za poniesione straty.
Ponadto, zdaniem samorządu rolniczego, do listy gatunków zaproponowanych przez wnioskodawców projektu ustawy należy dopisać: czaplę, muflona, bobra oraz wydrę. W obecnym stanie prawnym brakuje regulacji prawnych umożliwiających wypłatę rekompensat rolnikom za szkody powodowane przez te gatunki.
