W dniu 2 września 2020 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi (AGRI) Parlamentu Europejskiego spotkała się na posiedzeniu w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Przeprowadzono pierwszą część zdalnego głosowania nad trzema wnioskami legislacyjnymi oraz wymianę poglądów w zakresie kilku punktów agendy.

Pierwsza dyskusja dotyczyła decyzji Rady dotyczącej uznawania inspekcji polowych upraw nasiennych zbożowych roślin uprawnych na Ukrainie oraz materiału siewnego roślin wyprodukowanego na Ukrainie za równoważne unijnym. Temat ten został poruszony podczas posiedzenia komisji AGRI w maju 2020 r., jednak na wniosek grupy Renew z lipca poproszono Komisję Europejską o dodatkowe wyjaśnienia i przeprowadzenie oceny skutków tej decyzji.

Reprezentant Komisji Europejskiej przedstawił szerszy kontekst dla tej decyzji: w 2011 roku Ukraina złożyła wniosek o uznanie równoważności materiału siewnego produkowanych przez nią nasion.

W 2015 roku Komisja Europejska przeprowadziła audyt, który wykazał, że Ukraina jest w stanie spełnić w tym zakresie wymogi UE. Ponadto szereg organizacji z sektora (w tym Copa-Cogeca) popiera decyzję o równoważności.

EKR wyraził ogólne poparcie dla decyzji uznającej równoważność ukraińskiego materiału siewnego z unijną, zaznaczając jednak, że należy zwrócić uwagę na interes krajów UE sąsiadujących z Ukrainą, na których rynek w pierwszej kolejności trafi materiał siewny z Ukrainy.

W dalszej części posiedzenia sprawozdawczyni E. Katainen przedstawiła stan prac nad rozporządzeniem przejściowym Wspólnej Polityki Rolnej, które znajduje się teraz na etapie rozmów trójstronnych (Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej). Głównym punktem niezgody do tej pory była długość okresu przejściowego - Parlament i Rada opowiadali się za dwoma latami, podczas gdy Komisja Europejska chciała utrzymać jeden rok.

Sprawozdawczyni zapowiedziała, że rozmowy nie posuną się, dopóki Parlament nie przyjmie Wieloletnich Ram Finansowych i pakietu odbudowy. Zwróciła uwagę na głosy rolników, którzy sygnalizują, iż w okresie przejściowym (2021-2022) będą potrzebowali wsparcia finansowego po pandemii. E. Katainen liczy na przeniesienie pewnych środków z II filara WPR (rozwój obszarów wiejskich) i zapewnienie szybkiego i efektywnego wsparcia oraz funduszy na odbudowę gospodarczą dla rolników.

Kolejnym punktem agendy była wymiana poglądów z przedstawicielem Komisji Europejskiej na temat projektu budżetu korygującego nr 5 oraz wniosku Komisji w sprawie uruchomienia marginesu na nieprzewidziane wydatki w 2020 r. Projekt ten, przyznający 465 mln środków z marginesów w budżecie rolnym na wsparcie dla uchodźców z Libanu znajdujących się w Turcji, został przegłosowany w Parlamencie w lipcu 2020 r. Reprezentujący Komisję Europejską wyjaśnił, że pieniądze te nie zostały wzięte z budżetu rolnego, a z marginesu, tj. jest to różnica między tym, co zostało wprowadzone w budżecie w danym roku a tym, ile wynosi pułap możliwych wydatków w danym obszarze. Wyjaśnił także, że była to jedyna możliwość sfinansowania tej pomocy w tym roku budżetowym, który kończy się 15 października.

Mimo wyjaśnień eurodeputowani wyrazili sprzeciw wobec takiego działania Komisji Europejskiej, która podczas pandemii nie znalazła więcej środków na pomoc finansową rynkom rolnym dotkniętym kryzysem.

Ostatnim punktem agendy była prezentacja Komisji Europejskiej na temat badania Wspólnego Centrum Badawczego pt. „Stowarzyszenia detalistów w łańcuchu dostaw produktów rolnych i żywności”. Jest to opracowanie zlecone przez Parlament Europejski w kontekście dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w 2019 roku, mające na celu zbadanie wpływu stowarzyszeń detalistów na inne podmioty łańcucha żywnościowego. Rolnicy są zazwyczaj słabszymi podmiotami i muszą się mierzyć z coraz bardziej skoncentrowanymi sektorami przetwórczymi lub detalicznymi. Mniejsza siła rynkowa w zakresie zakupu produktów rolnych, stosowanie nieuczciwych praktyk handlowych i podnoszenie cen na dalszych etapach łańcucha dostaw zostały określone jako główne problemy, z którymi muszą się mierzyć.

Przedstawiciel Komisji Europejskiej przedstawił zalety organizowania się w stowarzyszenia detalistów (większa siła nabywcza, dzielenie się wiedzą, lepsza pozycja negocjacyjna i konkurencyjność), jednak - zdaniem posłów - w niewystarczającym stopniu opisał wady tych stowarzyszeń. Choć badanie potwierdziło istnienie nieuczciwych praktyk handlowych, eurodeputowani zwrócili uwagę, że zbyt mało uwagi poświęcono w nim samym rolnikom i problemowi nieuczciwej konkurencji. Pojedynczy rolnicy, czyli bezpośredni producenci, znajdują się w najtrudniejszej pozycji w łańcuchu i działania Komisji Europejskiej powinny iść w tym kierunku, by bardziej ich wspierać.

Źródło: Komunikat prasowy Posła do Parlamentu Europejskiego Krzysztofa Jurgiela